Pedram Türkoğlu – Yaşayan Dinozor: Avian (2025)

‘Yaşayan Dinozor’, Türkiye’de dinozorlar üzerine yayımlanan ilk kapsamlı popüler bilim kitabı olarak önemli bir boşluğu dolduruyor. Pedram Türkoğlu, sinema ve popüler kültürle zihinlerimize yerleşmiş dinozor imgesini, modern paleontolojinin sunduğu verilerle yeniden yorumluyor.

Kitap, özellikle “Jurassic Park” gibi filmlerin etkisiyle kalıplaşan dinozor algısını eleştirerek, bu canlıların tüyleri, renkleri, hareket biçimleri ve davranışları üzerine güncel bilimsel bilgileri okuyucuya aktarıyor. Dinozorların sadece devasa sürüngenler olmadığı, pek çoğunun kuşlarla yakın akraba olduğu bilgisi, kitapta geniş yer tutuyor.

Ayrıca, kuşların dinozor soyundan geldiği tezi, anatomik karşılaştırmalar ve evrimsel biyoloji çerçevesinde açıklanıyor. Memelilerin evrimi, dinozorlarla karşılaştırmalı olarak sunularak, canlılar dünyasındaki büyük dönüşümler gözler önüne seriliyor.

‘Yaşayan Dinozor’, hem meraklı okurlar hem de gençler için bilgilendirici, eğlenceli ve düşündürücü bir okuma deneyimi sunuyor.

  • Künye: Pedram Türkoğlu – Yaşayan Dinozor: Avian (Kuşların Evrimi ve Atalarının Serüveni), Ginko Bilim Yayınları, bilim, 148 sayfa, 2025

Kerem Cankoçak – CERN ve Büyük Patlama (2025)

Günümüz dünyasında, bilimin ve teknolojinin baş döndürücü bir hızla ilerlediği bir çağda yaşıyoruz. Bu ilerlemenin en önemli merkezlerinden biri de hiç şüphesiz Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi, yani CERN.

  • Peki, CERN’de tam olarak ne tür çalışmalar yapılıyor ve bu çalışmaların Büyük Patlama ile ne gibi bir ilişkisi var?
  • Dahası, CERN’deki deneyler günlük hayatımızı nasıl etkiliyor?
  • Türkiye bu deneylerin neresinde yer alıyor?

İşte bu ve benzeri temel sorulara cevap arayan Kerem Cankoçak, 1992 yılından beri CERN’de deneylerde görev alarak edindiği bilgi ve deneyimi bu özet kitabında bizlere sunuyor.

Çoğu insanın karmaşık ve anlaşılmaz bulduğu bu deneyler, aslında hepimizin hayatının ta kendisini etkiliyor. Sağlıktan teknolojik gelişmelere, iletişimden sosyal yaşama kadar yaşamımızın her alanında bu deneylerin yansımalarını görmemiz mümkün. 1955 yılından bu yana CERN’de yapılan titiz ve zahmetli deneyler, işte bu gelişmelerin en büyük tetikleyicisi.

Cankoçak’ın kitabı, CERN’deki çalışmaların perde arkasını aralayarak, bilimin insanlığa olan katkısını daha iyi anlamamızı sağlıyor. Bu kitap sayesinde, karmaşık bilimsel süreçlerin aslında ne kadar da hayatımızın içinde olduğunu ve geleceğimizi nasıl şekillendirdiğini keşfedeceksiniz.

  • Künye: Kerem Cankoçak – CERN ve Büyük Patlama: Büyük Patlamadan Günümüze Evrenin Oluşumu, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 96 sayfa, 2025

Ferhat Özçep – Aristoteles’ten Modern Bilime Depremler (2024)

Bu kitap, depremlerin tarih boyunca farklı medeniyetlerdeki algılanışını ve bilimsel çalışmalarını kapsamlı bir şekilde inceleyen önemli bir eser.

Kitap, depremlerin sadece doğal bir afet değil, aynı zamanda insanlık tarihi boyunca toplumsal, kültürel ve bilimsel düşünceye etkilerini de mercek altına alıyor.

