Kimi zaman fazlasıyla mütevazı ve fedakâr, kimi zamansa bu algıyı tersine çevirecek kadar isyankâr ve devrimci…
Türkiye edebiyatında sınıf olgusu ile işçi sınıfının gündelik hayatının tasviri oldukça zengindir.
Elimizdeki çalışma, emekçilerin edebiyattaki görünümlerini farklı perspektiflerden irdelemesiyle önemli.
‘Benim Nasrettin Hocam’da, on iki yazar ile bir çizer, Nasreddin Hoca’yı ve dünyasını yeniden yorumlamaya girişiyor.
Ali Balkız, Adnan Özyalçıner, Ahmet Say, Burhan Günel, Feyza Hepçilingirler, Mustafa Balel, Mehmet Başaran, Muzaffer İzgü, Orhan Duru, Suzan Samancı, Tarık Dursun K. ve Tahsin Yücel, Nasreddin Hoca’yı yeniden yorumladı, karikatürist Sefer Selvi ise resimledi.
Kitapta yer alan metinlerin ilgi çekiciliği, her yazarın kendi bakış açısıyla Hoca’nın meşhur fıkralarını yeniden yorumlamaları.
Tabi metinler, Hoca’yı yeniden anmak ve onu farklı bir gözle okumak için de iyi bir fırsat.
Ataol Behramoğlu’nun, Aziz Nesin’in 5 Temmuz 1995’teki ölümünden kısa bir süre sonra yazdığı ‘Aziz Nesin’li Anılar’, Türkiye edebiyatının bu büyük ismine dair önemli ayrıntılar barındırıyor.
Behramoğlu, “en çok sevdiğim ve en çok çatıştığım yazar” dediği Aziz Nesin’le, 1984 yılından itibaren başlayan mektuplaşmalarını, okuduğu ilk Nesin kitabını, düşünsel kimliğinin oluşumuna Nesin’in ne gibi katkılarda bulunduğunu ve Nesin’in ölümüne kadar süren ilişkilerini, kendisine gönderilen mektuplardan alıntılarla da harmanlayarak sunuyor.
Behramoğlu’nun anıları, Aziz Nesin’e dair ilginç bazı biyografik ayrıntıları da okurlara sunmasıyla ilgi çekiyor.
Soma, kara bir yara olarak önümüzde durup dururken, 1965 Martında patlak veren Zonguldak’taki maden direnişine bakalım.
Bu tarihte, yıllarca küfürle, cezalarla sömürülmüş işçiler, ölümü dahi göze alarak bir destan yazdı.
Türkiye işçi hareketine bambaşka bir boyut kazandıran, etkileri tüm ülkeye yayılan bu şanlı eylemin ayrıntılı bir öyküsü…
Çağrı Mert Bakırcı’nın yayımlandıktan kısa bir süre sonra ikinci baskıya ulaşan bu çalışması, Türkiye’de evrim kuramını popüler bilim yaklaşımıyla ele alıyor.
Kitap, Darwin’in ilk olarak 1859 yılında basılan ‘Türlerin Kökeni’nde işlediği ve bilimde devrim niteliğinde sonuçlara yol açan evrim kuramını ve kuramın temel mekanizmalarını kapsamlı bir biçimde ele alıyor.
Çalışmasında, bilimde hipotez-teori-kanun üçlemesini açıklığa kavuşturan Bakırcı, gezegenimizde gördüğümüz muazzam canlı çeşitliliğini yaratan genetik mekanizmaları, Darwin’in evrim kuramını geliştirirken izlediği adımları ve Doğal Seçilim Yasası’nı nasıl keşfettiğini anlatıyor.
Farklı yazarların yer aldığı ‘Medya ve İktidar’, özellikle Gezi Direnişi esnasındaki tutumuyla sınıfta kalan, tarihi boyunca iktidar yanlısı olagelmiş Türkiye medyasını hegemonya, statüko ve direniş perspektiflerinden değerlendiriyor.
