Robert Alexy – Hukuk Kavramı ve Hukukun Geçerliliği (2024)

Robert Alexy çağdaş hukuk kuramının ve hukuk felsefesinin yaşayan en önemli isimlerinden biridir.

Bu kitap 13 dile çevrilmiş, bu alanların artık klasikleşmiş eserleri arasında yer almaktadır.

Bu kitabın merkezinde hukuk ve ahlak arasındaki ilişki bulunmaktadır.

Hukuki pozitivizm bu ikisinin ayrılması gerektiğini iddia eder.

Hukuki pozitivizme göre hem hukuk kavramı ve hem de hukukun geçerliliği ahlak dışında tanımlanmalıdır.

Robert Alexy bu tezin yanlış olduğunu göstermeye çalışmaktadır.

İlk olarak hukuk ve ahlak arasında zorunlu kavramsal bir bağ bulunmaktadır, ikinci olarak, hukuk kavramını ve hukukun geçerliliği kavramını, ahlaki unsurları içerecek şekilde tanımlamanın lehinde normatif nedenler vardır.

Bu nedenlerle hukuki pozitivizm hukukun kapsayıcı bir tezi olarak başarısızlığa uğramaktadır.

Bu tezler kitaba eklenen “Hukukun İkili Doğası” makalesiyle pratik aklın kurumsallaştırılmasının bir sistemi olarak geliştirilmiştir.

Bu sistem demokratik anayasa devletinin temel unsurlarını içermektedir.

  • Künye: Robert Alexy – Hukuk Kavramı ve Hukukun Geçerliliği, çeviren: Altan Heper, Fol Kitap, hukuk, 184 sayfa, 2024

Immanuel Kant – Ahlakın Metafiziği Hukuk Öğretisi (2022)

Kant’ın ‘Ahlakın Metafiziği (Die Metaphysik der Sitten)’ adlı eserinin ilk kısmı olan bu kitap, yazarın ‘hukuk öğretisi’nin ve ‘devlet kuramı’nın temel ilkelerini ortaya koyuyor.

Kant denince akla her ne kadar ilk bakışta ahlak felsefesi gelse de onun hukuk felsefesi ve devlet felsefesi, başlı başına felsefi bir tasarıdır.

Kant, hukuk felsefesini bilinçli ve planlı bir şekilde ‘Saf Aklın Eleştirisi’nde yeni bir temelde inşa ettikten sonra geliştirdi.

Hukuk ve devlet felsefesi düşüncelerini bu kitapta kaleme almadan önce Yeniçağ felsefesini incelemiş; Hobbes’tan Locke’a ve Rousseau’ya kadar temel hukuk ve devlet öğretileri ve hukukun devlet içerisindeki konumu Kant’ın yoğun ilgisini çekmişti.

Kant’ta üç büyük düşünürün, Rousseau’nun cumhuriyetçilik, Locke’un temel insan hak ve özgürlükleri ve Montesquieu’nün güçler ayrılığı bağlamında derin izlerini görmek mümkün.

  • Kategorik imperatif devlet kuramına uygulanabilir mi?
  • Kant, iktisadi veya siyasi liberalizme, müdahaleci hukuk devletine nasıl bakıyor?
  • ‘Dünya vatandaşlığı’ kavramı sömürgeciliğe bir alternatif midir?
  • Evrensel bir hukuk ve devlet etiği yaratılabilir mi?
  • İnsan hakları ilkesi ve mülkiyet kurumu nasıl temellendirilebilir?

Devletlerarası hukuk düzeni, ceza hukuku, direnme hakkı, yoksullar için kamusal sorumluluk gibi maddi hukukla ilgili özsel konularla birlikte bu kitap, hukuk öğretisinde metafiziğin vazgeçilmezliğine dikkat çekmektedir.

  • Künye: Immanuel Kant – Ahlakın Metafiziği Hukuk Öğretisi, çeviren: Altan Heper, Fol Kitap, felsefe, 248 sayfa, 2022

Sevtap Metin ve Altan Heper – Ceza Hukuku Felsefesine Katkı: Radbruch Formülü (2014)

Yirminci yüzyılın önemli filozoflarından Gustav Radbruch’un ‘Yasal Haksızlık ve Yasaüstü Hukuk’ başlıklı makalesi, çağdaş Batı hukuk felsefesinde çokta tartışılan metinlerden biri.

Yasa ve adalet ayrımını kabul eden hukuk kültürünün, Almanya’yı Nazizme karşı savunmasız bıraktığını söyleyen Radbruch, bireysel hakların devlet tarafından tamamen reddedildiği bir hukuku “mutlak anlamda temelsiz” olarak niteliyor.

İşte eldeki kitap, Radbruch’un söz konusu makalesinde ifade ettiği formülü analiz ediyor, bu formül etrafında dönen tartışmaları özetliyor ve formülün hukuk literatürüne getirdiği katkıları kapsamlı bir bakışla irdeliyor.

  • Künye: Sevtap Metin ve Altan Heper – Ceza Hukuku Felsefesine Katkı: Radbruch Formülü, Tekin Yayınevi, hukuk, 110 sayfa