Bill Nichols – Belgesel Sinemaya Giriş (2017)

Belgesel sinema, yaşadığımız dünyayı anlatır.

Bu ilk başta çok basit gibi görünse de, belgesel sinema tam da bu sebeple diğer sinema türlerinden daha fazla etik kaygılarla muhatap olan bir türdür.

Çünkü gerçekliği olduğu gibi aktarabilmek iddiasını ne kadar gerçekleştirdiği, bir belgesel sinema eseri için hayati önemdedir.

İşte Bill Nichols’un elimizdeki çalışması da, belgesel sinema için hem teorik hem de pratik bir zemin sunmasıyla, alana yeni başlayanlar için tam bir hazine.

Kitap,

  • Etik meselenin neden belgesel sinemanın merkezinde yer aldığını,
  • Belgesel sinemaya ilişkin temel tanımları,
  • Türün tarihsel gelişimini,
  • Belgeselin biçimsel unsurlarını,
  • Ve belgesel sinemanın politik yönlerini ayrıntılı bir bakışla irdeliyor.

Nichols’un çalışmasının, belgesel sinema tarihi ve eleştirisi hakkında bilgilenmek isteyenler için çok iyi bir başlangıç olduğunu ve bu yönüyle hem profesyonellere hem de öğrencilere fazlasıyla hitap edeceğini söyleyelim.

  • Künye: Bill Nichols – Belgesel Sinemaya Giriş, çeviren: Duygu Eruçman, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, sinema, 358 sayfa

Oğuz Baykara – Modern Japon Edebiyatının Doğuşu ve Shiga Naoya (2014)

Modern Japon edebiyatına yön vermiş bir yazarın yaşamı ve edebi serüveni.

Oğuz Baykara, Meiji döneminde Japon edebiyatında başlayan modern yönelim bağlamında 1971 yılında hayata veda eden Shiga Naoya’nın sanatını analiz ediyor.

Kitapta, Türkçede hiçbir eseri yayınlanmamış Naoya’dan seçme öykülere de yer veriliyor.

  • Künye: Oğuz Baykara – Modern Japon Edebiyatının Doğuşu ve Shiga Naoya, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları

Carole Pateman – Cinsel Sözleşme (2017)

Erkeklerle kadınlar bir zamanlar tümüyle eşitken, ne oldu da erkekler özgür, kadınlar tabi hale geldiler?

Carol Pateman’ın, artık bir klasik olarak kabul edilen bu önemli kitabı, bu eşitsizliği sağlayan toplumsal sözleşmenin ortaya çıkışını ve bunun üzerine inşa edilen koskoca tarihi maharetli bir perspektifle gözler önüne seriyor.

Pateman, ilk sözleşmenin nasıl olup da erkeklerin kadınlara egemen olmasını sağladığını tartışırken, özünde eşitlikçi olduğunu öne süren toplumsal sözleşmenin gerçekte bir siyasi kurgu veya hipotezden öne geçemediğini ortaya koyuyor.

Pateman bu sorgulamayı da, cinsel sözleşmenin kadın tabiyetini esas alan mahiyetlerini evlilik, kölelik, iş, fahişelik, taşıyıcı annelik gibi olguları merkeze alarak yapıyor.

Aynı zamanda feminist yaklaşımların kimi sorunlu yönlerine, ayrıca bu konuya odaklanan güncel siyasi akla da eleştirel yaklaşan Pateman, eşitlik ilkesine uygun yeni bir toplumsal ve cinsel sözleşmenin imkânları üzerine düşünüyor.

Kitabın siyaset bilimi, siyaset felsefesi, kadın çalışmaları, feminizm, sosyoloji ve hukuk gibi alanlarda çalışanlar için önemli bir kılavuz olduğunu ayrıca belirtmeliyiz.

  • Künye: Carole Pateman – Cinsel Sözleşme, çeviren: Zeynep Alpar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, toplumsal cinsiyet, 346 sayfa

Anca Parvulescu – Gülme: Bir Tutkuyu Dair Notlar (2017)

En insana özgü eylemlerden biri olan gülmeyle, hiçbir iktidar başa çıkamaz.

Gülmek devrimci bir eylemdir.

Anca Parvulescu da bu kitabında, gülmenin psikolojik, kültürel, tarihsel, estetik ve politik yönlerini masaya yatırıyor.

Gülmeyi, bir şeye gösterilen tepkiden ziyade başlı başına bir tutku olarak ele alan Parvulescu, gülmeyi toplumsal duygunun bir belirtisi olarak ele alırken görgü kuralları kitaplarını, edebi metinleri ve görsel kültür ürünlerini adım adım kat ediyor.

Kitap, kimi zaman edepsiz sayılan abartılı, tutkulu ve kendini koy veren gülmenin isyankâr potansiyelinin, baskıcı ciddiyete nasıl güçlü bir yanıt verebileceğini bir kez daha görmek için iyi bir fırsat.

  • Künye: Anca Parvulescu – Gülme: Bir Tutkuyu Dair Notlar, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, psikoloji, 305 sayfa

Augusto Boal – Ezilenlerin Tiyatrosu (2014)

Tiyatro hayatı değiştirmenin bir biçimi.

