Etiket: Mehmet Ratip

Geert Lovink – İnternetimizi Geri Almanın Yolu (2023)

Sosyal medya diye bildiğimiz platformlar milyarlarca insanın gündelik rutininin büyük bir kısmını işgal ediyor.

Bunu da adı üzerinde bir “ağ” gibi gündelik pek çok işlevi birbirine bağlayarak, denetleyerek, teşvik ederek ve hep daha fazlasını talep ederek yapıyor.

Bu dijital ağ kültürünün hayatı kolaylaştırdığını ve hızlandırdığını iddia edenler kadar platformların arkasındaki iktisadi mantığa, reklam endüstrisine ve tüketim kültürünün yeniden üretimine dikkat çekip toplumsal yaşamı daraltan etkilerini eleştirenler de var.

Uzun yıllardır ağ kültürü ve medya hakkında önemli yayınlar yapan Geert Lovink, ‘İnternetimizi Geri Almanın Yolu: Platformdan Kaçış’ta interneti yeniden “bizim” kılmak için platformların tekelleşmiş kültüründen bir kaçış öneriyor ve “başka bir ağ kültürü” mümkün diyor.

Kitaptan bir alıntı:

“Ağ nostaljisine kapılmak istemiyorsak ve uyumlu, kimliği esas alan topluluk inançlarını methetmeyi reddediyorsak, platform mantığından nasıl uzaklaşabilir, beş milyar kullanıcıya ev sahipliği yapan bir medyaya uygun yeni tekno-sosyalliğin biçimlerini nasıl yaratabiliriz? O aşamaya gelebilmemiz için Platform Meselesini siyasallaştırıp deneylere başlamamız gerekir. Düzenleyici rejimlerin on yıllardır zayıf düştüğü, siyaset erbabının da bir sonraki seçimler için platformlara muhtaç olduğu düşünülürse, mesele daha umutsuz olmasa da daha acil bir hal alıyor. ‘İnternet mimarisi’ küresel gündemde hiç yer aldı mı, bilmiyoruz ama şu anda gündemde olmadığı kesin. Benim tezim ise şu: Platform sosyalizmi platformu kucaklamamalı, lağvetmelidir.”

  • Künye: Geert Lovink – İnternetimizi Geri Almanın Yolu: Platformdan Kaçış, çeviren: Mehmet Ratip, İletişim Yayınları, medya, 240 sayfa, 2023

Chantal Mouffe – Siyasal Üzerine (2010)

‘Siyasal Üzerine’de Chantal Mouffe, bugün ulaştığımız ekonomik-politik kalkınma aşamasının, insanlığın evriminde büyük bir ilerleme teşkil ettiği ve bu durumun sağladığı olanakları kutlamamız gerektiği düşüncesini kıyasıya eleştiriyor.

Mouffe ilk olarak, kapitalizmin komünizme galip gelişinden sonra, taraflar arasındaki çatışmaların geçmişte kaldığı, küreselleşme ve demokrasinin evrenselleştiği düşüncesiyle hesaplaşıyor.

Yazar, küreselleşmeye dair bu iyimser görüşü kabul eden ve mutabakatçı demokrasi biçimini savunan liberal kampın mensuplarını hedef alarak bu “post-politik” vizyona karşı çıkıyor.

Yazar, bu yaklaşımın, “demokrasinin demokratikleşmesi”ne katkıda bulunmak bir yana, demokratik kurumların günümüzde karşılaştığı birçok sorunun kaynağı olduğunu savunuyor.

Mouffe ayrıca, liberal demokrasiye ve onun evrensellik vizyonuna inanmadığını da söylüyor.

  • Künye: Chantal Mouffe – Siyasal Üzerine, çeviren: Mehmet Ratip, İletişim Yayınları, siyaset, 152 sayfa

Neal Curtis – İdiotizm (2015)

Neal Curtis’e göre, özel olana ayrıcalıklı bir konum bahşeden serbest piyasa dogması, dünyanın mevcut düzenini pekiştirme eğilimini vurguluyor.

Yazar, dikkat çekici çalışmasında, özel olanın biricikliğini vurgulayarak yükselen bu iktisat ideolojisinin, toplumsal alanın tamamına nasıl hükmettiğini gösteriyor.

