Etiket: Say Yayınları

Fernand Braudel – Uygarlıkların Grameri (2024)

Etnik merkezcilik karşıtı bir bilinçle yazılan bu büyüleyici çalışma diğer metinlerin çoğunda olduğu gibi dünya uygarlıklarının tarihinin olay temelli açıklanması yerine tarihin geniş kapsamı ve sürekliliği içinde ele alınıyor.

“Tarihi öğretmek öncelikle onu nasıl anlatacağını bilmektir” anlayışından hareket eden Braudel’in sırasıyla İslam, Kara Afrika, Uzak Doğu, Avrupa, Amerika ve Rusya tarihine odaklandığı bu eseri kısa zamanda çok sayıda dile çevrilmiş bir klasik haline geldi.

Düne ait bu olaylar, şimdinin dünyasını hem tek başlarına açıklıyor, hem de açıklamıyor.

Aslında şimdiki zaman, çok daha eski deneylerin, farklı derecelerdeki uzantısı haline geliyor.

Şimdiki zaman geçmiş yüzyıllardan, hatta “insanlığın günümüze kadar yaşadığı tarihsel evrim”in tümünden besleniyor.

  • Künye: Fernand Braudel – Uygarlıkların Grameri, çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, Say Yayınları, tarih, 592 sayfa, 2024

Stefan Rebenich – Antik Çağ (2024)

  • Antik Çağ nedir?
  • Atina demokrasisi nasıl işledi?
  • Romalılar hangi tıbbi bilgilere sahiplerdi?
  • Roma İmparatorluğu neden çöktü?
  • Yunan trajedi ve komedyalarının siyasi bir işlevi var mıydı?
  • Köleler ve azat edilmişlerin yaşamları nasıldı?
  • Bir çocuğun doğumunda hangi kutlamalar yapılırdı?
  • Hıristiyanlığın yükselişini kolaylaştıran faktörler nelerdir?

Stefan Rebenich en önemli 101 soruya bazen şaşırtıcı yanıtlar verirken her bir sorunun yanıtı bir sonraki soruyu merak etmenizi sağlıyor.

Antik Çağ’a dair bilmek istediğiniz pek çok şeyi burada bulacaksınız.

  • Künye: Stefan Rebenich – 101 Soruda Antik Çağ, çeviren: Burcu Öztürk, Say Yayınları, tarih, 184 sayfa, 2024

Tim Wolff – Sapiens’in En Büyük Başarıları (2024)

‘Sapiens’in En Büyük Başarıları’, insanın kısa tarihini anlatıyor ama biraz farklı bir tarzda; yer yer alaycı, esprili bir dille ve hiç sözünü esirgemeden.

Birkaç bin yıllık insan uygarlığına şöyle bir göz atmanın şimdi tam sırası.

Evet, insan, iklim felaketinden ötürü belki de gezegeni ve kendini mahvetmek üzere, ama yaptığı iyi şeyler de var.

Tim Wolff, Homo sapiens’in gezegene egemen olduğu süre içerisinde kaydettiği en büyük başarıları soğukkanlı bir tavırla değerlendiriyor.

İnsanın en eski en büyük buluşu olan ekmekten en yeni en büyük buluşu olan cep telefonuna kadar pek çok konu üzerinde durduktan sonra sıra onun asıl en büyük başarısına geliyor: Gelecek.

Wolff’e göre insan evrim sürecine müdahale ederek kendine bir gelecek yaratmış ve daha iyisini yaratabilecek tek canlı türü.

Ama bunun farkına varması ve gerçekten istemesi gerekiyor…

  • Künye: Tim Wolff – Sapiens’in En Büyük Başarıları: Başarısızlığa Uğramış Bir Canlı Türünün En Büyük 10 Buluşu, çeviren: Gülderen Pamir, Say Yayınları, bilim, 120 sayfa, 2024

Rainer Funk – Erich Fromm’un Önemi (2024)

Erich Fromm’un hümanist ve bilimsel fikirlerine bugün neden daha fazla ihtiyaç duyduğumuzu, onun son asistanı ve edebi mirasının yöneticisi Rainer Funk, araştırmacı Hamid Lechhab tarafından yöneltilen 100 soruya verdiği cevaplardan oluşan bu kitapta açıklıyor.

Fromm’la olan kişisel deneyimlerinden yola çıkarak başta Fromm’un düşünce dünyasında devrim yaratan sosyal psikoloji kavramına odaklanıyor ve insanların teknik, ekonomik ve toplumsal değişimler karşısındaki tutumunu, özgürlük ve bağlanma sorununu Fromm’un hayatı ve çalışmaları çerçevesinde günümüz için anlamlı kılacak tespitlerle ortaya koyuyor.

