Werner Huss – Kartaca (2025)

Werner Huss’un bu kitabı, antik dünyanın en güçlü ve gizemli uygarlıklarından biri olan Kartaca’nın kapsamlı bir tarihini sunuyor. ‘Kartaca: Bir Akdeniz İmparatorluğu’ (‘Geschichte der Karthager’), Fenike kökenlerinden başlayarak, Kartaca’nın Akdeniz’de nasıl büyük bir ticaret ve deniz gücü imparatorluğu haline geldiğini detaylı bir şekilde inceliyor. Yazar, şehrin kuruluş efsanelerinden başlayarak, siyasi yapısını, ekonomik faaliyetlerini ve kültürel özelliklerini arkeolojik bulgular ve antik metinlerden elde edilen bilgiler ışığında analiz ediyor. Kartaca’nın coğrafi konumunun ve denizcilik becerilerinin, onu Akdeniz ticaretinde kilit bir aktör haline getirdiğini vurguluyor.

Kitap, Kartaca’nın siyasi ve askeri tarihine geniş yer veriyor. Özellikle, Roma ile olan rekabeti ve Pön Savaşları, eserin önemli bir bölümünü oluşturuyor. Hannibal Barca gibi efsanevi liderlerin stratejileri ve savaşların dönüm noktaları titizlikle ele alınıyor. Huss, bu savaşların sadece iki büyük güç arasındaki mücadele olmadığını, aynı zamanda farklı siyasi, kültürel ve askeri sistemlerin çarpışması olduğunu gösteriyor. Roma’nın yükselişiyle birlikte Kartaca’nın karşılaştığı zorluklar, askeri dehası ve nihayetindeki yıkımı, objektif bir tarihçi bakış açısıyla sunuluyor.

Huss, Kartaca toplumunun katmanlarını, dinini, sanatsal üretimini ve günlük yaşamını da okuyucuya aktarıyor. Kartaca’nın tanrılarına olan inançları, tapınma ritüelleri ve özellikle çocuk kurban etme iddiaları gibi tartışmalı konular da bilimsel bir dille ele alınıyor. Yazar, bu konulardaki mitleri ve gerçekleri ayırt etmeye çalışarak, Kartaca’nın Batı dünyasındaki algısının nasıl şekillendiğine dair derinlemesine bir analiz sunuyor. Ayrıca, Kartaca’nın sömürgecilik faaliyetleri ve geniş Akdeniz ağı boyunca kurduğu ticaret kolonileri de detaylıca işleniyor.

Kitap, Kartaca’nın tarım ve sanayideki gelişimini, madencilik faaliyetlerini ve kölelik sistemini de inceliyor. Kentin güçlü donanması ve lejyonlarının, imparatorluğunun genişlemesinde ve korunmasındaki rolü vurgulanıyor. Huss, Kartaca’nın hem askeri hem de ticari alandaki inovasyonlarını ve bu özelliklerin Akdeniz tarihinde bıraktığı izleri ortaya koyuyor.

Huss’un bu eseri, Kartaca’yı sadece Roma’nın ezeli düşmanı olarak değil, kendi içinde zengin ve karmaşık bir uygarlık olarak görmemizi sağlıyor. Kapsamlı araştırmaları ve derinlemesine analizleriyle bu çalışma, antik tarih meraklıları ve Fenike-Kartaca uygarlığı üzerine çalışan araştırmacılar için vazgeçilmez bir kaynak niteliğinde. Kartaca’nın yükselişini ve düşüşünü, döneminin sosyo-ekonomik ve politik koşulları bağlamında anlamak için temel bir referans.

  • Künye: Werner Huss – Kartaca: Bir Akdeniz İmparatorluğu, çeviren: Hülya Yavuz Akçay, Runik Kitap, tarih, 110 sayfa, 2025

Appianos Aleksandreus – Libya Hakkında (2022)

Romalılar!

Yapmayın!

Size veya çocuklarınıza karşı asla kin tutmayacak Kartaca’yı yönetenlerin, Zeus’un ve tanrılarınızın hatırına sizlere yalvarıyorum.

Bizlerle ilk zamanlarda kurduğunuz ilişkilerimizin hatırına iyi adınızı lekelemeyin.

İtibarınızı çok kötü bir eylem yaparak ve onu onaylayarak kirletmeyin.

Tarih boyunca bunu ilk yapanlar sizler olacaksınız.

