Gezi – Sayfa 9 – Dipnotski

Italo Calvino – Amerika’da Bir İyimser (2017)‏

İtalyan edebiyatının büyük ustası Italo Calvino, romanlardan öykülere, denemelerden edebiyat üzerine yazılara bize muazzam yapıtlar armağan etti.

Calvino’nun gezi yazılarından oluşan ‘Amerika’da Bir İyimser’ de, ilk kez ve nihayet Türkçede!

Calvino, Amerika’ya ilk yolculuğunu Kasım 1959’da gerçekleştirdi. Ve daha ilk ziyaretinde buraya hiç kanı kaynamadı.

Amerika’yı bayağılıklarla dolu bir yer olarak tanımlayan Calvino, şöyle demekten de kendini alamıyor: “O Amerika ki geleceği düşünmeyi bilmiyor, yine de hepimizin geleceğinin öylesine geniş bir bölümünü içinde barındırıyor…”

Bugün Calvino’nun yaklaşık altmış yıl önce söylediği bu sözlere baktığımızda, kendisinin ne kadar öngörülü olduğu açığa çıkıyor.

İnsanlar da değişir, şehirler de. Calvino’nun gezi izlenimlerine baktığımızda, Amerika’nın fazla değişmeyip dünyanın geri kalan kısmının artık Amerikanlaştığını düşünmemek elde değil. Bu yazılar, yalnızca Amerika için değil, dünyanın geri kalan kısmının bugünkü vaziyetini daha iyi anlamak için de okura önemli ayrıntılar verecek.

Calvino bu yolculuklarında kent merkezleriyle sınırlı kalmayıp çok sayıda eyaleti de gezmişti. Yazarlar, yayıncılar ve menajerlerin yanı sıra, iş adamları, sendikacılar ve insan hakları aktivistleriyle de görüşmüştü.

Martin Luther King de, Calvino’nun bu dönemde tanıştığı isimlerden biri olacaktı.

Künye: Amerika’da Bir İyimser, Italo Calvino, çeviren: Neyyire Gül Işık, Yapı Kredi Yayınları, gezi, 208 sayfa

Kate Clow ve Chris Gardner – Kaçkarlar (2014)

KAÇKARLAR, Kate Clow ve Chris Gardner, çeviren: Hüseyin Eryurt, Hil Yayın, gezi, 240 sayfa

Doğa tutkunları Kate Clow ve Chris Gardner, Karadeniz’in güney kıyısına paralel uzanan Kaçkar Dağları için otuz günü kapsayan doğa yürüyüş rotaları sunuyor. Kapsamlı bir harita barındıran kitap, pusula ve tercihen GPS kullanabilen yürüyüşçüler için Kaçkarlar’daki en iyi ve en çok tercih edilen sekiz yürüyüş rotası hakkında veriler sunuyor. Üç ila beş gün arasında değişen yürüyüş güzergahları da Barhal, Sırakonaklar ve Çamlıhemşin olmak üzere üç ana merkeze odaklanmış. Kitapla birlikte kullanılacak internet sitesinde ise, bölgeye dair indirilebilir GPS noktaları ile konaklama ve ulaşım hizmetlerinin listesi yer alıyor.

Rod Heikell – Türkiye ve Kıbrıs Deniz Kılavuzu (2008)

TÜRKİYE VE KIBRIS DENİZ KILAVUZU, Rod Heikell, çeviren: Hayrullah Doğan, Denizler Kitabevi, gezi, 358 sayfa

Rod Heikell’in ‘Türkiye ve Kıbrıs Deniz Kılavuzu’ isimli gezi kitabı, yatçılar için Marmara, Akdeniz, Ege, Karadeniz ve Kıbrıs kıyılarını anlatan bir rehber. İngilizce ilk baskısı 1985’te yapılan ve tekne turizmi yapan yatçılar ile gezginlere hitap eden çalışma, İstanbul’dan başlayarak Marmara Denizi, Çanakkale, Ege ve Suriye sınırına kadar olan Akdeniz kıyılarını ve ayrıca yazarın tuttuğu notlarla Türkiye’nin Karadeniz sahillerini ve Kıbrıs’ı kapsıyor. Kitabın bu Türkçe baskısında da, başlangıçtaki teknik terimler güncellenmiş, bölümünlerin başına güzergâhla ilgili kısımlar eklenmiş ve limanlarla ilgili detaylar arttırılmış.

Yaşar Yılmaz – Türkiye’nin Antik Kentleri (2014)

TÜRKİYE’NİN ANTİK KENTLERİ, Yaşar Yılmaz, Yapı Endüstri Merkezi (YEM) Yayınları, tarih, 195 sayfa

Mühendisliğinin yanı sıra araştırmacı yönüyle de bildiğimiz Yaşar Yılmaz, ‘Anadolu Antik Tiyatroları’ isimli önemli bir çalışmanın da yazarı. Yılmaz eldeki kitabında ise, Anadolu’nun antik kentlerinin nitelikli bir rehberini sunuyor. Yazar, Türkiye’nin sekiz bölgesini kapsayan, bir nevi gezi rehberi olarak tasarladığı çalışmasında, aralarında Assos, Troia, Ephesos, Nikomedeia, Sardes, Miletos, Pergamon, Halikarnassos, Hierapolis, Didyma, Olympos, Perge ve Hattuşa gibi meşhur kentlerin yanı sıra, Marmara’dan Ege’ye, Akdeniz’den İç Anadolu’ya, çoğunluğu Roma döneminden kalmış toplam yüz on sekiz antik kenti tanıtıyor.

