Etiket: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi

Scott O. Lilienfeld, Steven Jay Lynn, John Ruscio ve Barry L. Beyerstein – Popüler Psikolojide 50 Büyük Mit (2020)

Psikoloji gündelik yaşamımızı tümüyle doldurduğu halde, onunla ilgili bize aktarılanların pek çok safsatadan ibarettir.

Dört yazarın ortak katkılarıyla ortaya çıkan bu çalışma da, bu safsata ve mitlerden en bilinen 50 tanesini otopsi masasına yatırıyor.

Kitap, psikoloji söz konusu olduğunda, bilimle uyuşmayan inançların ne denli yaygın olduğunu ortaya koyduğu gibi, doğru gibi görünen birçok mite karşı tartışılmaz kanıtlar sunuyor.

Bunu yaparken, insanların böyle yalan yanlış bilgilerin pençesine düşmelerinin nedenlerini de açıklayan yazarlar, insan zihni ile davranışı hakkında, özellikle bu mitleri sorgusuz sualsiz eden kişileri rahatsız edecek gerçekleri ortaya koyuyor.

‘Popüler Psikolojide 50 Büyük Mit’, yalnızca uydurma bilgilere ve yanlış inanışlara toplu bir eleştiri getirmesiyle değil, aynı zamanda insan zihni ve işleyişiyle ilgili gerçeklerin ne kadar büyülü olabileceğini göstermesiyle de çok önemli.

  • Künye: Scott O. Lilienfeld, Steven Jay Lynn, John Ruscio ve Barry L. Beyerstein – Popüler Psikolojide 50 Büyük Mit: İnsan Davranışı Hakkındaki Yerleşik Yanılgıları Yıkmak, çeviren: Zehra Cunillera, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, bilim, 349 sayfa, 2020

Tore Janson – Dillerin Tarihi (2016)

Dillerin nasıl doğup ortadan kaybolduğu, neden böyle farklı kaderleri olduğuyla ilgilenen bir kitap.

Yazılı olmayan diller; Hint-Avrupa, Germen, Slav ve Bantu gibi büyük dil grupları; hiyeroglifler ve Mısır dili; fetih ve kültürel yollarla dillerin yayılması ve dillerin nasıl yok olduğu, Tore Janson’un ele aldığı konulardan.

  • Künye: Tore Janson – Dillerin Tarihi, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları

Arzu Öztürkmen – Rakstan Oyuna (2016)

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e dans icralarını tarihsel bir perspektifle inceleyen önemli bir çalışma.

On altıncı ve on yedinci yüzyıl Osmanlı şenliklerinden Jön Türk döneminde modernleşmeye duyulan ilgiye, halk oyunlarının Cumhuriyet döneminde geçirdiği evrimden dansın Türkiye eğlence anlayışına etkilerine pek çok konu, bu ilgi çekici kitapta.

  • Künye: Arzu Öztürkmen – Rakstan Oyuna, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi

Paul Bushkovitch – Rusya’nın Kısa Tarihi (2016)

Rusya’nın siyaset, edebiyat, sanat ve bilim alanlarındaki serüvenini 9. yüzyıldan günümüze izleyen, iyi bir çalışma.

Ülkenin farklı tarihsel aktörlerini yaşadıkları dönemden ayrıntılar paralelinde ele alan kitap, Rus toplumunun dini yapısından gündelik yaşamına pek çok konuyu aydınlatıyor.

  • Künye: Paul Bushkovitch – Rusya’nın Kısa Tarihi, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi

Christopher Duggan – İtalya’nın Kısa Tarihi (2020)

Roma İmparatorluğu’nun külleri üzerine inşa olmuş İtalya, Avrupa’nın en özgün ülkelerindendir.

Modern İtalya tarihi konusunda uzun yıllar ders vermiş, özellikle ülkenin 19. ve 20. yüzyıl tarihi konusunda bir otorite olan Christopher Duggan, İtalya’nın siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel tarihi hakkında bu enfes kitabıyla karşımızda.

Duggan, İtalya’nın tarihini Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden günümüze uzanarak ele alıyor ve İtalya’nın iki yüzyıldır ulus devlet olma yolunda karşılaştığı zorlukları gözler önüne seriyor.

İtalya’nın Avrupa’daki yeri nedir?, İklimi, yeraltı kaynakları ve coğrafyası bu ülkenin tarihini nasıl etkiledi?, ülke tarihinde materyalistler ve idealistlerin ulus devlet yaratma programları arasındaki farklar nelerdi? gibi sorulara doyurucu yanıtlar bulmak isteyenlerin muhakkak edinmesi gereken bir kitap.

  • Künye: Christopher Duggan – İtalya’nın Kısa Tarihi, çeviren: Tuna Erkmen, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, tarih, 332 sayfa, 2020

Steven Pinker – Boş Sayfa (2010)

Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim üyesi, dil ve zihin konusunda yaptığı önemli çalışmalarla bilinen Steven Pinker ‘Boş Sayfa’da, modern yaşamdaki insan doğası kavramının ahlaksal, duygusal ve siyasal boyutlarını irdeliyor.

Pinker, insan zihninin boş bir sayfa olduğu ve aile, toplum gibi faktörler tarafından şekillendirildiği egemen görüşünü, kültürün her şey olmadığı karşı teziyle yanıtlıyor.