Boal buna, tiyatronun zorunlu olarak politik olduğu savını da ekliyor ve seyircileri pasif bir konumda oyuncuları izlemekle yetinmeyen aktif katılımcılar olarak görüyor.

Bu amaçla Aristo, Machiavelli, Hegel ve Brecht’in fikirleri tartışmaya açılıyor.

  • Künye: Augusto Boal – Ezilenlerin Tiyatrosu, çeviren: Necdet Hasgül, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları

Derek Turner – Paleontoloji ve Evrim (2014)

Felsefi düşünceler, paleontolojiyi nasıl etkiledi?

Bu meseleyi, çağdaş biyoloji felsefesinin ve bilim felsefesinin bakış açısıyla ele alan Turner bu etkinin derinlikli olduğunu düşünüyor.

Konuya dair güncel tartışmalar ve fosil kayıtlarının evrime ilişkin ipuçları konusunda önemli bir kaynak.

  • Künye: Derek Turner – Paleontoloji ve Evrim, çeviren: Nıvart Taşçı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları

Peter Brooks – Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı (2014)

Anlatıbilim terminolojisini sınırlı bulan Peter Brooks, psikanalizin zengin, çağrışımlı dilini devreye sokarak modern anlatı için daha eklektik ve üretken bir yaklaşım öneriyor.

Hem de Batı kültüründe olay örgüsünün doğasının izini süren tarihsel bir anlatı eşliğinde…

  • Künye: Peter Brooks – Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı, çeviren: Hivren Demir-Atay ve Hakan Atay, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, psikanaliz, 160 sayfa

Augusto Boal – Oyuncular ve Oyuncu Olmayanlar İçin Oyunlar (2014)

Augusto Boal, sonsuz bir enerji ve amansız bir iyimserlikle “Herkes rol yapabilir” diyor.

Tiyatroyu demokratikleştirme ve ezilenlerin sesi haline getirme konusundaki çabalarıyla da gönlümüzde taht kuran Boal, hem rol yapmak hem de eylem için harekete geçmemizi salık veriyor.

  • Künye: Augusto Boal – Oyuncular ve Oyuncu Olmayanlar İçin Oyunlar, çeviren: Berk Ataman, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, tiyatro, 299 sayfa

Michael R. Matthews – Fen Öğretimi: Bilim Tarihinin ve Felsefesinin Katkısı (2017)

Fen öğretimini, bilim tarihi ve bilim felsefesiyle paralel anlatmanın neden çok önemli olduğunu irdeleyen ve bu yönüyle alanda çalışan öğretmen ve araştırmacılara perspektifler sunan nitelikli bir çalışma.

Michael R. Matthews, fen öğretmenlerinin ele aldıkları konunun tarihini ve felsefesini bilmelerinin hem eğitimin gelişimine hem de öğrencinin zenginleşmesine teorik ve pratik bakımdan ne gibi büyük katkılarda bulunacağını anlatıyor ve bu anlatımında da zengin bir tarihsel arka plandan besleniyor.

Şimdi insanlığın yarattığı muazzam bir zenginlik olarak bilimsel bilginin tarih içinde nasıl ortaya çıktığını, ana kaynaklarının neler olduğunu ve bilimsel bilginin ortaya çıkışını destekleyecek pedagojik faktörler ile çokkültürlü, sorgulayıcı ve değer öncelikli olmanın bilimsel üretimde neden vazgeçilmez olduğunu zengin örneklerle açıklıyor.

  • Künye: Michael R. Matthews – Fen Öğretimi: Bilim Tarihinin ve Felsefesinin Katkısı, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, eğitim, 582 sayfa

Halim Kara – Osmanlı’yı Tahayyül Etmek: Tarihsel Romanda Fatih Temsilleri (2017)

Tarihsel romanlar tarihi yeniden okudukları gibi, hem onu yeni baştan yazabilir hem de tümüyle çarpıtabilir.

Modern Türk edebiyatı, karşılaştırmalı edebiyat ve tarihsel roman gibi alanlarda çalışan Halim Kara’dan tarihsel romanların Osmanlı kurguları üzerine nitelikli bir inceleme.

Kara incelemesinin merkezine, Fatih Sultan Mehmet’in tarihsel romanlardaki işlenişini merkeze alarak yapıyor.

Tarihsel romanların birer kurmaca metin olmalarından öte, toplumsal hafızayı ne denli etkilediğini ayrıntılı bir şekilde gözler önüne sermesi, çalışmanın en büyük katkısıdır diyebiliriz.

Kitapta ayrıca,

  • Türk edebiyatının siyasi ve toplumsal işlevleri,
  • Türkiye’de tarihsel romanının ortaya çıkışı ve gelişimi,
  • Resmi tarihyazımının dinamikleri,
  • Ve edebiyatın kimlik oluşumunda üstlendiği roller gibi, birçok ilgi çekici konu tartışılıyor.

Yalnızca tarihe ve tarihsel romanlara değil, genel olarak edebiyat incelemeleriyle ilgilenen her okurun bakmak isteyeceği bir çalışma.

  • Künye: Halim Kara – Osmanlı’yı Tahayyül Etmek: Tarihsel Romanda Fatih Temsilleri, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, edebiyat inceleme, 300 sayfa