Kolektif – Aristoteles’in Dönüşümü

İlk kez bizim ülkemizdeki okurla buluşan ‘Aristoteles’in Dönüşümü’, Aristoteles’in eserlerine şerh yazan antik dönem şârihlerinin öyküsünü kitap ölçeğinde ve bütünlüklü bir şekilde anlatan ilk eser.

Richard Sorabji’nin editörlüğünde bir araya getirilen ve Aristoteles’in antik şârihler eliyle nasıl bir dönüşümden geçtiğini ve şerh geleneğinin arka planını gözler önüne seren makalelerin her biri, bu dönüşümde katkısı olan isimler ve metinlere ilişkin kapsamlı bir inceleme yürütüyor.

Kitaptan bir alıntı:

“Şârihlerin önemi, bir yönüyle Aristotelesçi ve Yeni-Platoncu okulların düşüncelerini ve tedrisatını temsil etmelerinde, diğer yönüyle kayıp felsefi eserlerden birçok orijinal alıntıyı koruyarak Antik Yunan felsefesinin 1100 senelik panoramasını sunmalarında yatmaktadır. Daha da önemlisi şârihler, kendilerinden sonraki dönemde İslam ve Avrupa felsefesi üzerinde derin etkiler oluşturmuşlardır. Bu, kısmen Orta Çağ ve Rönesans bilimine ilham veren Aristoteles karşıtı malzemeyi korumalarından, ama daha çok Aristoteles’i Hristiyan Kilisesi tarafından kabul edilebilir hâle gelecek şekilde dönüştürülmüş bir surette sunmalarından kaynaklanıyordu. Daha sonraki düşünürlerin görüşlerinin arka planını, sadece orijinal Aristoteles değil, dönüştürülmüş ve şârihlerin felsefesine gömülü olan bu Aristoteles oluşturmaktadır.”

  • Künye: Kolektif – Aristoteles’in Dönüşümü: Antik Şârihler ve Etkileri, editör: Richard Sorabji, çeviren: Muhammet Fatih Kılıç, Vakıfbank Kültür Yayınları, felsefe, 680 sayfa, 2023

Richard Sorabji – Benlik (2022)

Benlik, yalnızca bir bilinç akışından mı ibarettir?

Klasik dönem Yunan düşüncesinin yanı sıra Batı ve Doğu felsefelerinden yararlanan Richard Sorabji, ‘Benlik’te bireysel benlik denen şeyin gerçekten var olup olmadığı sorusuna ek olarak “benlik” denen şeyin yalnızca bir bilinç akışından mı ibaret olduğu sorusuna yanıt arıyor.

Sorabji’ye göre benlik, yeri tam saptanamayan bir ruh veya ego değil, varlığı apaçık görülebilen bedenlenmiş bir bireydir.

Dolayısıyla ona göre “benlik” salt bir bilinç akışından farklı olarak, yalnızca bir bilince değil, aynı zamanda bir bedene sahip olan bir entitedir.

Sorabji, kitapta “benlik” fikrinin tarihsel izini sürmekle birlikte, benliğe ilişkin bu fikirlerin yaşam ve ölüm tasavvurları üzerindeki etkilerini de inceliyor ve okura şu soruları sormaktadır:

Ölümden korkmalı mıyız?

Bireyselliğimiz yaşama şeklimizi ne şekilde etkilemelidir?

Sorabji, ‘Benlik’te, Doğu’dan ve Batı’dan çeşitli felsefe okullarının benliğe ilişkin görüşlerini yetkin bir şekilde özetlemek suretiyle okura, gelecekteki felsefi tartışmaların ön saflarında yer alacak bir konu olarak “benlik” ile ilgili yeni ufuklar sunuyor.

  • Künye: Richard Sorabji – Benlik: Bireysellik, Yaşam ve Ölüme Dair Antik ve Modern Görüşlerler, çeviren: Burcu Bora, Albaraka Yayınları, felsefe, 524 sayfa, 2022