  • Künye: Rainer Funk – Erich Fromm’un Önemi: Neden Ondan Vazgeçemiyoruz? (Hamid Lehhab ile Rainer Funk Söyleşisi), çeviren: Rumeysa Oğuz, Say Yayınları, söyleşi, 104 sayfa, 2024

Ulbe Bosma – Şekerin Tarihi (2024)

Uzun tarihlerinin çok büyük bölümünde insanlar rafine şeker olmadan da yaşamlarını gayet güzel sürdürdüler.

Ne de olsa rafine şeker, tüketmeye mecbur olduğumuz bir besin değil.

Toz şeker ilk kez MÖ 6. yüzyılda üretildi, ama yine de sonraki 2500 yıl boyunca çoğu halkın beslenme rejiminde marjinal bir ürün olarak kaldı.

Sonra birdenbire her yere yayıldı.

Şeker nasıl oldu da yediğimiz tüm besinlerin içine sızmayı başardı, hastalıkları ve ekolojik krizi besleyip büyüttü?

Şeker; sanayileşme, emek göçü ve beslenme değişiklikleri yoluyla bazı kültürleri yok edip, bazı kültürleri ise sıfırdan yaratarak her kıtada yaşamı dönüştürdü.

Şeker servet kazandı, hükümetleri yozlaştırdı ve teknokratların politikalarını şekillendirdi.

Dünyayı değiştirecek sonuçlar doğuran özgürlük çığlıklarını kışkırttı.

Ulbe Bosma, mütevazı şeker kristalini, küresel tarihin ve içinde yaşadığımız dünyanın çeşitli yönlerini anlamamızı sağlayacak güçlü bir prizmaya dönüştürüyor.

  • Künye: Ulbe Bosma – Şekerin Tarihi: Bu Tatlı Madde 2000 Yıl Boyunca Politikalarımızı, Sağlığımızı ve Çevremizi Nasıl Değiştirdi?, çeviren: Yavuz Alogan, Say Yayınları, tarih, 432 sayfa, 2024

Aleksandr R. Luriya – Hiçbir Şeyi Unutmayan Adam (2023)

Solomon Şereşevski (Kısa adıyla Ş.), eski Sovyetler Birliği’nde bir gazete muhabiriydi.

Ona söylenilen hiçbir şeyi unutmuyor, not almaya gereksinim duymuyor ve her şeyi aklında tutabiliyordu.

Hafızasının onu diğer insanlardan ayıran bazı özelliklere sahip olduğunun farkında değildi.

Fakat yolu modern nöro psikolojinin kurucusu Aleksandr Luriya ile kesiştiğinde ortaya psikoloji tarihinin en ilginç vaka öykülerinden biri çıktı: Neredeyse sonsuz bir hatırlama gücüne sahip, hafızasının belirgin sınırları olmayan bir adam.

Aleksandr Luriya 30 yıl boyunca yaptığı görüşmeler, deneyler ve testlerden yola çıkarak Ş.’nin hafızasının sadece olağanüstü güçlü yönlerini değil, aynı zamanda şaşırtıcı zayıflığını da zengin ayrıntılarıyla ortaya koyuyor.

Luriya’nın “romantik bilim” olarak adlandırdığı türün klasik bir örneği.

‘Hiçbir Şeyi Unutmayan Adam’, sadece hafızanın iç düzenine değil aynı zamanda hafızanın bir yaşam örüntüsüne nasıl yerleştiğine dair kapsamlı bir inceleme.

  • Künye: Aleksandr R. Luriya – Hiçbir Şeyi Unutmayan Adam: Büyük Bir Hafızaya Dair Küçük Bir Kitap, çeviren: Sabri Gürses, Say Yayınları, inceleme, 128 sayfa, 2023

Francis Macdonald Cornford – Dinden Felsefeye (2023)

“Din” ve “felsefe” sözcükleri, belki de birçok insan için, aralarında bir tür gerilim yahut bir sınır savaşı olan iki ayrı düşünce alanını ifade eder.

Kendi kuşağının seçkin Antik Çağ felsefesi uzmanlarından biri olan Cornford, bu önemli eserinde bilimin ve sistematik spekülasyonun izini sürüyor.

  • Felsefe gerçekten Antik Yunan’da mı başlamıştır?
  • Yahut Antik Yunan anlayışındaki dinî algının görece özgürlüğü, felsefenin burada doğuşuna önayak mı olmuştur?

Cornford bu soruların yanıtlarını araştırırken bir yandan felsefenin nasıl olup da tarihsel olarak bizzat Antik Yunan’ın içinden gelen mitoloji ve dinde gizli olduğunu tartışıyor, öte yandan Kader, Tanrı, Ruh, Madde, Doğa ve Ölümsüzlük gibi kavramların da efsanevi görünen öncüllerine ışık tutuyor.