Bu bağlamda,

  • Eski Yunan, Roma, İslam, Çin ve Batı dünyası gibi farklı coğrafyalarda depremlere ilişkin mitolojik, dini ve bilimsel açıklamaların nasıl evrildiğini,
  • Depremlerin insanları nasıl etkilediğini, toplumsal düzende ne gibi değişimlere yol açtığını,
  • Farklı medeniyetlerin depremlerle başa çıkma yöntemlerini ve bu konudaki bilimsel çalışmalarını,
  • Deprem konusundaki bilgi birikiminin tarih boyunca nasıl geliştiğini ve günümüzdeki deprem bilimine nasıl katkı sağladığını gösteren zengin bir kaynak sunuyor.

Kitap, depremleri sadece jeolojik bir olay olarak değil, aynı zamanda tarihsel, felsefi, dini ve sosyolojik bir olgu olarak ele alıyor.

Eski metinlerden günümüz araştırmalarına kadar geniş bir kaynakça ile destekleniyor.

Karmaşık bilimsel konuları sade bir dille anlatarak geniş kitlelere hitap ediyor.

Farklı kültürlerin depremlere verdiği anlamlar arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koyuyor.

Kitap, özellikle deprem bilimcileri, tarihçiler, felsefe meraklıları ve doğal afetler konusunda çalışan herkes için değerli bir kaynak niteliğinde.

  • Künye: Ferhat Özçep – Aristoteles’ten Modern Bilime Depremler: Eski Yunan, Roma, İslam, Çin ve Batı Dünyasından Seçme Metinlerle, Ginko Bilim Yayınları, inceleme, 176 sayfa, 2024

Kolektif – Antik DNA (2024)

  • Hiç merak etmediniz mi insanlığın geçmişini?
  • Bizden önceki insanlar kimdi?
  • Nasıl yaşarlardı?
  • Neyle beslenirlerdi?
  • Nerelerde ve hangi koşullarda barınırlardı?

Bu konuları merak eden araştırmacılar yukarıdaki sorulara yanıtlar bulmaya çalışarak bu kitabı meydana getirmiş.

Günümüzde bilimin ve özellikle temel bilimin karşılaştığı en büyük sorunlardan birisi, araştırılan konunun “neye yaradığı” şeklindeki sorudur.

Bu kitap da yukarıdaki sorulara ufuk açıcı yanıtlar vermesiyle dikkat çekiyor.

Kitaba katkıda bulunan yazarlar ise şöyle: Arzu Atalay, Bilge Ş. Özsait Selçuk, Burçak Vural, Cemaliye Akyerli Boylu, Ceren Gezik, Çağrı Güleç, Emrah Kırdök, Emrah Yücesan, Evrim Kömürcü Bayrak, Gaye Erten Yurdagül, Gönül Filoğlu, Güven Toksoy, Havva Altunçul, Hülya Akdemir, Naci Çine, Özlem Bülbül, Sema Bilgiç Gazioğlu, Şirin Yüksel Kılıçturgay, Tugay Türkyılmaz, Yelda Tarkan Argüden, Zerrin Aladinler.

  • Künye: Kolektif – Antik DNA: Geçmişin Yankılarında DNA’nın İzini Sürmek, hazırlayan: Burçak Vural, Gaye Erten Yurdagül, Günseli Bayram Akçapınar, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 344 sayfa, 2024

Kolektif – Primatların İzinde (2024)

  • Primatlar kimdir?
  • Milyonlarca yıldır gezegende yaşayan, ancak insanların görece yeni denilebilecek bir ilişki kurduğu primatları anlamak mümkün müdür?
  • Tarihsel süreçlere baktığımızda primatlara dair ve primatoloji alanındaki çalışmalar nasıl başlamıştır?
  • Türkiye’de bu alanda çalışan insanlar, yapılan araştırmalar var mıdır?

Önsözünü dünya çapında şempanzelerle ilgili keşifleriyle tanınan Dr. Jane Goodall’un yazdığı bu kitap; primatların kim olduğunu, primatolojinin kendine has bir disiplin olarak ortaya çıkış sürecini ve bir disiplin olarak bilim dünyasında kendine nasıl bir yer bulduğunu, primatların kökenini, evrimsel süreçlerini ve karmaşık primat taksonomisini, çeşitli primatların fiziksel özellikleri, yaşam alanları, sosyal davranışları, beslenme biçimleri ve korunma statülerini tartışıyor.

