Etiket: Karmaşıklık

Melanie Mitchell – Karmaşıklık (2023)

Tek başlarına basit olan karıncalar gibi böceklerin böylesine bir kesinlikle ve kararlılıkla hareket edebilmesini sağlayan nedir?

Trilyonlarca nöron, bilinç gibi olağanüstü karmaşıklıktaki bir şeyi nasıl ortaya çıkarabilir?

Önde gelen karmaşık sistem bilimcilerinden Melanie Mitchell, bu son derece açık ve cana yakın dille yazılan kitabında okurlarını, büyük ölçekli karmaşık, örgütlü ve uyarlanabilir davranışların çok sayıda bireyin basit etkileşimlerinden nasıl ortaya çıkabildiğinin açıklanmaya çalışıldığı geniş çaplı çabaları ifade eden karmaşıklık bilimlerinde içten bir tura davet ediyor.

Santa Fe Entitüsü’nde gerçekleştirdiği çalışmalarından ve enstitünün disiplinlerarası anlayışından yararlanan Mitchell, biyolojik, teknolojik ve sosyal olgular gibi geniş bir yelpazenin tamamında geçerli olan genel ilkeleri ve yasaları tartışırken, bu alanların iç işleyişine de ışık tutuyor.

  • Künye: Melanie Mitchell – Karmaşıklık: Rehberli Bir Tur, çeviren: Murat Havzalı, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 392 sayfa, 2023

John H. Holland – Karmaşıklık (2020)

“Karmaşıklık” kuramının temel unsurları ve kavramsal çerçevesi hakkında usta işi bir çalışma.

Büyük bilim insanı Stephen Hawking, karmaşıklık kuramını 21. yüzyılın bilimi olarak nitelemişti.

Karmaşıklık biliminde genetik algoritma araştırmalarına öncülük etmiş John Holland da, karmaşıklık biliminin altında yatan bilimsel ve matematiksel ilkeleri ayrıntılı bir bakışla açıklıyor.

Holland bununla da yetinmeyerek, doğadaki pek çok sürecin karmaşıklık kullanılarak anlaşılabileceğini gözler önüne seriyor.

Böylece kitap, akışkan akımı ve hava tahminlerinin zorluğu gibi karmaşık fiziksel sistemlerden yağmur ormanlarının çok çeşitli ve birbirine bağlı ekosistemleri gibi karmaşık uyarlanım sistemlerine kadar uzanıyor.

Holland bunu yaparken, Adam Smith’in toplu iğne fabrikası, Darwin’in kuyrukluyıldız orkidesi ve Herbert Simon’ın “saatçi”si gibi basit, iyi bilinen örnekleri karmaşıklık kuramının yaklaşımlarına ilişkin anlatıyla da birleştiriyor.

  • Künye: John H. Holland – Karmaşıklık: Karmaşık Sistemlere Kısa Bir Giriş, çeviren: Ozan Karakaş, Ginko Bilim Yayınları, bilim, 100 sayfa, 2020