Jonathan Gottschall – Hikâye Paradoksu (2024)

Dünyayı hikâyelerden nasıl kurtarabiliriz?”

Hikâye anlatıcılığı, insan uygarlığını inşa eden kutsal bir gelenek olarak bilinir.

Ancak, öykü bilimi uzmanı Jonathan Gottschall, hikâye anlatımının karanlık bir yüzü olduğunu iddia ediyor.

‘Hikâye Paradoksu’nda, psikologlar, iletişim uzmanları ve edebiyatçılardan oluşan bir konsorsiyumun hikâyelerin, beynimizi nasıl etkilediğini araştırmasını inceliyor.

Gottschall, hikâye anlatımının sadece grupları birleştirmekle kalmayıp aynı zamanda insanları ayıran bir güç olduğunu vurguluyor.

Bu güç, rasyonel düşünceyi atlatarak insanları manipüle etmenin en etkili yolu olabilir.

Kitap, dezenformasyon, komplo teorileri ve yalan haberlerin etkisini artıran teknolojik gelişmelerin gerçeği kurgudan ayırma görevini zorlaştırdığını açıklıyor.

Gottschall, toplumların bu gerilimleri nasıl yönettiklerine bağlı olarak başarılı ya da başarısız olduklarını savunuyor.

Açıklık ve inançla, hikâye anlatımının insanlığın en büyük tehdidi hâline geldiğini ve bu sorunla nasıl başa çıkabileceğimizi ortaya koyuyor.

  • Künye: Jonathan Gottschall – Hikâye Paradoksu: Hikâye Anlatma Sevgimiz Toplumları Nasıl İnşa ve İmha Eder?, çeviren: Dila Balcı, Sander Yayınları, inceleme, 224 sayfa, 2024

Jonathan Gottschall – Hikâye Anlatan Hayvan (2019)

Fanteziler, romanlar, filmler, tiyatro oyunları…

Hikâye anlatmak bizim temel dürtümüzdür ve hikâye kurmak, ayrıca bunları anlatmak üzere tasarlamak, insanlığımızın dönüm noktasıdır diyebiliriz.

Jonathan Gottschall, Los Angeles Times Kitap Ödülü finalisti olan bu eserinde, çevremizi saran olayları ve kişileri hikâyeleştirmemize neden olan etkenleri incelerken psikoloji, sosyoloji, tarih, kültür ve bilim gibi farklı disiplinlerden yararlanıyor.

Sağlam bir hikâye anlatımı teorisi olarak okunabilecek kitap, hikâyelerin hayatın karmaşık sosyal problemlerini çözmemizde bize nasıl yardım ettiğini, hikâye anlatımı ile hayatta kalmamızı sağlayan diğer davranışlarla arasında nasıl sıkı bir ilişki olduğunu ve nihayet hikâye anlatmanın dünyayı daha iyi bir yer haline getirmede bize nasıl yardımcı olabileceğini irdeliyor.

Nöroloji, psikoloji ve evrimsel biyoloji alanındaki son araştırmalara dayanmasıyla da dikkat çeken kitap, bize hikâye anlatan bir hayvan olmanın ne demek olduğunu açıklıyor, daha da önemlisi hikâyelerin bizi nasıl şekillendirdiğini gözler önüne seriyor.

  • Künye: Jonathan Gottschall – Hikâye Anlatan Hayvan: Hikâyeler Bizi Nasıl İnsan Kılar?, çeviren: Defne Yazıcıoğlu, Sola Unitas Yayınları, inceleme, 256 sayfa, 2019