Kitapta,
Kemalist iktidar ve basın,
Türkiye medyasının ekonomi politiği,
Kamu için haber kaynağı teşkil eden ana akım medya dışındaki oluşumlar,
AKP iktidarı ve yeni medya karteli,
Ve birer alternatif medya organı olarak Özgür Gündem ve Birgün gelenekleri gibi konular irdeleniyor.
Kitaba Mustafa Sönmez, Semra Somersan, Hüseyin Aykol, Bedri Adanır, Ragıp Duran ve İsmail Saymaz gibi isimler de katkıda bulunmuş.
Melek Özlem Sezer daha önce yayınlanan ‘Masal Masal Matitas’ta, yalnızca çocuklara özgü bir tür olarak algılanan masalı yetişkinlere de hitap edecek bir formda sunmuştu.
Sezer elimizdeki kitabında ise, çocuklar ve çocuklarıyla zaman geçiren ebeveynler başta olmak üzere, hoş zaman geçirmek isteyen herkes için bahçede ve evde oynanacak kelime, okuma-yazma oyunlarını anlatıyor.
Kitapta hoptirik çember, gölgeye basma, köşe kapmaca, ip içinde körebe, mendil kapmaca, atçılık, ip tutma, sulu zırtlak ebelemece, sopa yakalamaca, hırsız-polis, balon tiyatrosu, mikado, telgraf yazma ve dudak okuma gibi pek çok oyun yer alıyor.
Yücel Sayman’ın ‘Özgürlük Zamanı’, kendisinin 2003 yılından bu yana, pazar günleri Evrensel gazetesinde kaleme aldığı köşe yazılarından yaptığı bir seçme.
Yazılar özgürlük konusunun yanı sıra, korkmak, kıstırılmışlık, söylenti üzerine siyaset yapmak, şiddet, yazmak, insan hakları, küreselleşme, barış hakkını savunmak, demokrasi, laiklik ve yargı gibi pek çok konuya uzanıyor.
“Özgürlük mücadelesi sonsuzluğa açılan yolu döşeme mücadelesidir. Bıkmak, usanmak, vazgeçmek, uzlaşmak, bırakıvermek, ihanet etmek yok!” diyen Sayman, kitabın sonunda yer alan ‘Ah Bir Özgür Olsam’ başlıklı bölümde de, okuyuculara özgürlük konulu bir yazı demeti sunuyor.
Ataol Behramoğlu’nun değişik zamanlardaki yazılarını bir araya getiren ‘Rus Edebiyatının Öğrettiği’, Rus edebiyatının değerli kaynaklarına eğilmesinin yanında, bu edebiyatın Türkiye de dâhil, dünya edebiyatına getirdiği katkılara odaklanıyor.
Çalışma, Behramoğlu’nun daha önce yayınlanan ‘Rus Edebiyatı Yazıları’ ve ‘Rus Edebiyatında Puşkin Gerçekçiliği’ isimli kitaplarıyla birlikte, kendisinin bu alana yaptığı katkının önemli bir halkasını oluşturuyor.
Kitapta, Behramoğlu’nun Rus romanı, şiiri ve tiyatrosu üstüne değerlendirmelerinin yanı sıra, ulusal ve uluslararası akademik toplantılarda sunduğu bildiri metinleri de yer alıyor.
‘Dişsiz Korku’, Kürt edebiyatının Suriyeli genç isimlerinden Helîm Yûsiv’in ‘Tirsa Bê Diran’ isimli romanının Türkçe çevirisi.
Roman, baştan sona korkuyu anlatıyor. Fakat buradaki korku, bazen anlatılan, bazen anlatıcının kendisi, bazen de bir duygu olarak okurun karşısına çıkıyor.
“Olur da bir gün biriniz korkuya rastlarsınız, nerede doğduğunu bir sorun lütfen. Şüphesiz size İran, Irak, Suriye ve Türkiye arasındaki dört köşede doğduğunu söyleyecektir,” diyen Yûsiv, birçok farklı karakterin arzı endem ettiği romanında, hikâyenin başkahramanı olarak korkunun bu coğrafyalardaki var olma biçimlerini ve maceralarını hikâye ediyor.
Dipnotski 