Antik Yunan kuşkuculuğunu sistematik bir epistemoloji çerçevesinde inceleyen bu çalışma, ilk kez 1969 yılında yayımlandı ve kısa sürede bu alanda çalışan akademisyenler için temel bir başvuru kaynağı hâline geldi. Charlotte L. Stough, hem dogmatik hem de kuşkucu felsefe okullarının bilgi anlayışlarını tarihsel bağlamları içinde ele alıyor ve Antik Yunan kuşkuculuğun düşünsel yapısını, yöntemlerini ve hedeflerini dikkatli bir çözümlemeyle yeniden kuruyor.
Kitabın merkezinde, Pyrrhoncu geleneğin son büyük temsilcisi sayılan filozof ve hekim Sextus Empiricus yer alıyor. ‘Antik Yunan Kuşkuculuğu: Epistemolojik Bir Çalışma’ (‘Greek Skepticism: A Study in Epistemology’), Sextus’un epistemolojik metinlerini alışılagelmiş yorumların dışına çıkartarak onun düşüncesini özgün bir kuşkucu yöntem olarak temellendiriyor. Böylece Sextus’u yalnızca önceki öğretileri özetleyen bir figür değil, kuşkuculuğun amaç ve işlevini yeniden tanımlayan bir düşünür olarak ele alıyor. Bu yaklaşım, Batı felsefe tarihinde Sextus’a yönelik hâkim değerlendirmeleri dönüştürüyor ve onu kendi çağının entelektüel tartışmaları içinde daha yaratıcı bir pozisyona yerleştiriyor.
Stough’un çalışması, Antik kuşkuculuğun bilgi kuramı açısından neden önemli olduğunu açık biçimde gösteriyor: Kuşkuculuğun eleştirel yöntemi, kesinlik iddialarını çözümlerken aynı zamanda bilginin sınırlarını ve dayanaklarını yeniden düşünmeye zorluyor. Yazar, Pyrrhoncu yaklaşımın sadece yıkıcı bir eleştiri değil, aynı zamanda entelektüel özgürlüğü ve yargıyı askıya alma pratiğini temellendiren bir düşünme biçimi sunduğunu ortaya koyuyor.
Bu yönüyle kitap, hem Antik Yunan felsefesinin yorumlanmasına hem de modern epistemolojinin temel sorularına ışık tutuyor. Üniversitelerde yıllarca başvuru kaynağı olarak kullanılmasının nedeni de bu: Stough, kuşkuculuğu yalnızca tarihsel bir okul olarak değil, bilgi iddialarının sınırlarını sorgulamaya devam eden canlı bir felsefi miras olarak konumlandırıyor.
- Künye: Charlotte L. Stough – Antik Yunan Kuşkuculuğu: Epistemolojik Bir Çalışma, çeviren: Mustafa Kaya Sütçüoğlu, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 160 sayfa, 2025
Dipnotski 