Evangelina Balta – Karamanlı Yazınsal Mirasının Ocaklarında Madencilik (2019)

Türkiye’de, Karamanlılar üzerine yapılan çalışmalar düşünüldüğünde ilk akla gelen isim kuşkusuz Evangelina Balta’dır.

Aynı zamanda Osmanlı döneminde ekonomik ve toplumsal tarih konularında da çalışmaları bulunan Balta’nın bu kitabı ise, Karamanlılar ve Karamanlıca üzerine odaklandığı on iki makalesinden oluşuyor.

Makaleler, çok dilli, çok uluslu ve çok kültürlü Osmanlı İmparatorluğu içinde Türkçe konuşan Ortodoksların varlığının ne anlama geldiğinden Anadolu’nun yerli halklarından Hıristiyan inançlı, Türkçe konuşan Karamanlıların Mübadele ile Yunanistan’a göçmelerine ve kök saldıkları topraklardan uzaklaşmalarının sonuçlarına kadar pek çok konuyu irdeliyor.

Balta’nın makaleleri, Karamanlılar ve Karamanlıca konularındaki çeşitliliği, bu alanda yapılan çalışmaların temel odağını ortaya koymalarıyla çok önemli.

Konuların çeşitliliğiyle olduğu kadar örneklerle zenginleşmesiyle de dikkat çeken kitap, bu alanda araştırma yapmak isteyenlerin ufkunu açacak türden.

  • Künye: Evangelina Balta – Karamanlı Yazınsal Mirasının Ocaklarında Madencilik, çeviren: Ayşe Nihal Akbulut, Yapı Kredi Yayınları, inceleme, 352 sayfa, 2019

İsimsiz – Karamanlı Rum Ortodoks Bir Askerin Seferberlik Hatıraları (2017)

Bu isimsiz günlük, 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunda görev almış Karamanlı bir Rum askere ait.

Günlük, bu askerin 9 Mart 1915’ten 16 Mart 1919’a kadarki dört yıllık dönemde Çanakkale Cephesi’nde yaşadıklarını kapsamasıyla önemli bir tarihi belge niteliğinde.

Asker, bu süreçte Arıburnu, 3. Kirte ve Kanlısırt gibi Çanakkale Cephesi’nde tarihe yön vermiş muharebelere katılmış.

Ayrıca askerin mensup olduğu tümen, Çanakkale Cephesi’nden geniş Kafkas Cephesi’ndeki Doğu Anadolu ve İran cephelerine kadar taşınmış ve böylece Rum asker savaşın üç farklı cephesinde ve Osmanlı İmparatorluğu’nun çok farklı bölgelerinde bulunmuş oluyor.

Günlük,

  • Seferberliğin Osmanlı toplumunda yiyecek kıtlığı, yetersiz giyim-kuşam ve kötü sağlık koşulları gibi etkileri,
  • Osmanlı’nın coğrafi, etnik ve sosyal özellikleri,
  • Savaş yıllarında askeri ve siyasi gelişmeler,
  • Devletin savaş döneminde yürüttüğü iç siyasetin yansımaları,
  • Savaşın cephe gerisinde neden olduğu siyasi ve sosyal gelişmeler,
  • Ve 1. Dünya Dünya Savaşı’nın rütbesiz askerlerin yaşantısına etkileri gibi konularda çok iyi bir kaynak.

Künye: İsimsiz – Karamanlı Rum Ortodoks Bir Askerin Seferberlik Hatıraları, yayına hazırlayan: Evangelina Balta, çeviriyazı: Thanasis Nikolaidis, Kitap Yayınevi, tarih, 180 sayfa, 2017