Andrew Ford – Müziğin Kısa Tarihi (2025)

‘Müziğin Kısa Tarihi’, müziğin başlangıcından günümüze kadar olan uzun ve zengin yolculuğunu, okuru sıkmadan ve yormadan, keyifle okunabilecek bir dille anlatıyor.

Kitap, müziğin insanlık tarihi boyunca nasıl evrildiğini, farklı kültürlerde nasıl şekillendiğini ve günümüzdeki popüler kültür üzerindeki etkisini inceler.

Andrew Ford, müziğin sadece bir sanat dalı olmadığını, aynı zamanda toplumları şekillendiren, duyguları ifade eden ve kültürler arasında köprüler kuran bir iletişim biçimi olduğunu vurguluyor.

Kitap, müziğin insanlık tarihindeki kökenlerine inerek, ilk insanların ritimlerle nasıl iletişim kurduğunu ve müzik aletlerini nasıl geliştirdiğini anlatır. Müziğin farklı dinlerde ve kültlerde nasıl kullanıldığını, dini ritüellerde ve törenlerde nasıl bir rol oynadığını inceler. Müzikle toplum arasındaki ilişkiyi, müzik aracılığıyla kimliklerin nasıl oluşturulduğunu ve sosyal değişimlerin nasıl yansıtıldığını gösterir.

Tarihin en önemli bestecilerinin hayatlarını ve eserlerini ele alarak, müzik tarihine yön veren önemli dönüm noktalarını vurgular. Müzik aletlerinin gelişimini, kayıt teknolojilerinin müzik endüstrisini nasıl dönüştürdüğünü ve günümüzde müziğin nasıl tüketildiğini inceler.

‘Müziğin Kısa Tarihi’, müzikseverler, tarih meraklıları ve genel kültür meraklıları için keyifli ve bilgilendirici bir okuma deneyimi sunuyor. Kitap, müziğin sadece notalardan ibaret olmadığını, aynı zamanda insanlık tarihinin ayrılmaz bir parçası olduğunu gösterir.

  • Künye: Andrew Ford – Müziğin Kısa Tarihi, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, müzik, 216 sayfa, 2025

Roland Ennos – Ahşap Çağı (2023)

Ağaçlarda yaşayan küçük primatların torunları nasıl kendi ayakları üzerinde durarak dünyayı ele geçirmeyi başardılar?

Roland Ennos ‘Ahşap Çağı’nda insanlığın başarısının anahtarının ahşapla ilişkimiz olduğunu gösterirken bizi, yuvalarını ağaçların arasına kuran büyük maymunlardan, ateş, barınak, alet ve silahlar için tahtaya bağımlı olan ilk insanlara ve sonrasında tekerleğin, kâğıdın ve matbaanın icadına nasıl götürdüğünü anlatıyor.

Ennos antropoloji, arkeoloji, mimarlık, tarih ve mühendislik alanlarındaki mevcut kanıtları yeniden yorumlayarak ahşabın benzersiz özelliklerden yararlanma becerimizin bedenlerimizi ve zihinlerimizi nasıl şekillendirdiğini açıklarken bir yandan da sanayileşmenin yıkıcı tablosunu gözler önüne sererek ağaçları anlamanın geleneksel yollarını yeniden keşfetmenin iklim değişikliği ile mücadele etmeye nasıl yardımcı olabileceğine ve yaşamlarımızı doğayla nasıl daha dengeli hale getirebileceğimize dair öneriler sunuyor.

  • Künye: Roland Ennos – Ahşap Çağı: En Kullanışlı Malzememiz ve Uygarlığın İnşası, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, inceleme, 344 sayfa, 2023

Lucy Jane Santos – Radyum ve Radyoaktivitenin Tarihi (2022)

 

Radyumun keşfine giden süreci yakından izlemek isteyenler için şahane bir bilim tarihi çalışması.

Lucy Jane Santos, radyum ve radyoaktiviteden yana olan korkumuzu giderecek “radyoaktif” öyküsünü anlatıyor.

On dokuzuncu yüzyılın sonunda keşfedilen radyoaktif elementler arasında halkın ve girişimcilerin ilgisini en fazla çeken radyum olmuştu.

Radyum, İngiltere Kraliçesine hediye olarak sunuluyor, gece kostümlerini süslüyor, diş macunlarına karıştırılıyor, hazine avcıları onun peşine düşüyordu.

Hekimler ve girişimciler bu yeni mucizevi elementi metalaştırmak için dâhiyane yollar icat ederken, hevesli tüketiciler radyoaktif eşyaları evlerine sokmaya can atıyordu.

