Etiket: Cem Duran

Martin Ford – Robotların Yükselişi (2018)

Makinelerin kullanılmaya başlanmasıyla pek çok insanın nasıl işlerini kaybettiği konusunda bilgi ve deneyim sahibi olsak da, yapay zekânın bu anlamda yaratacağı sonuçları tam anlamıyla idrak ettiğimiz söylenemez.

Yapay zekâ, şimdilerde bize daha ziyade keyifli ve eğlenceli yönleriyle görünse de, aslında uygulamaya geçildiğinde, birçok kişiyi işinden edecek bir tehlike olarak karşımızda duruyor.

Hem de, öyle küçümsenecek bir tehlike değildir bu.

Martin Ford da ‘Robotların Yükselişi’nde, yapay zekânın istihdam alanlarını insansızlaştırması sonucunda muazzam bir işsizlik ve eşitsizlik dalgası riskiyle karşı karşıya olduğumuzu, daha da kötüsü, bizzat tüketici ekonomisinin çökebileceğini belirtiyor.

Ford’da göre, teknoloji bugün öylesine korkutucu bir boyut almıştır ki, artık yüksek eğitim ve maharet gerektiren işler dahi yapay zekânın tehdidi altındadır.

Yazar, bilgi teknolojisi sayesinde bazı şeyler ucuzlasa da, yapay zekânın, yani teknolojinin ilerlemesi nedeniyle mavi ve beyaz yakalı işlerin buharlaşacağını, orta sınıf ailelerin büyük bir krize savrulacağını söylüyor.

Ford’un kitabı, korkutucu gerçekler anlatıyor, fakat aynı zamanda, gelecekte bugünkünden de korkunç eşitsizlikler ve ekonomik güvensizlikle boğuşmamamız için neler yapılabileceğini de irdeliyor.

  • Künye: Martin Ford – Robotların Yükselişi: Yapay Zekâ ve İşsiz Bir Gelecek Tehlikesi, çeviren: Cem Duran, Kronik Kitap, inceleme, 336 sayfa, 2018

Siddhartha Mukherjee – Gen (2018)

Gen, kalıtımın ve canlılardaki biyolojik bilginin temel birimi.

Siddhartha Mukherjee da bu harika kitabında, kendi ailesindeki şizofreni geçmişinden yola çıkarak bilim tarihindeki en güçlü ve tehlikeli fikirlerden birinin doğuşu, etkileri ve geleceğiyle ilgili aydınlatıyor.

Mukherjee, kronolojik bir sıra takip eden kitabında,

  • “Gen” kelimesinin bile hâlâ ortalıkta görünmediği bir zamanda, Mendel’in 1864’deki gözlerden ırak Moravya Manastırı’ndaki bezelye çiçekli bahçesindeki çalışmalarını,
  • “Gen”in Darwin’in evrim kuramıyla kesişmesini,
  • İngiliz ve Amerikalı reformcuların gen fikriyle büyülenince, insan genetiğini manipüle ederek evrimi hızlandırma fikriyle hayallere dalmasını,
  • Bu fikrin 1940’larda Nazi Almanya’sıyla zirveye çıkarak dünyaya dehşet saçmasını,
  • Nazilerin, insanın ıslahı ülküsünü korkunç deneyler, esir kampları, kısırlaştırma, ötenazi ve toplu katliamlar için bahane olarak kullanmasını,
  • İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gelen bir dizi keşifle biyolojide devrim yaşanmasını,
  • DNA’nın üç boyutlu yapısının ve genetik kodun çözülmesini,
  • 1970’lerde gen dizileme ve gen klonlamanın başlamasını,
  • 1980’lerde hastalıklarla ilgili genlerin tespit edilmesiyle genetik tedavide yeni bir dönemin başlamasını,
  • İnsanın bütün genomunu haritalandırmak ve dizilemek için uluslararası çapta yürütülen Genom Projesini, ve bunun gibi birçok önemli konuyu irdeliyor.

Çalışmasının önemli bir bölümünü kalıtım ve aile ilişkisini irdelemeye ayıran Mukherjee, genetik biliminin yetkin bir etik çerçeveyle örülmüş dehşet ve şaşkınlık uyandıran hikâyesini sunuyor.

Kitabın, Kraliyet Akademisi Bilim Kitabı Ödülü kazandığını da ayrıca belirtelim.

  • Künye: Siddhartha Mukherjee – Gen, çeviren: Cem Duran, Domingo Kitap, bilim, 616 sayfa, 2018

Tony Crilly – Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Matematik Fikri (2014)

Matematikten sıkılmak kuşkusuz herkesin hakkı.

Fakat bu disiplinin ortaya koyduğu, hayati değerde olan, bu yüzden de ucundan kıyısından da olsa bilinmesi gereken teorem ve fikirler de var.

Tony Crilly de bu kitabında bizim için, oyun kuramından sıfırın keşfine, bunlardan elli tanesini seçmiş.

Hem de gerçek hayatta nasıl işimize yarayacaklarını da düşünerek.

  • Künye: Tony Crilly – Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Matematik Fikri, çeviren: Cem Duran, Domingo Kitap

Helen Czerski – Fincandaki Fırtına: Gündelik Hayattan Fizik Dersleri (2017)

Fincanda karıştırılan çay ile kasırga arasında çok benzer örüntüler vardır.

Bunun anlamı şudur:

Kimilerine çok zorlu ve anlaşılmaz gelse de, fizik bilimi ile gündelik hayatta yaşanan gelişmeler arasında muazzam benzerlikler bulunuyor.

İşte bu kitapta, fizikçi ve belgesel yapımcısı Helen Czerski, bu benzerliklerin izini sürüyor.

Kitabın her bölümünde gündelik hayattaki ufak, hep karşılaştığımız fakat üzerinde kafa yormadığımız bir ayrıntıdan yola çıkılarak, çağımızın bilim ve teknolojisinin en önemli kavramlarından bazıları açıklanıyor.

Yazar, patlamış mısırlar, kahve lekeleri ve buzdolabı mıknatısları gibi örnekler üzerinden gaz yasaları, kütleçekim, yüzey gerilimi, viskozite, denge noktası ve elektromanyetizma gibi kimi fizik kavramlarını açıklıyor.

Çalışma, dışarıdan bakıldığında tekdüze gibi görünen gündelik hayatın, her adımda nasıl büyük mucizeler barındırdığını gözler önüne sermesiyle önemli.

  • Künye: Helen Czerski – Fincandaki Fırtına: Gündelik Hayattan Fizik Dersleri, çeviren: Cem Duran, Domingo Kitap, bilim, 304 sayfa