Etiket: Marcus Aurelius

Donald J. Robertson – Bilge Kral Marcus Aurelius (2025)

Donald J. Robertson’ın kaleme aldığı bu kitap, Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un yaşamını Stoacılık felsefesiyle birlikte ele alıyor. Böylece hem bir biyografi hem de felsefi bir rehber niteliğinde. ‘Bilge Kral Marcus Aurelius’ (‘Marcus Aurelius: The Stoic Emperor’), yalnızca bir imparatorun siyasi ve askeri mücadelesini değil, aynı zamanda bir filozofun içsel yolculuğunu ve erdemli yaşam arayışını da gözler önüne seriyor. Robertson, Marcus’un hem bireysel zaaflarını hem de Stoacı ilkelerle güçlendirdiği taraflarını aktararak onu tarihsel bir figürden çok, çağımıza seslenen bir rehber olarak konumlandırıyor.

Kitapta Marcus’un çocukluğu, aldığı eğitim ve imparatorluğa giden yolu detaylandırılıyor. İmparatorluk görevleri sırasında karşılaştığı savaşlar, veba salgını ve siyasi çekişmeler gibi zorluklara rağmen Marcus’un her zaman Stoacı ölçülülük, bilgelik, adalet ve cesarete bağlı kalmaya çalıştığı vurgulanıyor. Robertson, ‘Meditasyonlar’ üzerinden onun zihinsel dayanıklılığını, kendini sorgulayan içsel konuşmalarını ve hayatın zorluklarına karşı geliştirdiği tavırları derinlemesine inceliyor.

Eser, modern okurlar için liderlik, kişisel gelişim ve etik bir yaşam üzerine dersler sunuyor. Robertson, Marcus’un imparatorluk iktidarını Stoacı bir öz disiplinle yönetmesini, bugünün dünyasında yöneticiler ve bireyler için ilham verici bir örnek olarak yorumluyor. Böylece kitap, Marcus Aurelius’u yalnızca Roma’nın son filozof imparatoru değil, aynı zamanda çağımızın değer arayışına ışık tutan bir figür olarak sunuyor.

  • Künye: Donald J. Robertson – Bilge Kral Marcus Aurelius, çeviren: Sibel Doğru, Vakıfbank Kültür Yayınları, biyografi, 256 sayfa, 2025

Pierre Hadot – İçsel Kale (2021)

Marcus Aurelis’un fikir dünyası nasıl şekillendi?

Ünlü eseri ‘Düşünceler’in beslendiği kaynaklar neydi?

Pierre Hadot, bu soruların izini sürerek Antik düşüncenin gelişiminin dört dörtlük bir fotoğrafını çekiyor.

Aurelius’un ‘Düşünceler’i, yüzyıllardır tükenmez bir bilgelik kaynağı olarak karşımızda duruyor.

Stoacılığın en önemli anlatımlarından biri olarak kabul edilen ‘Düşünceler’, Aurelius’un özellikle kendine rehberlik etmesi için kaleme aldığı, iyi ve adil bir yaşam sürmenin ilkelerini ortaya koyar.

İçimizdeki yol gösterici ilke olan ruh, Aurelius’un stoa felsefesinde özgürlüğün dokunulmaz “içsel kalesi”dir.

Ne var ki eserin üslubunun açıklık ve kolaylığı aldatıcıdır.

Antik düşüncenin önde gelen tarihçilerinden Pierre Hadot’nun bu kitabı, Marcus Aurelius’un ilke ve kanaatlerini araştırıp onları temellendiren kavramsal sistemi ortaya koyar.

Çözümlemesini temellendirmek için ‘Düşünceler’den bolca alıntı yapan yazar, böylelikle Aurelius’un doğrudan okuyucuyla konuşmasına izin veriyor.

Hadot ayrıca, Aurelius’un okuduğu filozoflar hakkında yorum yaparak ve öğrencisi olduğu Epiktetos’un öğretilerine özel bir önem vererek ‘Düşünceler’in felsefi bağlamını bizim için ortaya koyuyor.

