Miguel Asín Palacios’un ‘Dante ve İslam’ (‘Dante y el Islam’) adlı kitabı, Dante Alighieri’nin başyapıtı ‘İlahi Komedya’ ile İslami eskatoloji (ahiret inancı) arasındaki olası bağlantıları inceleyen çığır açıcı bir eser. Palacios, ‘İlahi Komedya’daki cehennem, araf ve cennet tasvirlerinin, İslam’ın Miraç (Hz. Muhammed’in göğe yükselişi) geleneği ve diğer İslami metinlerden etkilendiğini öne sürer.
Palacios, Dante’nin eserindeki bazı önemli temaların ve yapıların İslami kaynaklarda paralellikler gösterdiğini savunur. Örneğin, cehennemin katmanları, arafın varlığı ve cennetin çeşitli mertebeleri gibi unsurların, İbn Arabi ve diğer Müslüman düşünürlerin eserlerinde benzer şekillerde tasvir edildiğini belirtir. Ayrıca, Dante’nin eserindeki bazı karakterlerin ve olayların, İslami hikayeler ve efsanelerle benzerlikler taşıdığını öne sürer.
Kitap, ‘İlahi Komedya’nın yazıldığı dönemde İslam dünyasıyla Hristiyan dünyası arasındaki kültürel etkileşimin yoğun olduğunu ve Dante’nin bu etkileşimden haberdar olduğunu varsayar. Palacios, Dante’nin İslami kaynaklara doğrudan erişimi olabileceğini veya bu kaynakların Latince çevirileri aracılığıyla bilgi sahibi olabileceğini belirtir.
‘Dante ve İslam’, yayımlandığı dönemde büyük tartışmalara yol açmış ve Dante araştırmacıları arasında farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bazı araştırmacılar Palacios’un tezlerini desteklerken, bazıları ise eleştirmiştir. Ancak, kitap, Dante’nin eserinin İslami kaynaklarla olası bağlantıları hakkında önemli bir tartışma başlatmış ve ‘İlahi Komedya’nın yorumlanmasında yeni bir bakış açısı sunmuştur.
Sonuç olarak, ‘Dante ve İslam’, Dante’nin ‘İlahi Komedya’sının İslami eskatoloji ile olası bağlantılarını inceleyen ve bu konuda önemli bir tartışma başlatan bir eserdir. Kitap, farklı kültürler arasındaki etkileşimin edebiyat eserleri üzerindeki etkisini göstermesi açısından da önemlidir.
- Künye: Miguel Asín Palacios – Dante ve İslam, çeviren: Güneş Ayas, Dergah Yayınları, inceleme, 408 sayfa, 2025
Dipnotski 