Hellēnler ve barbarlar birçok savaş başlattılar ancak hiçbiri savaştan önce teslim olan, çocuklarını ve silahlarını teslim eden ve erkeklere dayatılabilen diğer bütün cezalara maruz kalan halkın kentini yok etmedi.

Sizlere tanrılardan önce edilmiş yeminleri, insanlığın değişebileceğini ve intikam tanrısı Nemesis’i hatırlatarak, adaletli davranmanız, şiddete başvurmamanız ve felaketimizi ertelemeniz için yalvarıyoruz.

Romalılar tarafından yok edilmenin eşiğine gelen Kartaca kenti sakinleri, son bir gayretle canla başla savundular kendilerini.

İmzaladıkları antlaşma şartları gereğince şehirlerini savunacak silahlardan ve donanmadan yoksun bırakılan Kartacalılar, Roma Senatosu’nun emri gereğince Kartaca’nın yerle bir edileceğini ve başka bir yere nakledileceklerini öğrendiklerinde, bu makûs kadere boyun eğmediler ve bulabildikleri her türlü aletle savunma pozisyonuna geçtiler.

Ancak bütün çabalarına rağmen yok edilmekten kurtulamadılar.

Tüm bu sürecin detayları ve Kartacalıların destansı mücadelesi, Appianos Aleksandreus’un, Sehriye Şahin tarafından Hellēnce aslından çevrilen ‘Libya Hakkında’ adlı eserinde.

  • Künye: Appianos Aleksandreus – Libya Hakkında, çeviren: Sehriye Şahin, Selenge Yayınları, tarih, 240 sayfa, 2022

Sehriye Şahin – Appianos Aleksandreus ve Cassius Diō Cocceianus’a Göre Roma-Kartaca Savaşları (2021)

Romalılar ile Kartacalılar arasında, Kartacalıların tarih sahnesinden kazınmasıyla sonuçlanan mücadele, tam 118 yıl sürdü.

Sehriye Şahin, o dönemin en önemli kaynakları olan Appianos ve Cassius Diō’nun metinlerini merkeze alarak bu süreci çok yönlü bir bakışla izliyor.

“Bizler, tanrıların emirleriyle kurulmuş kadim bir kent hatırına, büyük şan ve şeref hatırına, tüm dünyaya yayılmış bir isim hatırına, tanrılara adanmış pek çok tapınakların hatırına yalvarıyoruz. Artık sizlere zararı dokunmayan ölülerin mezarlarını, çocuklarından gelen adaklardan mahrum etmeyin. Bizlere acıyorsanız; tapınaklarımızı, forumumuzu, meclisimize başkanlık eden tanrılarımızı koruyun.”

Kentleri yok olmanın eşiğindeki Kartacalılar, Romalılara böyle yalvarmıştı.

İki taraf arasında, yıllarca sürecek amansız bir mücadeleye dönüşen üç büyük savaşın sonunda Kartaca kenti, hem kurulduğu bölgeden hem de tarih sahnesinden silinmekle kalmadı, âdeta kökleriyle beraber kazındı.

Bu yakarıştan yaklaşık yetmiş sene evvel Annibal, İspanya ve İtalya’yı işgal etmiş, Roma’yı neredeyse yok olmanın eşiğine getirmişti.

Annibal adı Avrupa’da dehşetin sembolü olmuş, Akdeniz ile Alpleri aşarak İtalya’ya taşınan filler, Roma Senatosu’nun ve lejyonlarının korkulu rüyası hâline dönüşmüştü.

Publius Scipio Africanus, İkinci Roma-Kartaca Savaşı’nda mücadeleyi Afrika’ya taşıyarak Annibal’i etkisiz hâle getirdi.

Yarım yüzyıl sonra da Scipio Aemilianus Kartaca’yı ortadan kaldırdı.

Sehriye Şahin, Roma-Kartaca Savaşları adlı kitabında 118 yıl süren bu mücadeleyi, Roma’nın tutunma çabasını, Annibal’in Roma tarihyazımında değişen imgesini ve Kartaca’nın son direnişini dönemin önemli kaynakları arasında sayılan Appianos ve Cassius Diō’nun metinleri dışında, diğer çağdaş yazarların metinlerini de büyük bir titizlikle derleyerek bütün ayrıntılarıyla ortaya koyuyor.

  • Künye: Sehriye Şahin – Appianos Aleksandreus ve Cassius Diō Cocceianus’a Göre Roma-Kartaca Savaşları, Selenge Yayınları, tarih, 360 sayfa, 2021