Aurelius’un düşüncesine ilişkin bu canlı ve ilgi çekici çalışma, büyüleyici filozof-imparatorun yeni bir resmi, stoacılık geleneği ve öğretileri ile Roma İmparatorluğunun MS 2. yüzyıldaki kültürü hakkında zengin bir kavrayış sunuyor.

  • Künye: Pierre Hadot – İçsel Kale: Marcus Aurelius Üzerine Düşünceler, çeviren: H. Can Utku, Alfa Yayınları, felsefe, 472 sayfa, 2021

Marcus Aurelius – Kendime Düşünceler (2016)

Marcus Aurelius, en büyük Roma İmparatorlarındandı. Fakat kendisini diğer imparatorlardan ayıran bir yönü de, filozof oluşuydu.

Tarihin gelmiş geçmiş en büyük hükümdar filozoflarından Aurelius’un gün gün yazdığı notlardan oluşan düşünceleri, aradan geçen zamana rağmen halen en önemli klasik yapıtlardan biri olarak kabul ediliyor.

İmparator bu notlarında kendi siyasi görüşlerini ve bir imparator olarak hedeflerini anlatıyor.

Fakat kitap bundan da önemlisi, Aurelius’un evrensel değerleri ve hümanist çerçevesiyle göz dolduran felsefesini ayrıntılı bir şekilde ortaya koyan, gün gün kaleme alınmış nükteli notlar olarak okunmalı.

Epiktetos ve Stoa felsefesinin düşüncelerinden etkilenen Aurelius burada evren, us, usa uygun yaşamak, hayattaki sürekli değişim, ün, mal, mülk ve içgüdüler gibi farklı konular hakkında fikirlerini paylaşıyor.

Kitaptan birkaç alıntı:

“Kendi amaçlarınla ilgilen, diğer insanlarla değil. Yaşadıklarını evrenin doğası öyle istediği için yaşıyorsun.”

“Kendi içini kaz. Çünkü iyilik içinde, sen kazdıkça o fışkıracak.”

“Sanki binlerce yıl daha yaşayacakmışsın gibi yaşama. Kader, başının üzerinde bir kılıç gibi asılı duruyor. Yaşamın boyunca iyi biri olmaya çalış.”

  • Künye: Marcus Aurelius – Kendime Düşünceler, çeviren: Furkan Akderin, Say Yayınları, felsefe, 136 sayfa

Marcus Aurelius – Kendime Düşünceler (2006)

  • KENDİME DÜŞÜNCELER, Marcus Aurelius, çeviren: Furkan Akderin, Alfa Yayınları, felsefe, 161 sayfa

Marcus Aurelius, Roma İmparatorluğu’nun önemli hükümdar filozoflarından. Tam adı Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustos olan Aurelius’un ‘Kendime Düşünceler’i, kimileri tarafından Eskiçağ’ın en önemli felsefi metinlerinden biri olarak kabul ediliyor. Kitap, Aurelius’un siyasi görüşlerinin yanında, aslında bu siyasi görüşleri fazlasıyla aşabilecek felsefi düşüncelerini kapsıyor. Aurelius’un kitaptaki düşünce teşkili, klasik metinlerin karakteristik özelliklerinden olan aforizmik tarzla kurulmuş. “İnsanları sevmeyen birine, onun insanlara davrandığı gibi davranma” diyen Aurelius, aforizmalarından da anlaşıldığı gibi, çocukluğundan itibaren aldığı aristokrat eğitimin hakkını çok iyi veriyor. Daha çocukluğundan itibaren, imparator olacağı belli olduğu için, Latince, Yunanca ve retorik sanatına ek olarak Epiktetusçuluk konusunda yetkin bir eğitim aldı.  Düşüncelerinden anlaşıldığı kadarıyla, Epikurosçuluk ve Yeni Platonculuk’tan da yeterince etkilendiği görülüyor.