Söz konusu egemen görüşün, insanlığın devasa boyutlardaki toplum mühendisliği projeleriyle yeniden şekillendirilebileceği gibi gaddarlıkları da beraberinde getirdiğini savunan Pinker, zihin, beyin, gen ve evrim alanlarında gerçekleştirilen keşiflerden hareketle, insan doğasını yeniden tanımlamaya koyuluyor.

  • Künye: Steven Pinker – Boş Sayfa, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, psikoloji, 581 sayfa

Susan McKinnon – Neo-Liberal Genetik (2010)

Virginia Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Susan McKinnon ‘Neo-Liberal Genetik’te, evrim psikolojisinin tezlerini enine boyuna irdeliyor.

McKinnon, evrim biyolojisi, bilişsel ve deneysel psikoloji, bilgisayım, oyun kuramları ve antropoloji gibi alanlardan beslenen çalışmasında, evrim psikolojisini eleştirel bir gözle değerlendirerek bu alandaki temel yanılgılara odaklanıyor.

McKinnon evrim psikolojisinin, toplumsal kategorileri ve hiyerarşileri doğallaştıran indirgemeci bilimsel açıklamaların en yenisi olduğunu ve özellikle de cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve akrabalık kategorileri için bunu yaptığını ileri sürüyor.

McKinnon ayrıca, evrim psikologlarının; evrim, psikoloji ve kültür hakkında yanıldıklarını,  ortaya koydukları evrensel psikolojik mekanizmalar kuramının altında yatan genetiğe ve cinsiyete dair varsayımların, antropolojik kayıtlardan gelen gözleme dayalı kanıtlarca desteklenmediğini de savunuyor.

  • Künye: Susan McKinnon – Neo-Liberal Genetik, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, bilim, 144 sayfa

Ryūnosuke Akutagava – Raşomon ve Diğer Öyküler (2010)

Japon edebiyatının önemli isimlerinden Ryūnosuke Akutagava’nın 1927 yılında yayımlanan uzun öyküsü ‘Kappa’yı, kısa bir süre önce bu sayfada göstermiştik.

Elimizdeki kitap ise, yazarın on dört öyküsünü bir araya getiriyor.

Akutagava, ilk öyküsü ‘Raşomon’da, işsiz bir uşağın hikâyesini anlatır.

Akutagava, yolu Raşomon kulesine düşen uşak ile burada peruk yapmak için ölü insanların saçlarını yolan yaşlı bir cadalozun yaşadıkları ekseninde; uğursuz, kötü karakterlerin dünyasına iniyor.

Hatırlanacağı gibi ünlü yönetmen Akira Kurosawa da, bu öyküyle ‘Çalılıklar Arasında’yı birleştirerek ‘Raşomon’ adlı unutulmaz filmini çekmişti.

  • Künye: Ryūnosuke Akutagava – Raşomon ve Diğer Öyküler, çeviren: Oğuz Baykara, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, öykü, 239 sayfa

Gabrielle Walker ve Sir David King – Dünyamız Isınıyor (2010)

Küresel ısınma, bağıra bağıra gelen ve geleceği tümüyle etkileyecek büyük bir sorun.

Öte yandan bu konuda çokça saptırma ve yalan bilgi, kafamızı hepten karıştırıyor.

Gabrielle Walker ve Sir David King de ‘Dünyamız Isınıyor’da, küresel ısınma hakkında esen doğru ve yanlış bilgiler fırtınasının içinde ilerleyerek, bilinmeyenleri açıklığa kavuşturuyor.

“Küresel ısınmayla nasıl başa çıkabiliriz?” sorusunun yanıtını arayan çalışma, sorunun bilimsel temelini, muhtemel teknolojik çözümlerini ve siyasete ilişkin noktaları ele almasıyla dikkat çekiyor diyebiliriz.

Küresel ısınmanın, muhtemelen insan ırkının bir bütün olarak bugüne kadar karşılaştığı en ciddi sorun olduğunu vurgulayan yazarlar, geç olmadan neler yapılabileceğini araştırıyor.

  • Künye: Gabrielle Walker ve Sir David King – Dünyamız Isınıyor, çeviren: Özkan Akpınar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, ekoloji, 287 sayfa

Ryūnosuke Akutagava – Kappa (2010)

‘Kappa’, Akira Kurosava’nın sinemaya da uyarladığı ‘Raşōmon’u da yazmış Japon edebiyatının önemli isimlerinden Ryūnosuke Akutagava’nın 1927 yılında yayımlanan bir uzun öyküsü.

Öykü, sisli bir günde, dağa tırmanmak için yola koyulan anlatıcısının ormanda tesadüfen bir kappa ile karşılaşmasıyla başlar.

Kappa’yı yakalamak için peşinden koşturmaya başlayan adam, dengesini kaybedip bir kuyuya düşer.

Bir süre sonra uyandığında, artık Kappa Ülkesi’ndedir.

Kısa süre sonra kendisine vatandaşlık hakkı verilir ve adam burada yaşamaya başlar.

Fakat ortada bir gariplik vardır.

Zira kappaların ülkesindeki gelenekler, gerçek dünyadakilerden çok farklıdır.

Kappa, Japon folklorunda nehirlerde yaşayan, el ve ayakları perdeli, kafalarının üst kısmı düz, hayali bir varlık.

Birçok siyasal, toplumsal ve psikolojik soruna değinen Akutagava, gerçek ve ideal dünya arasındaki farklılıkları, kendine has hiciv tarzıyla resmediyor.

  • Künye: Ryūnosuke Akutagava – Kappa, çeviren: Oğuz Baykara, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, öykü, 77 sayfa