Kolektif – Modern Türkiye’de Kültür Savaşı (2023)

Kültür sathında etkili bir gerçeklik olarak kulturkampf (kültür savaşı), farklı ton ve derecelerde de olsa, çağdaş dünyadaki kamusal tartışmalara yön vermeye devam ediyor.

Bu gerçeklik, modernleşme periyodunun erken evrelerinden itibaren laik ve muhafazakâr bloklar arası rekabetçi, keskin ve çatışmalı ilişiklere sahne olan Türkiye sathına geldiğimizde daha keskin ve rafine temsillerle karşımıza çıkar.

Söz konusu kamplaşmanın geniş kitleler üzerindeki “büyüsel” etkisi, derece farkları görülse de günümüze kadar uzanabiliyor.

Nitekim ideoloji, sivil toplum, eğitim, kadın hareketleri, toplumsal cinsiyet, dindarlık formları, kent siyaseti, göçmen ve yerliler arası gerilimler gibi bir dizi yeni temsillerle aktüel mecrada istikrarını korumakta.

Bu çalışma da, kültür merkezli çatışma aksını sosyolojik analizin merkezine oturtuyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Ural Manço, Burak Bilgehan Özpek, Gün Zileli, İrfan Özet, Tarık Çelenk, Elif Gençkal Eroler, Necmettin Doğan, Ayşe Deniz Ünan Göktan, Hacı Çevik, Aykut Sığın, Buşra Çelik, Volkan Ertit, Emrah Yağmurlu.

  • Künye: Kolektif – Modern Türkiye’de Kültür Savaşı, Editör: Necmettin Doğan, İrfan Özet, Nika Yayınevi, sosyoloji, 334 sayfa, 2023

Elif Gençkal Eroler – “Dindar Nesil Yetiştirmek” (2019)

2002’den bu yana iktidarda bulunan AKP, ulus kimliğini şekillendirirken eğitimi nasıl bir ideolojik aygıt olarak kullandı?

Elif Gençkal Eroler’in elimizdeki çalışması, ulus kimliği tanımlamalarının iktidar mücadelelerinin sonucunda ortaya çıktığı gerçeğinden yola çıkarak, AKP’nin Türkiye’de 2002-2016 yılları arasında yukarıdan aşağıya inşa etmeye çalıştığı ulus kimliğini iktidar-hegemonya ilişkileri bağlamında inceliyor.

AKP hükümetlerinin bir “kültür iktidarı” inşa etmeye yönelik eğitim politikalarını derinlemesine tarayan Eroler, bu dönemde milliyetçilik ve din aracılığıyla eğitimin ideolojik olarak nasıl araçsallaştırıldığını gözler önüne seriyor.

Kitapta,

  • Ulus inşasına temel oluşturan milliyetçi ideolojinin eğitim ile ilişkisinin ve bu ilişkinin iktidar ve hegemonya ile bağlantısının ne olduğu,
  • Türkiye’de ulusal kimliğin oluşumu ve yıllar içindeki dönüşümü,
  • Cumhuriyet’in kuruluşundan 2002 yılına kadar, siyasi elitlerin elinde şekillenen eğitim politikaları ve ders kitapları aracılığıyla kurgulanan ulus kimlik bileşenlerinin nasıl yön değiştirdiği,
  • Ve 2002 itibariyle yönetime geçen AKP iktidarının eğitim politikaları aracılığıyla nasıl bir vatandaş kurguladığı gibi önemli konular irdeleniyor.

Eroler, bütün bu konuları çok yönlü bir bakışla tartışırken, aynı zamanda AKP yöneticilerinin içinden çıktığı 20. yüzyıl Türk siyasal kültürüne egemen olan zihniyet kalıplarını da daha iyi kavramamızı sağlıyor.

  • Künye: Elif Gençkal Eroler – “Dindar Nesil Yetiştirmek”: Türkiye’nin Eğitim Politikalarında Ulus ve Vatandaş İnşası (2002-2016), İletişim Yayınları, eğitim, 341 sayfa, 2019