‘Dinden Felsefeye’ âdeta, bilimsel düşünce ile sosyal ve duygusal deneyimlerimiz arasında varlığını sürdürmeye devam eden bağlantıların bir hatırlatıcısı gibi.

  • Künye: Francis Macdonald Cornford – Dinden Felsefeye: Batı’da Spekülasyonun Kökenleri Üzerine Bir Çalışma, çeviren: Adnan Akan, Say Yayınları, felsefe, 368 sayfa, 2023

Francis Dupuis-Déri, Thomas Déri – Babama Anarşizmi Anlatıyorum (2023)

Anarşizm nedir ve anarşistler ne ister?

Meraklı bir hümanist baba ile konuyu araştıran anarşist ve aktivist oğlu hoşça sohbet ederek bize bu soruların yanıtını veriyor.

İki adam, sohbetleri sırasında, anarşi ve demokrasi kavramlarının köklerine geri dönüyor.

Anarşizmin belli figürlerini ve bu devrimci hareketin farklı akımlarını hatırlatarak, sözlerini günümüz dünyasından örneklerle destekliyorlar.

Büyük tahakküm sistemlerine (devlet, din, ataerkillik, kapitalizm ve ırkçılık) yönelik anarşist eleştiriyi analiz ediyorlar ve böylece anarşizmin ne olduğunu öğrenmek isteyenlere canlı ve orijinal bir başlangıç okuması yapma fırsatı sunuyorlar.

  • Künye: Francis Dupuis-Déri, Thomas Déri – Babama Anarşizmi Anlatıyorum, çeviren: Gülşah Ünal, Say Yayınları, siyaset, 200 sayfa, 2023

Laszlo Versényi – Sokrates ve İnsan Sevgisi (2023)

Sokrates insanlık tarihinde felsefi anlamı içerisinde insan ruhunu bulgulayan ilk filozoftur.

Sokratesçi düşünce yalnızca insanı değil, her bir bireyi felsefi düşüncenin mutlak merkezi yapmıştır.

Bu ise gerçek felsefenin başlangıcıdır.

Sokrates tarihin tanıdığı ilk ve en büyük ahlak filozofu olduktan başka, “Ruhlarınıza özen gösterin” çağrısıyla tarihin belli başlı öğretmenlerinden biri ve büyük bir hümanist olmuştur.

Sokrates’in ahlakı ve bilgeliği trajik bir boyuta sahiptir: Egemenlere boyun eğmek yerine ölüm cezası almayı tercih etmiş, ama düşüncesi onu ölümsüz kılmıştır.

Yazar Laszlo Versényi’nin başarısı Sokrates’in yaşamı ve ölümünün düşüncelerinden ayrılamayacağını görmesinden ve bu görüşünü yapıtına geçirmesinden kaynaklanır.

‘Sokrates ve İnsan Sevgisi’ yalnızca felsefe hocaları ve felsefe öğrencilerine değil sıradan okura da hitap eden esaslı bir kitap.

Ahmet Cevizci’nin çevirisiyle…

  • Künye: Laszlo Versényi – Sokrates ve İnsan Sevgisi, çeviren: Ahmet Cevizci, Say Yayınları, felsefe, 248 sayfa, 2023

Brian Fagan – Suyun Tarihi (2023)

Su ile olan ilişkimizin kökleri çok uzak geçmişe dayanır.

Tarih öncesi avcı-toplayıcılar için, nerede su bulacağını bilmek ölüm kalım meselesiydi.

Bronz Çağı öncesinin büyük köyleri sulama tekniklerinin geliştirilmesi sayesinde Antik Çağın büyük kent devletlerine dönüştü.

Orta Çağ Avrupa’sı ve ardından Sanayi Devrimi su yönetimiyle ilgili sorunlara dâhiyane çözümler buldu ve suyu alınıp satılan bir meta haline getirdi.

Kısacası her insan kültürünü su ile kurduğu ilişki biçimlendirdi.

Günümüzde ileri teknolojiler sayesinde su teminini ciddi ölçüde garanti altına almış olsak da bu temel ihtiyacımızı karşılayabilmemiz son tahlilde doğanın insafına kalmıştır.

Brian Fagan suyun git gide daha az bulunan değerli bir kaynak haline geldiği günümüzde bize bu temel ihtiyacımızı karşılamayı sürdürebilmemiz için, en modern teknolojileri kullansak da en eski atalarımızın suyla ilgili değerler sistemine geri dönmemiz gerektiği mesajını veriyor.

  • Künye: Brian Fagan – Suyun Tarihi: Su, Uygarlığı Nasıl Yarattı?, çeviren: Ekin Duru, Say Yayınları, tarih, 408 sayfa, 2023