Kolektif – Kars Kent Rehberi (2007)

KARS KENT REHBERİ, editör: Vedat Akçayöz, Tazebey Çakas, Yıldırım Öztürkkan, Sezai Yazıcı ve Özcan Yurdalan, Kars Kent Konseyi Yayınları, gezi, 128 sayfa

‘Kars Kent Rehberi’nin ilgi çeken yönlerinden biri, Kars Kent Konseyi’nde bir araya gelen ve çoğu Karslı olan gönüllülerin kendi imece çalışmalarının ürünü olması. Rehber incelendiğinde de, ‘kendi kentimizi kendimiz anlatalım’ şeklinde bir maceraya atılan gönüllülerin oldukça başarılı olduğunu söylemek gerekiyor. Kristal karda kayık yapmak, yüz yıllık sokakları gezmek, Rus mimarisinin taş yapılarını görmek, Türkiye’nin en önemli kuş yollarından birini takip etmek, rehberin gezi severlere yaptığı önerilerden birkaçı.

Neslihan Kayalar – Hindistan Beni Çağırdı (2007)

HİNDİSTAN BENİ ÇAĞIRDI, Neslihan Kayalar, Ganj Yayınları, gezi, 175 sayfa

Neslihan Kayalar’ın ‘Hindistan Beni Çağırdı’sı, karayoluyla Hindistan’a yapılan bir geziyi anlatıyor. Üç hafta süren bu yolculuk, Kayalar için çok önemli deneyimlerin yaşandığı büyük bir serüvene ve kendini yeniden keşfetme sürecine dönüşmüş. Yazar, bu yolculukta, bir kadın ve insan olarak yol boyunca yaşadıklarını, gözlemlerini ve ruhunda iz bırakan tecrübelerini okuyucuyla paylaşıyor. Kayalar’ın anlatımındaki dilsel özen ve sadelik; gezilip görülenlerin yaşananlarla ve hatta ülkenin siyasi durumuyla ilişkilendirilmesi kitabı okunur kılan başlıca hususlar.

Sezer Duru – Beyaz Gecelere Doğru (2007)

BEYAZ GECELERE DOĞRU, Sezer Duru, Everest Yayınları, gezi, 133 sayfa

Gazeteci, yazar ve çevirmen Sezer Duru’nun, Dostoyevski’nin aynı adlı öykü kitabına gönderme yapan ‘Beyaz Gecelere Doğru’su, yazarın gezi anılarından oluşuyor. Bu anılar, yazarın edebiyatçı geçmişinden de kaynaklı olarak, edebiyata keyifli atıflar yapmasıyla dikkat çekiyor. Halep, Zenobia, Mısır, Mardin, Aphrodisias, Viyana, Almanya, Paris, Münih, Berlin, Roma, Toscana, Dublin, Bükreş, Königsberg, Stockholm, St. Petersburg, Madrid, Bordeaux, Brüksel, Dortmund, Hannover, Marlbork ve Moskova, bu anılarda karşımıza çıkan birkaç kent.

Devrim Erşen – Ege (2007)

EGE, Devrim Erşen, Ekin Yayın Grubu, gezi, 323 sayfa

Devrim Erşen’in ‘Ege’si, yayınevinin ‘Antik Kentleri Gezme ve Anlama Rehberi’ dizisinden yayınlandı. Turizm acentelerinin, tarihi yerlere dair üstünkörü, yüzeysel bilgilendirmesi düşünüldüğünde, Erşen’in çalışması önemli bir rol üstleniyor denebilir. Çünkü arkeoloji eğitimi almasından ve konuya duyduğu ilgiden olsa gerek, Erşen’in anlatımı, Ege’nin antik kentlerini, sadece gezilip görülebilecek mekânlar olarak sunmakla yetinmeyip bu kentlerin uzun yıllardır barındırdığı hikâyelere ve her şehrin ziyaretçisine sunmaya çalıştığı mesajlara da yer veriyor. Burada ilgi çeken bir nokta da, Erşen’in tek tek tarihi anıtlara odaklanmaktan ziyade, anıtı, içinde bulunduğu şehirle bütünlüklü bir şekilde vermeye çalışmasıdır.

Mehmed Emin Efendi – İstanbul’dan Asya’yı Vusta’ya Seyahat (2007)

İSTANBUL’DAN ASYA-YI VUSTA’YA SEYAHAT, Mehmed Emin Efendi, hazırlayan: A. Muhibbe Darga, Everest Yayınları, gezi, 261 sayfa

Mehmet Emin Bey, zamanında II. Abdülhamit’in özel kalem müdürlüğünü yapmış bir isim. Yazarın bu seyahatnamesi de, Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika edilmişti. Seyahatname, İstanbul’dan Türkistan ve Orta Asya’ya yapılan bir geziyi kapsıyor. Burada Türkistan ve Orta Asya Türklerinin yaşadıkları coğrafik ortamları ile askeri, politik, ekonomik ve sosyal durumlarına dair anlatımlar yer alıyor. Bunun yanında, seyahatnamede bir aşk öyküsünün yer aldığını da belirtelim. Bu da, Orta Asya’da müzisyen Niyazi ile Han kızı Mehtap arasındaki trajik aşk hikâyesidir. Seyahatname, Türkiye gezi edebiyatının önemli klasiklerinden.

Burçak Gürün Muraben – Çocuklar İçin İstanbul (2016)

ÇOCUKLAR İÇİN İSTANBUL, Burçak Gürün Muraben, Can Yayınları

İstanbul’u dönem dönem, sokak sokak izleyen, bu kadim şehrin farklı yüzlerini ilgi çekici detaylar ve zevkli çizimlerle anlatan bir kitap. Evliya Çelebi’nin vampir hikâyeleri, James Bond filminin çekimlerine ev sahipliği yapmış Kız Kulesi gibi keyifli detayların yer aldığı bu rehber kitap, çocuklar kadar yetişkinlere de hitap edecek türden.