1 Mayıs 1977 Katliamı

Hasan Kıyafet – Yaşamak Yasak (2008)

Hasan Kıyafet’in ‘Karadeniz’in Romanı’ alt başlıklı ‘Yaşamak Yasak’ isimli bu kitabının ilk baskısı 1986 yılında yapılmıştı.

Kıyafet’in 1976 yılında Fatsa’yı ziyareti ve Fikri Sönmez, daha doğrusu en bilinen ismiyle Terzi Fikri’yle tanışıklığından yola çıkarak kaleme aldığı roman, fındık işçilerinin yaşadığı zorluklardan Türkiye sol hareketin tarihinde büyük bir kırılma yaratan 1977 1 Mayıs katliamına kadar uzanıyor.

Caka deresinden Canik dağlarına serpilmiş fındık bahçelerinde çalışan Kıyafet, burada kadın, erkek ve çocukların çok az bir parayla kötü şartlarda çalıştığına tanık olmuş.

Roman, Terzi Fikri’nin Fatsa deneyiminden yemeklerinin genelde taze elma, kurtlarla dolu armutlu hoşaf ve şekerli makarna olduğu işçilerin verdikleri yaşam mücadelesine ve oradan da Türkiye yakın tarihinin dönüm noktalarından olan Taksim Mayıs’ında yaşananlara uzanıyor.

Künye: Hasan Kıyafet – Yaşamak Yasak, Ceylan Yayınları, roman, 182 sayfa

Aysel Özakın – Alnında Mavi Kuşlar (2007)

ALNINDA MAVİ KUŞLAR, Aysel Özakın, Yordam Kitap, roman, 192 sayfa

1 Mayıs 1977’de, Taksim meydanına toplanmış kalabalığa rastgele ateş açılmasıyla çok sayıda insan katledildi. Failleri hâlâ yakalanmamış bu katliamın izleri, aradan geçen otuz yıla rağmen, hâlâ sıcaklığını koruyor. İşte Aysel Özakın’ın bu romanı, olaya edebiyat çerçevesinden bakan bir eser. Yaşanan katliamdan sonra kaleme alınan roman, olup bitenleri, genel olarak Armağan ve Sinan karakterleri ile dönem tiplerini temsil eden karakterlerin gözünden anlatıyor. Bunaldığı taşra ortamından özgürlüğün beşiği olarak gördüğü İstanbul’a gelen bir genç kız olan Armağan ile eğitimli, toplumsal gidişat karşısında tedirgin, ancak kararsız aydın tipinin örneği Sinan’ın yolları bu olaydan sonra kesişecektir.

Daniele Ganser – NATO’nun Gizli Orduları (2012)

NATO’NUN GİZLİ ORDULARI, Daniele Ganser, çeviren: Gülşah Karadağ, Grifin Yayınları, siyaset, 496 sayfa

Daniele Ganser ‘NATO’nun Gizli Orduları’nda, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşen Gladio operasyonları ile Avrupa’daki devlet terörünü aydınlatıyor. NATO ve Soğuk Savaş’ın kirli yüzünü İtalya, İngiltere, Fransa, Portekiz, İspanya, Belçika, Hollanda, Danimarka, Norveç ve Almanya gibi ülkeler üzerinden izleyen yazar, araştırmasına Türkiye’yi de dahil ediyor. Türkiye’deki gizli ordunun, Batı Avrupa’daki diğer tüm gölge ordulardan daha zorba bir tarihe sahip olduğunu ve bu ordunun etnik Türk milliyetçi hareketiyle sıkı sıkıya bağlantılı olduğunu söyleyen Ganser, 1 Mayıs 1977 katliamı ile “faili meçhul” cinayetlerin izini sürüyor.