Kolektif – Türkiye’de Farklı Olmak (2009)

‘Türkiye’de Farklı Olmak: Din ve Muhafazakârlık Ekseninde Ötekileştirilenler’ başlıklı bu araştırma, hatırlanacağı gibi, 19 Aralık 2008’de kamuoyuna açıklanmış ve büyük yankı uyandırmıştı.

Araştırma, dindarlık ve muhafazakârlık arasındaki yakın ilişkiyi derinlemesine irdelemeye ve Anadolu kentlerinde farklı kimlik ya da yaşam tercihleri olan kişilerin, din ve muhafazakârlıktan kaynaklanan baskı ve ötekileştirme ile karşı karşıya kalıp kalmadıklarını saptıyor.

Araştırma, Şerif Mardin’in gündeme getirdiği “mahalle baskısı” tartışmasını somutlaştırmayı, bunun kime yöneltildiğini anlamayı amaçlıyor.

  • Künye: Kolektif – Türkiye’de Farklı Olmak: Din ve Muhafazakârlık Ekseninde Ötekileştirilenler, araştırma grubu: Binnaz Toprak, İrfan Bozan, Tan Morgül ve Nedim Şener, Metis Yayınları, siyaset, 211 sayfa

Süreyya Su – Hurafeler ve Mitler (2009)

Süreyya Su, halk İslam’ında senkretizmi incelediği ‘Hurafeler ve Mitler’de, Anadolu’da yaşanan Müslümanlığın, diğer inançlarla etkileşimine odaklanıyor.

On üçüncü ve on dördüncü yüzyıllarda Anadolu’daki Müslümanlık, hem Bizans’tan hem de şaman geleneklerinden etkilenmişti.

Süreyya Su, İslam-Türk heterodoksisi tarihini antropolojik bir okumaya tabi tutuğu çalışmasında, Türk tarihyazımını, bu senkretik geleneği görmezden geldiği için eleştiriyor.

Sırasıyla, Orta Asya ve Anadolu’nun İslamlaşması; Anadolu’da heterodoks İslam ve senkretizm ve 13.-14. yüzyıllarda Anadolu şehir hayatının senkretik öğelerini irdeleyen Su’nun çalışmasının ilgi çeken yönlerinden biri de, günümüzün “mahalle baskısı” kavramına odaklanıyor olması.

Su, “mahalle baskısı” tartışmasına, Foucault’nun “panoptikon” kavramı aracılığıyla Selçuklu ve Osmanlı mahallesini inceleyerek katkıda bulunuyor.

  • Künye: Süreyya Su – Hurafeler ve Mitler: Halk İslamında Senkretizm, İletişim Yayınları, inceleme, 216 sayfa

Kolektif – Mahalle Baskısı (2008)

‘Mahalle Baskısı’, Prof. Dr. Şerif Mardin’in tezlerinden hareketle, Türkiye’de İslam, cumhuriyet, laiklik ve demokrasi gibi konuları tartışıyor.

Bilindiği gibi, Türkiye sosyal bilimlerinin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Şerif Mardin’in kavramsallaştırdığı “mahalle baskısı”, AKP iktidarından kaygılanan, laikliğe duyarlı çevreler tarafından geniş bir şekilde kullanılmaya başlandı.

Fakat ardından, Prof. Dr. Mardin’in yaptığı imam-öğretmen kıyaslaması ile Cumhuriyet’le “iyi doğru ve güzel” arayışı konusunda söyledikleri, laiklerin tepkisini çekmiş ve beraberinde yeni tartışmalara vesile olmuştu.

Bu kitap ise, Mardin’in konuya dair söyleşileri ile toplantılarını bir araya getiriyor.

  • Künye: Kolektif – Mahalle Baskısı, hazırlayan: Ruşen Çakır, Doğan Kitap, sosyoloji, 185 sayfa

Kolektif – Şerif Mardin Okumaları (2008)

Sosyolog ve tarihçi Şerif Mardin son zamanlarda, özellikle basının çok ilgisini çeken “mahalle baskısı” teorisiyle Türkiye’nin gündemine gelmişti.

Oysa Mardin’in bu kuram dışında, merkez-çevre ilişkileri, ideolojiler, din sosyolojisi, Yeni Osmanlılar, Jön Türkler, Türk modernleşmesi, kültür ve kimlik sorunları, hatta Türk edebiyatı konulu çalışmaları da bulunuyor.

Editörlüğünü Taşkın Takış’ın üstlendiği ‘Şerif Mardin Okumaları’, Mardin’in düşünce dünyasına odaklanan muhtelif yazılardan oluşuyor.

Bu yazılarda, Mardin’in sivil toplum, Türkiye’de din, din sosyolojisi, siyaset ve sosyal bilimler alanlarındaki düşünceleri ayrıntılı bir bakışla değerlendiriliyor.

  • Künye: Kolektif – Şerif Mardin Okumaları, editör: Taşkın Takış, Doğu Batı Yayınları, sosyoloji, 315 sayfa