1930’da, yani Yunan işgalinden kurtuluşunun henüz yedinci yılında İzmir, Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın (SFC) Genel Başkanı Fethi Okyar’ın ziyaretine kitlesel katılım göstererek iktidara meydan okumuştu.
Eyüp Öz’ün bu muazzam çalışması da, bu sürecin öncesi ve sonrasını çok yönlü bir bakışla inceleyerek erken Cumhuriyet dönemi muhalefetinin toplumsal tabanına ilişkin bilgi eksikliğini, başta İzmir olmak üzere Ege Bölgesi örneğinde dolduruyor.
SCF öncesine ait genel bir tablo çizerek çalışmasına başlayan Öz, devamında da,
- SCF’nin oluşumunun kurumsal nedenleri,
- Fethi Okyar’ın Ege gezisi ve bu gezi süresince ortaya çıkan şiddet olgusunun nedenleri,
- İzmir’in sosyal, mekânsal ve ekonomik tabakalaşmaları,
- Bölgesel düzeyde toplumsal muhalefet,
- 1930 yerel seçimlerini arka planında yaşananlar,
- Ve Menemen Olayı bağlamında, muhalefetin marjinal katmanları ve İzmir taşrasındaki hoşnutsuzluk gibi önemli konuları tartışıyor.
Öz’ün çalışması, SCF’nin yorgun bir kenti ve bölgeyi büyük bir tutkuyla harekete geçirmesinin ve birliktelikleri mümkün olmayan kesimleri ortak bir çatı altında nasıl bir araya getirdiğinin nedenlerini ortaya koymasıyla çok önemli.
Künye: Eyüp Öz – Serbest Cumhuriyet Fırkası ve Muhalif Ege: Ege Gezisinden Menemen Olayı’na Güçlü Bir Toplumsal Seferberliğin Sosyopolitik Tarihi, İletişim Yayınları, tarih, 294 sayfa, 2019
Dipnotski 