Kapitalizmin özel alanı nasıl sömürgeleştirdiğini gözler önüne seren kitap, idiotizm ideolojisinden idiotizm olgusu ile ekonomi, siyaset ve kültür arasındaki ilişkiye yakından bakmak için iyi bir fırsat.

  • Künye: Neal Curtis – İdiotizm: Kapitalizm ve Hayatın Özelleştirilmesi, çeviren: Mehmet Ratip, İletişim Yayınları, siyaset, 256 sayfa, 2015

Tom Nairn – Milliyetçiliğin Yüzleri (2015)

Bir modernite hastalığı olan milliyetçiliği, rahatsız edici sorular eşliğinde tartışan özgün bir çalışma.

Milliyetçiliği tanımlarken iki-yüzlü Roma tanrısı “Janus” metaforuna başvuran Tom Nairn, bu hastalığı Ruanda’dan İrlanda’ya ve Filistin’e uzanan tarihsel deneyimler eşliğinde irdeliyor.

Modernleşme ve milliyetçilikten ırk ve milliyetçiliğe, oradan şehirler ve milliyetçiliğe pek çok ilgi çekici konu, burada tartışılıyor.

  • Künye: Tom Nairn – Milliyetçiliğin Yüzleri, çeviren: Seda Kırdar ve Mehmet Ratip, İletişim Yayınları

Tristram Hunt – Fraklı Komünist: Friedrich Engels’in Devrimci Hayatı (2018)

Friedrich Engels, bir tekstil devi ve tilki avcısı, Manchester Kraliyet Borsası üyesi ve şehirdeki Schiller Enstitüsü’nün başkanıydı.

Öte yandan, Karl Marx’a kırk yıl boyunca maddi destek sağlayan, onun çocuklarına bakan, öfkesini dindiren ve tarihin en ünlü ideolojik ortaklığının yarısına vücut veren, komünizmin baş mimarlarından biri de yine Engels’ti.

O, ‘Komünist Manifesto’nun eş yazarı ve Marksizm adı verilecek olan hareketin eş kurucusuydu. Başkan Mao’nun Çin’inden Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin Stasi devletine, Afrika’daki anti-emperyalist mücadeleden Sovyetler Birliği’nin ta kendisine, bu çarpıcı felsefenin envai çeşit tezahürü 20. yüzyıl boyunca insanlığın tamı tamına üçte birini tesiri altına alacaktı.

İşte Tristam Hunt’ın bu nitelikli çalışması, bu önemli tarihi kişiliğin, çocukluğundan yetişkinliğine uzanan hayatının kapsamlı bir biyografisini sunuyor.

Hunt bunu yaparken, kendi tarihini yapmış ve bizlerin tarihini şekillendirmeye devam eden Engels’in hayatının dönüm noktalarını saptamakla kalmıyor, O’nun tutkularını ve arzularını, kişisel nefretlerini ve bireysel kaprislerini, hatta itici güçlerini ve onların tarihsel nedenlerini çözüyor.

  • Künye: Tristram Hunt – Fraklı Komünist: Friedrich Engels’in Devrimci Hayatı, çeviren: Mehmet Ratip ve Işın Eliçin, İletişim Yayınları, biyografi, 390 sayfa, 2018

Kolektif – Kıbrıslılık (2008)

Mehmet Hasgüler tarafından derlenen ‘Kıbrıslılık’, Kıbrıslılık kimliği ile Kıbrıs sorununun çözüm parametrelerine ilişkin tartışmalardan oluşuyor.

Kitap, Kıbrıs’ı bir kimlik meselesinden ibaret görmeyip, adanın bunun ötesindeki niteliklerine de açıklık getirmeye çalışıyor.

Türkiye’de ve KKTC’de çözüm sürecinde, bir ön tartışma olarak Kıbrıslılık konusunu gündeme getirmeyi amaçlayan kitaba, yazılarıyla katılan isimler de şöyle:

Mehmet Hasgüler, Levent Köker, Etienne Copeaux, Ümit İnatçı, Mehmet Ratip, Turgut Turhan, Kıvanç Ulusoy, Özdemir A. Özgür ve Mustafa Semih Mehmetçik.

  • Künye: Kolektif – Kıbrıslılık, derleyen: Mehmet Hasgüler, Agora Kitaplığı, siyaset, 222 sayfa