Osmanlı modernleşmesinde Midhat Paşa’nın önemli rolü vardır.
Bekir Koç da, Midhat Paşa’nın Tuna Valiliği yaptığı yılları (1864-1868) merkeze alarak hem bu rolü ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor hem de modernleşme serüvenimizi çarpıcı bir şekilde izliyor.
Koç’un çalışmasının merkezinde, Midhat Paşa’nın, dönemin taşra sorunlarına çözüm bulmak amacıyla ilan edilen Vilayet Nizamnamesi’ni Tuna’da da nasıl başarılı bir biçimde uyguladığı yer alıyor.
Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanmasını zorunlu kılan sosyopolitik ve ekonomik gelişmeleri de irdeleyen yazar, Midhat Paşa’nın çalışmaları neticesinde katılımcı yerel yönetim, kanun hâkimiyetinin sağlanması, denetimin kurumsallaşması gibi, devlet yurttaş ilişkilerinin daha rasyonel ve çağdaş yönde dönüştüren uygulamaları inceliyor.
Çalışma bilhassa, taşra belediyeleri, nizamiye mahkemeleri, çocuk esirgeme kurumları, kız ve erkek meslek okulları, hapishane atölyeleri, kasaba buğday pazarları, siyasi polislik, tahsildarlık ve taşra basını gibi birçok kurum ve uygulamanın günümüze ulaşmasında Midhat Paşa’nın katkılarını geniş bir çerçevede ortaya koymasıyla önemli.
- Künye: Bekir Koç – Osmanlı Modernleşmesi ve Midhat Paşa, İş Kültür Yayınları, tarih, 384 sayfa, 2021
Dipnotski 