‘Radyum ve Radyoaktivitenin Tarihi‘, radyumlu ürünlerin fetişleştirilmesiyle başlayıp radyumun bir korku nesnesi haline gelmesiyle sonuçlanan “radyoaktif” bir öykü içeriyor.

Tarihçi Lucy Jane Santos radyumlu eşyalar üretilmesini şarlatanlık ve aptallık olarak nitelendiren eski bilim tarihi yaklaşımını reddederek radyum ve radyoaktivitenin tarihini bilim ve popüler kültür arasındaki ilişki penceresinden ele alıyor.

Bilime ve bilim öykülerine meraklı okurları fazlasıyla doyuracak cinsten bir kitap.

  • Künye: Lucy Jane Santos – Radyum ve Radyoaktivitenin Tarihi, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 304 sayfa, 2022

Kolektif – A’dan Z’ye Bilim (2020)

Bilimsiz yapamayız.

Hele hele, gericiliğin dört bir yandan bizi kuşattığı bu zamanlarda, soluk alıp verebileceğimiz tek pencere, bilimdir.

İşte Pittsburgh Carnegie Kütüphanesi tarafından hazırlanan bu rehber kitap, bilim meraklılarının akıllarına takılan belli başlı soruları yanıtlıyor.

Başta matematik, fizik, kimya ve biyoloji olmak üzere doğa bilimlerini ana hatlarıyla tanıtan kitap, bunun yanı sıra bilimin gündeminde öne çıkan enerji, çevre, hayvanlar ve bitkiler dünyası, sağlık ve tıp gibi konuları da açıklıyor.

Öte yandan, kitabın hazırlanmasında çeşitli ortamlarda genç yaşlı pek çok okurun sorduğu sorulardan da yola çıkılmış.

  • Künye: Kolektif – A’dan Z’ye Bilim, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 640 sayfa, 2020

Byron Reese – Yapay Zekâ Çağı (2020)

Yapay zekâ; ateş, tarım, tekerlek ve yazı gibi tarihin yönünü tümüyle değiştirecek icatlardan biri midir, yoksa insanlığın sonunu getirecek bir felaket midir?

Kimilerine göre bugün, dördüncü bir çağın, yapay zekâ çağının başlangıcındayız ve bu günler, geleceğimizi kökten dönüştürecek nitelikte potansiyellere sahip.

Byron Reese’in bu rehber kitabı da, yapay zekâ çağına dair akla gelen bütün sorulara yanıt veriyor.

Kitap, günümüze kadar gelen süreçte insanlığın nasıl bir gelişim kat ettiğini inceleyerek açılıyor.

Reese burada, insanlığın hem doğaya hem de otoritelere karşı verdiği bin yılları bulan mücadelenin bugüne, yani bilgisayarların ve makinelerin yüzyılına nasıl ulaştığını adım adım izliyor.

Ardından yapay zekânın günümüz insanlığı için ne anlama geldiğini irdeleyen Reese, felsefeden sinemaya, tarihten mühendisliğe uzanarak yapay zekânın ne gibi dönüşümlere vesile olabileceğini anlatıyor, aynı zamanda insanları da konu hakkındaki önyargılarıyla hesaplaşmaya çağırıyor.

“Bilgisayarlar herhangi bir şey hissedebilir mi?”, “Bilinç kazanmaları mümkün mü?”, “Eğer bilinçlenirlerse, bu bizi bir insan-robot savaşına yönlendirir mi?” ve “Etiğin bütün bunlar üzerindeki etkisi nedir?” gibi soruların yanıtlarını veren ayrıca bu konudaki kimi hurafelerle de hesaplaşan kitap, okurunu yapay zekâ üzerine daha derinlemesine düşünmeye sevk edecek türden.

  • Künye: Byron Reese – Yapay Zekâ Çağı, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 360 sayfa, 2020

Edward Wilson – Genç Bilimadamına Mektuplar (2014)

Pulitzer Ödüllü Edward Wilson, uzun yıllar bilim öğrencileri ve genç profesyoneller yetiştirmiş olmanın verdiği deneyimle, genç bilim insanlarına değerli öneriler sunuyor.

Felsefi bir perspektiften yola çıkan yazar, anonim bir genç bilim insanı adayına hitap eden bu mektuplarında, bilim alanına ilk adım atıldığında ne gibi yollar izlenmesi gerektiğinden başlayarak bilimde yaratma sürecini, bilimsel aklın arketiplerini, bir akıl hocasının neden vazgeçilmez olduğunu, çalışılan alanın cesaretle öğrenilmesinin zorunluluğunu, bilimsel araştırmalarda göz önünde bulundurulması gereken kıstasları, bilim etiğini neden ihmal edilmemesi gerektiğini anlatıyor.

