Etiket: Evliya Çelebi

Evliya Çelebi – Evliya Çelebi Seyahatnamesinden Seçmeler (2010)

Elimizdeki kitap, 17. yüzyıl Osmanlı coğrafyasının köy köy, kasaba kasaba, şehir şehir her yerini gezip dolaşan Evliyâ Çelebi’nin ünlü seyahatnamesinden bir seçme.

İlk seyahatini İstanbul’dan Bursa’ya yapan Evliyâ Çelebi, daha sonra tüm Anadolu, Kırım, Kafkaslar, Irak, Suriye, Filistin, Arabistan yarımadası, Mısır, Yunanistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Makedonya, Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Moldova’yı gezerek, izlenimlerini, tamamı on cildi bulan seyahatnamesine nakşetti.

Bu on cilde yayılmış çok sayıda ilginç, keyifli ve heyecanlı hikâye, dili gözden geçirilerek elimizdeki seçmede bir araya getirilmiş.

  • Künye: Evliya Çelebi – Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinden Seçmeler, hazırlayan: Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, seyahatname, 406 sayfa

Behçet Necatigil – Evliyâ Çelebi (2015)

Behçet Necatigil’in kaynağını ‘Seyahatnâme’den alan, ilk kez 1966-67 yıllarında yayınlanmış 22 bölümlük radyo oyunu dizisi Evliyâ Çelebi basılmadan kalmış, unutulmuştu.

Bu kayıp hazine, nihayet okurlarıyla buluşuyor.

Necatigil burada, Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’deki inanılması güç anlatılarını ve Evliya Çelebi’nin uzak diyarlarda gözlemlediği alışılmadık olayları çalışmasının merkezine almış.

Semih Tezcan’ın sunuşuyla.

  • Künye: Behçet Necatigil – Evliyâ Çelebi, Everest Yayınları

Robert Dankoff – Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi Okuma Sözlüğü (2008)

Türk dili uzmanı Robert Dankoff’un, ‘Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi Okuma Sözlüğü’ ilk yayınlandığı 2004 yılında büyük bir ilgiyle karşılanmıştı.

Yayınevinin on ciltlik Evliya Çelebi seyahatnâmesini yayımlanmasına mukabil raflardaki yerini alan sözlük, seyahatnamenin daha iyi anlaşılmasını sağlayan bir rehber niteliğinde.

Bilindiği gibi Evliya Çelebi seyahatnamesi, 17. yüzyıl Türkçe’si bakımından değerli bir kaynak olmasının yanı sıra, pek çok dilden kelimeler, deyimler ve atasözleri de barındırıyor.

Bu zenginlik, aynı zamanda eserin anlaşılabilirliği açısından güçlükler de barındırdığından, Dankoff’un çalışmasının önemi bir boşluğu doldurduğu açık.

  • Künye: Robert Dankoff – Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi Okuma Sözlüğü, çeviren: Semih Tezcan, Yapı Kredi Yayınları, sözlük, 291 sayfa

Yeliz Özay Diniz – Evliyâ Çelebi’nin Acayip ve Garip Dünyası (2017)

Evliyâ Çelebi’nin meşhur ‘Seyahatnâmesi’, kendinden sonraki gezi edebiyatını köklü bir biçimde etkilemiş, çığır açmış bir eserdi.

Evliyâ Çelebi’nin ‘Seyahatnâmesi’nde “acaip” ve “garip” kelimeleri de, yazarın sıklıkla kullandığı iki kavramdı.

İşte Yeliz Özay Diniz’in elimizdeki çalışması, sağlam bir kavramsal çerçeve ekseninde, Evliyâ Çelebi’nin neyi, neden “acayip” ve “garip”  bulduğunu ve okuru ya da dinleyiciyi hangi noktalarda böyle bir anlatıyla karşı karşıya olduğuna dair yönlendirdiğini bütünlüklü bir bakışla ortaya koyuyor.

Kitapta irdelenen kimi konular şöyle:

Evliyâ Çelebi’nin yaşamında tanık olduğu kişilerin çeşitli deneyimlerinin eserlerinde kendilerine yer bulma şekli,

Melek Ahmed Paşa ve Kaya Sultan’ın ilişkisini yansıtan rüya anlatılarının seyahatnâmedeki yeri,

Evliyâ Çelebi’nin kültürel ve fiziksel olarak “öteki”sinin kim olduğu,

Hem anlatıcının hem de okurun acayip bulabileceği uzak memleketlerin hayvanlarının, ‘Seyahatnâme’de nasıl bir anlatı yöntemiyle sunulduğu,

Evliyâ Çelebi’nin yerel rivayetlere ilgisi,

Evliyâ Çelebi’nin sanat olarak sihre olan yaklaşımı…

Diniz’den, Evliyâ Çelebi’nin görkemli hikâye anlatıcılığının derinlikli bir analizi…

  • Künye: Yeliz Özay Diniz – Evliyâ Çelebi’nin Acayip ve Garip Dünyası, Yapı Kredi Yayınları, edebiyat inceleme, 236 sayfa