Mehmet Nuri Gültekin – Orhan Kemal’in Romanlarında Modernleşme, Birey ve Gündelik Hayat (2007)

  • ORHAN KEMAL’İN ROMANLARINDA MODERNLEŞME, BİREY VE GÜNDELİK HAYAT, Mehmet Nuri Gültekin, Ürün Yayınları, inceleme, 270 sayfa

 

Orhan Kemal’in eserlerinin asıl ilgi çekici yönlerinden biri, kurgunun taşıdığı karakter zenginliğidir. Özellikle kahramanların gerçekçi sosyolojik çizimi, Orhan Kemal’in eserlerini sosyoloji disiplini incelemelerine dahil etmiş bulunuyor. Orhan Kemal, Türkiye’nin politik, ekonomik ve sosyal modernleşme sürecinin bir bölümünü yaşayan bir isimdi ve bu sürecin iniş çıkışları romanlarının ana temasını oluşturur. Mehmet Nuri Gültekin’in bu çalışması da, yazarın eserlerini sosyolojik incelemeye tabi tutan bu tarz eserlerden biri. Gültekin kitabında, 19. yüzyılın son dönemi ve 1950’li yıllara kadar olan siyasi gelişmelerin, modernleşme çabalarının kırsal/tarımsal yapıya ne şekilde yansıdığını, Orhan Kemal’in romanları üzerinden inceliyor. Yazarın, çalışmaya konu olan kitapları da, bu süreci en iyi veren eserlerinden seçildi.

Orhan Kemal – Gurbet Kuşları (2007)

  • GURBET KUŞLARI, Orhan Kemal, Everest Yayınları, roman, 372 sayfa

Son dönemlerde Orhan Kemal ve Kemal Tahir gibi, çağdaş Türkiye edebiyatının kurucu kalemlerinin yapıtları tekrar yayımlanıyor. Eserlerin yeniden yayımı, Türkiyeli okurun bu öncü isimlerin kitaplarına daha kolay ulaşması adına takdir edilmeli. Orhan Kemal’in ‘Gurbet Kuşları’ da, bu çalışmanın en yeni ürünlerinden biri. Kemal’in romanı, Türkiye’nin ilk büyük iç göç süreci olan 1950’li ve 1960’lı yıllarda, taşradaki hayatlarından İstanbul’a göç eden kitleleri hikâye ediyor. Bu süreçle beraber değişen sadece “gurbet kuşları” olmayacak, İstanbul’un kendisi de yeni bir değişime sahne olacaktır. Roman, Türkiye’nin yakın tarihi ekseninde bugününün izini sürmek açısından da önemli.

Orhan Kemal – Kardeş Payı (2006)

  • KARDEŞ PAYI, Orhan Kemal, Epsilon Yayıncılık, öykü, 120 sayfa

Orhan Kemal’in kitaba ismini veren ‘Kardeş Payı’ öyküsü, 1958 yılında Sait Faik Hikâye Ödülü’nü almıştı. Orhan Kemal’in Epsilon Yayıncılık’ın yeniden yayımladığı kitaplarının sonuncusu olan Kardeş Payı, yazarın on yedi öyküsünü bir araya getiriyor. Kitap, karınlarını doyurmak, hayatta kalabilmek için, her yeni güne mücadele ile başlayan, ağzı bozuk, bazen arkadaşını bile harcamaktan çekinmeyen, şarap içerek avunmaya çalışan küçük insanların ve işçilerin öykülerini anlatıyor. Orhan Kemal’i bilenler, onun genç yaşında çalışmak zorunda olduğunu, bu zorlu yaşamla kavga etmeye erken dönemde başladığını ve böylece öykülerinin de, mecburen, yazarın o zorlu dönemlerinden izler taşıdığını bilir. Kardeş Payı’ndaki öyküler de, böylesi zorlu bir kişisel deneyimin ürünü olarak değerlendirilmeli.