Bilim dünyasına yeni adım atmış olanlar kadar, bilime ve onun dünyamıza nasıl muazzam katkılar getirdiğine daha yakından bakmak isteyen herkesin severek okuyacağı bir kitap.

  • Künye: Edward O. Wilson – Genç Bilimadamına Mektuplar, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 219 sayfa

Ha-Joon Chang – Ekonomi Rehberi (2016)

Özeni, kapsamı ve ülkeler hakkında barındırdığı zengin bilgilerle benzerlerinden ayrılan bir ekonomiye giriş kitabı.

Ekonomi biliminin işleyişi, kapitalizmin gelişimi, ekonomik aktörler, üretim dünyası, finans, eşitsizlik ve yoksulluk, çalışma ve işsizlik, devletin rolü ve buna benzer pek çok bilgi, ‘Ekonomi Rehberi’nde.

  • Künye: Ha-Joon Chang – Ekonomi Rehberi, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, ekonomi, 448 sayfa, 2016

Leonard Mlodinow – Akıllı Homo Sapiens (2019)

Bildiğimiz anlamıyla insanın, dünya üzerindeki macerası çok uzun değildir.

Onu, atası Homo Sapiens olarak milyonlarca yıl önce, taş aletlerin yardımıyla güç bela hayatını sürdürürken görürüz.

Peki, ne oldu da bir zamanlar yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış bu varlık, günümüzün bu öngörülmemiş uygarlığını ve akıl almaz teknolojisini geliştirdi?

Leonard Mlodinow, Afrika’daki kökenlerimizden bugüne uzanarak, insanlık tarihinin ve en önemlisi de bu tarihi mümkün kılan bilimsel gelişmelerin kapsamlı bir belgeselini sunuyor.

İnsanoğlunun uygarlaşma serüveninde öne çıkmış fikirler ve yaklaşımlar ile bu macerada etkili olmuş belli başlı filozof ve bilginlerin katkılarını da ortaya koyan Mlodinow, bilimin insanlığın macerası içinde nasıl bir yer tuttuğunu ve bugün hangi bilimsel sorunların gündemde olduğunu ele ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor.

Kolay anlaşılabilir bilimsel çalışma arayanların muhakkak edinmesi gereken bir kitap.

  • Künye: Leonard Mlodinow – Akıllı Homo Sapiens, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 464 sayfa, 2019

Susan Wise Bauer – Dünya Tarihi 4 (2015)

Dünya tarihinin Victoria dönemi İngiltere’sinden Sovyetler Birliği’nin çöküşüne uzanan akıcı bir hikâyesi.

Afrika ve Asya’nın sömürgeleştirilmesi, Britanya’nın önlenemez yükselişi, Amerikan İç Savaşı, faşizmin doğuşu, sömürgelerin bağımsızlık savaşı ve 2. Dünya Savaşı, kitabın ele aldığı kimi gelişmeler.

  • Künye: Susan Wise Bauer – Dünya Tarihi 4, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları

Philip T. Hoffman – Avrupa Neden Dünyayı Fethetti? (2018)

Dünya tarihine alternatif bir gözle bakan özgün bir eser.

1492 ile 1914 arasında, Avrupalılar dünyanın yüzde 84’ünü keşfetti.

Peki, bunun asıl nedeni genel olarak savunulduğu gibi coğrafya, bulaşıcı hastalıklar ve sanayi devrimi miydi?

Bu kitabın yazarı Philip Hoffman, söz konusu nedenlerin bunu tam olarak karşılayamadığını söyleyerek önemli bir tartışma başlatıyor.

Ekonomik ve siyasal tarihin bu süreçte çok önemli bir rol oynadığını savunan Hoffman, tarihte tanık olduğumuz bazı değişkenlerin farklı olması halinde tarihin nasıl bir seyir izleyebileceğini anlatıyor.

Hoffman, bu değişkenlerin farklı olması halinde Avrupa’nın elinin kolunun bağlanacağını ve başka bir gücün dünyaya egemen olacağını belirtiyor.

Kitap, bu durumu incelerken, iki bin yıllık tarih diliminde Avrupa devletlerinin askeri rekabette başarıya ulaştıran ekonomik, siyasal ve tarihsel değişimleri ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor.

Hoffmann’a göre, Avrupalılar sonradan öğrendikleri ateşli silah teknolojisinde diğer uygarlıkların önüne geçmiş ve bu durum da Avrupa’nın üzerinde dünya egemenliği kuracağı bir temel atma fırsatı verdi.

  • Künye: Philip T. Hoffman – Avrupa Neden Dünyayı Fethetti?, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, tarih, 368 sayfa, 2018