Sean Carroll – Higgs: Evrenin Sonundaki Parçacık (2019)

Tanrı parçacığı gibi havalı bir adı da olan Higgs bozonu hem bulunması güç hem de anlaşılması oldukça zordur.

Sean Carroll’ın açık ve anlaşılabilir elimizdeki kitabını ise, konu hakkında harika bir rehber olarak öneriyoruz.

Higgs ne olduğuyla değil ne yaptığıyla önem kazanır.

Higgs parçacığı uzayı kaplayan, adına “Higgs alanı” denen bir alandan doğar.

Bilinen evrendeki her şey, uzayda ilerlerken, Higgs alanı içinde hareket eder; hep oradadır, ardalanda görünmez bir şekilde dolanır ve önem taşır: Higgs olmadan, elektronlarla kuarklar, tıpkı ışık parçacığı olan foton gibi kütlesiz olurdu.

Onlar da ışık hızında hareket eder ve bırakın bildiğimiz anlamıyla yaşamı, atomlarla moleküllerin oluşması bile mümkün olmazdı.

Özetle Higgs alanı, sıradan maddenin dinamikleri açısından etken bir oyuncu değildir ama ardalandaki mevcudiyeti yaşamsaldır.

Carroll kitabında, 1962’de ortaya atılan Higgs parçacığının 50 yıl sonra 2012’de CERN’de saptanmasına uzanan süreci başından sonuna izliyor.

Günümüz parçacık fiziğinin geldiği son nokta olan Standart Modelin son parçasını oluşturan bu parçacığın neden bu kadar önemli olduğu ve Higgs parçacığının keşfinden sonraki adımın ne olacağı, kitapta ayrıntılı şekilde açıklanan diğer önemli konular.

  • Künye: Sean Carroll – Higgs: Evrenin Sonundaki Parçacık, çeviren: Mehmet Moralı, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 332 sayfa, 2019

Daniel Denegri, Claude Guyot, Andreas Hoecker ve Lydia Ross – Higgs ve CERN (2018)

Bilindiği gibi Higgs Bozonu hayatımıza, CERN’de 2012’de yapılan çalışmalarla birlikte girdi.

Bu keşif fizikte devrim niteliğinde öyle muazzam bir keşifti ki, nitekim bir süre sonra Nobel Fizik Ödülü’yle de taçlandırıldı.

Dört yazarlı bu önemli kitap da, temel parçacık fiziği ile maddenin, evrenin oluşumundaki ilk anlarda geçirdiği gelişimi ve bunun Higgs Bozunu ile CERN’deki çalışmalarla nasıl yeni anlamlar kazandığını kapsamlı bir şekilde ortaya koyuyor.

Yazarlar, 1960’lı yıllarda temel parçacık fiziği alanında gerçekleştirilmiş büyük deneysel başarıları ve adına standart model denilen yaklaşımı anlatarak çalışmalarına başlıyorlar.

Kitap devamında da, şimdiye kadar geliştirilmiş en büyük bilimsel çalışma olan CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısının (LHC) öyküsünü anlatıyor ve aynı zamanda bu çalışmanın kalbini oluşturan ATLAS ve CMS’nin tasarlanması ve kurulumundaki ayrıntıları okurlarıyla paylaşıyor.

Çalışmayı, bugüne dek tasarlanmış en büyük bilimsel projedeki gelişmeleri başından sonuna öğrenmek isteyen okurlara özellikle öneriyoruz.

  • Künye: Daniel Denegri, Claude Guyot, Andreas Hoecker ve Lydia Ross – Higgs ve CERN, çeviren: Ercüment Akat, Alfa Yayınları, bilim, 438 sayfa, 2018