Etiket: Utku Balaban

David Harvey – Sermayenin Sınırları (2022)

‘Sermayenin Sınırları’, Marx’ın ‘Kapital’inin fikri mimarisi hakkında altın değerinde bir çalışma.

David Harvey bugün klasikleşmiş bu yapıtında çarpıcı şekilde ‘Kapital’i, Marksist kuramın gelişimini merkeze alarak anlatıyor.

Kapitalist gelişmenin tarihine ve coğrafyasına dair en güçlü kuramsal yaklaşımlardan birini geliştiren Harvey, ufuk açıcı metnini günümüzde dünya pazarlarında hakim olan karışıklığa dair kapsamlı bir tartışmayla güncelliyor.

“Kurgusal sermaye” ve “eşitsiz coğrafi gelişme” gibi kavramları derinleştiren Harvey, okuru, Marx’ın kâr oranının düşmesiyle ilgili çok tartışılan argümanıyla başlayıp Marx’ın çalışmalarının jeopolitik ve coğrafi içerimlerine zamanlıca bir girişle kapanan bir yolculuğa çıkarıyor ve aynı zamanda “kurgusal sermaye” ve “eşitsiz coğrafi gelişme” gibi kavramları derinleştirerek, okuru krizin formasyonunun katmanlarından adım adım geçiriyor.

‘Sermayenin Sınırları, üç açıdan okura yeni fırsatlar sunuyor.

Birincisi ve en önemlisi, eser, ‘Kapital’in ele aldığı temel konuları günümüz okuru için anlaşılır kılmayı amaçlıyor.

Bu sayede, Kapital’in fikri mimarisini anlamamıza yardımcı oluyor.

İkincisi, ‘Sermayenin Sınırları’, yirminci yüzyılda Marksist düşünürlerin yaptıkları katkıları özetliyor. Eser, yüz elli yılı aşkın bir süreçte oluşmuş kuramsal dağınıklığı, ‘Kapital’i merkeze alarak toparlıyor ve kuramsal gelişmeleri okura sunuyor.

Son olarak Harvey, birikim kuramına ilişkin özgün fikirlerini de okurla paylaşıyor.

Harvey’in daha yakın tarihli eserlerinde sıklıkla kullandığı birçok kavramın bu eserde yaptığı ‘Kapital’ okuması sayesinde ortaya çıktığı söylenebilir.

  • Künye: David Harvey – Sermayenin Sınırları, çeviren: Utku Balaban, Nika Yayınevi, iktisat, 594 sayfa, 2022

Kolektif – Sosyal Yardım Alanlar (2018)

2000’li yıllar Türkiye’sinde ekonomi, siyaset, sosyal politika ve işgücü piyasası yeniden biçimlenirken, bu alanların kesişim kümesinde belki de en çok yer kaplayan uygulamalardan biri sosyal yardımlar oldu.

Özellikle AKP iktidarıyla birlikte, sosyal yardımlar ve sosyal yardım alanlar, Türkiye’de başlı başına bir toplumsal ve siyasi olgu haline gelmeye başladı, fakat bunun bilimsel araştırma gündemine girebildiği örnekler azdır.

Bu yöndeki boşluğu doldurmaya aday elimizdeki nitelikli derleme ise, Ankara’nın farklı mahallelerinde yapılmış derinlemesine görüşmeler yoluyla, nitel ve nicel açıdan sosyal yardımları ve sosyal yardım alanları inceliyor.

Kitapta,

  • Vatandaş ve toplumsal sınıf olarak yoksullar,
  • Türkiye’de sosyal yardımların niteliğinin yasal ve toplumsal temelleri,
  • İslamcı refah rejimi ve siyaset arasındaki ilişkinin geçmişten bugüne dönüşümü,
  • Sosyal yardımların toplumsal cinsiyetli doğası bağlamında cinsiyetçi işbölümünün yeniden üretimi,
  • “Bir paket makarna”nın öz saygı düzeyine etkisi ve klientalizm,
  • Nakit açığını kapatan bir gelir türü ve geçim aracı olarak sosyal yardım,
  • Ve sosyal yardımla geçinmeye çalışan işsiz ve yarı işsizler gibi, önemli konular irdeleniyor.

Sosyal yardımların toplumsal, bireysel ve nihayetinde siyasi temellerini daha sarih görmek açısından çok iyi bir çalışma.

Kitaba makaleleriyle katkıda bulunan isimler ise şöyle: Serdal Bahçe, Utku Balaban, Özge Sanem Özateş Gelmez, Elif Hacısalihoğlu, Recep Kapar, Emirali Karadoğan, Ahmet Haşim Köse, Denizcan Kutlu ve Gülcan Urhan.

  • Künye: Kolektif – Sosyal Yardım Alanlar: Emek, Geçim, Siyaset ve Toplumsal Cinsiyet, derleyen: Denizcan Kutlu, İletişim Yayınları, siyaset, 408 sayfa, 2018