Bunların yanı sıra primatoloji çalışmalarında kullanılan farklı yöntemler hakkında bilgi veriyor ve bunları birinci elden deneyimleyen, Türkiye’den dört kadın araştırmacı tarafından farklı zamanlarda farklı yerlerde ve farklı türlerle gerçekleştirilmiş saha çalışmalarını zorlukları ve güzellikleriyle beraber anlatıyor.

‘Primatların İzinde’, primatların dünyasına bir kapı aralarken, okuyuculara primatları tanımanın, evrimsel ve tarihsel süreçlerimizi birlikte keşfetmenin heyecanıyla, hayatlarımızı onlarla uyum içinde düzenlemenin yollarını bulma fırsatı sunuyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Aslıhan Niksarlı, Berkay Arslan, Elif Karakoç, Kardelen Mutlu, Hakan Mutlu, Sema Yılmaz.

  • Künye: Kolektif  – Primatların İzinde: Evrimsel, Tarihsel ve Metodolojik Bir Bakış, hazırlayan: Aslıhan Niksarlı, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 248 sayfa, 2024

Marcus du Sautoy – Yaratıcı Kod (2023)

  • Yaratıcı olmak ne demektir?
  • Yaratıcılık eğitilebilir mi?
  • Yapay zekâ yaratıcı olarak kabul edilebilir mi?

Matematik dehası Marcus du Sautoy yaratıcılığın geleceğine yönelik bu temel kılavuzda bizi yapay zekâ ve algoritmik öğrenme dünyasına sürüklüyor.

Yaratıcı süreçte model ve taklidin rolünü vurgulayan Sautoy, oyun, müzik ve sanat yaratımında insan yeniliğine rakip olmak ya da onu geçmek isteyen programları ve programcıları (Deep Mind ve Flow Machine’den Botnik ve WHIM’e) tanıtıyor.

Buluş dünyasına heyecan verici bir tur içeren kitap, yaratıcılığın yeni yüzünü ve insan kodunun gizemlerini keşfediyor.

Makineler bizi her zamankinden daha fazla alanda aştıkça en azından bir alanın kutsal ve tartışılmaz kalacağı konusunda kendimizi rahatlatabiliriz: insan yaratıcılığı.

Ya da yapabilir miyiz?

Marcus du Sautoy yaratıcılığın doğasıyla ilgili büyüleyici keşfinde bu varsayımların çoğunu sorguluyor.

İnsanın hayal gücünü şekillendiren tüm deneyimler, umutlar, hayaller, vizyonlar, şehvetler, aşklar ve nefretler bir ‘kod’dan başka bir şey değilse er ya da geç bir makine onu kıracaktır.

Du Sautoy bunun şimdi bile nasıl olduğunu göstermek için bir dizi kanıt topluyor.

  • Künye: Marcus du Sautoy – Yaratıcı Kod: Yapay Zekâ Yazmayı, Resim Yapmayı ve Düşünmeyi Nasıl Öğreniyor?, çeviren: F. Banu Özgür Mısırlı, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 320 sayfa, 2023

Paul Langevin – Bilim ve Laiklik (2023)

Paul Langevin, 20. yüzyılın en önemli bilim insanlarından birisi olmasına rağmen maalesef Türkiye’de çok dar ve genelde bilim tarihine ilgi gösterenlerle sınırlı bir kesimin ve onların da çok genel hatlarıyla tanıdığı bir fizikçi.

Bu kitap bu adaletsizliği kısmen de olsa gidermeyi hedefliyor.

Kafa ve yüreğiyle insanlığın özgür geleceğine, aydınlanmış bireylerin oynayacağı belirleyici role inanan ve tüm bilimsel birikimiyle karanlığı temsil eden bütün ideolojilere karşı ömrü boyunca mücadele etmiş bu büyük bilim insanının daha yakından tanınması hiç kuşkusuz özgürlük mücadelesine de katkı sunacaktır.

  • Künye: Paul Langevin – Bilim ve Laiklik, çeviren: Mustafa Öcal, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 64 sayfa, 2023

Marcus du Sautoy – Asal Sayıların Müziği (2023)

Asal sayılar, aritmetiğin atomları olup insanın bilgi arayışında en büyük gizemlerden birini temsil ediyor.

  • Bir sonraki asal sayının ne zaman ortaya çıkacağını nasıl tahmin edebiliriz?
  • Asal sayı üretebilecek bir formül var mı?

Görünüşte basit olan bu sorular Antik Yunanlardan bu yana matematikçilerin kafasını karıştırıyor.

Bu nefes kesici kitapta ünlü matematikçi Marcus du Sautoy asal sayılardan hareketle, bilimdeki en büyük gizemlerden biri olan Riemann Hipotezi’ni çözmek için mücadele etmiş eksantrik ve zeki insanların hikâyelerini anlatıyor.

Garip yolculukların, ölümden son anda kurtuluşların ve bilgiye olan bitmek bilmez susuzluğun anlatısı olan bu kitap aynı zamanda matematikçilerin hareketli ve hayranlık uyandıran dünyasını, onun içerdiği güzellikleri ve gizemleri paylaşıyor.

Du Sautoy, her bir karakteri anekdotlarla ve isabetli yorumlarla etkili bir şekilde aydınlatarak, matematikçilerden oluşmuş merak uyandırıcı bir hikâye kurgulamış.

Asal sayılar ve Riemann Hipotezi üzerine yapılan çalışmaların sürükleyici ve anlaşılabilir bir tarihi.

  • Künye: Marcus du Sautoy – Asal Sayıların Müziği: Çözülmemiş Bir Matematik Problemi Neden Önemli, çeviren: Avni Uysal, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 400 sayfa, 2023

Freeman J. Dyson – Güneş, Genom ve İnternet (2023)

Nobel Fizik Ödülü sahibi Freeman Dyson, geleceğe yönelik bu vizyoner bakışında, teknolojik değişimlerin etik ve sosyal düzenlemelerimizi temelden değiştirdiğini ve hızla ilerleyen üç yeni teknolojinin –güneş enerjisi, genetik mühendisliği ve dünya çapında iletişim– birlikte dünyanın zenginliğinin daha eşit bir şekilde dağıtılmasını sağlama potansiyeline sahip olduğunu savunuyor.

Bilim dünyasının efsanevi isimlerinden Dyson, 21. yüzyıla düşünceli ve düşündürücü bir bakış atmamızı sağlıyor.

Lirik ve bilgili üslubuyla, önümüzdeki yüzyılda hayatlarımıza dokunacak teknolojilerin canlı bir portresini çiziyor.

‘Güneş, Genom ve İnternet’, geleceğe bir önizleme yapmak isteyen herkesin mutlaka okuması gereken bir kitap.

  • Künye: Freeman J. Dyson – Güneş, Genom ve İnternet: Bilimsel Devrimlerin Araçları, çeviren: Mehmet Emin Özel, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 120 sayfa, 2023

Öner Ünalan – Darwin Ne Yaptı? (2023)

Darwin adı, organik evrim teorisinde silinmez bir damgadır.

Bu teori, yeryüzünde yaşayan ve eskiden yaşayıp tükenmiş türlerin nasıl ortaya çıktıklarını aydınlatma çabasının ürünüdür.

Darwin’e varıncaya kadar yaşambilim, dağınık bilgiler toplamından başka bir şey değildi.

Darwin teorisiyle bu dağınık bilgileri toparladı.

Yaşambilim, Darwin’le birlikte ve ondan sonra materyalist ve diyalektik bir temele oturmuş, gerçekten bir bilim olmuştur.

Darwin’in yapıtlarından ‘Türlerin Kökeni’, ‘İnsanın Türeyişi’, ‘Seksüel Seçme’ eserlerini Türkçeye kazandıran Öner Ünalan, elinizdeki popüler kitabı, özellikle Türkiye koşullarında yetişmiş kişileri göz önünde tutarak yazmış.

Ünalan bu kitabında, “Yeryüzündeki canlılar nasıl var oldu ya da türler nasıl ortaya çıktı?” sorusundan başlayarak Darwin’i ve yöntemini tanıtmakta, çağdaşlarıyla ilişkilerini ele almakta, yaşambilimin Darwin’le birlikte ve ondan sonraki gelişmesinin neler gösterdiğini, kısaca Darwin’in bilim tarihindeki yerini anlatıyor.

  • Künye: Öner Ünalan – Darwin Ne Yaptı?, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 120 sayfa, 2023