Ahmet Doğan – 1968 Devrimci Eğitim Şûrası ve 1969 Öğretim Boykotu (2010)

Eğitimci Ahmet Doğan’ın elimizdeki çalışmasının ilk bölümü, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) tarafından düzenlenen 1968 Eğitim Şûrası’nı; ikinci bölümü ise 1969 yılındaki Büyük Öğretmen Boykotu’nu ele alıyor.

Doğan, Türkiye eğitim tarihinin dönüm noktalarından olan Eğitim Şûrası’nın toplanma nedenlerini, nasıl çalıştığını, Şûra’da alınan kararları ve ertesinde yaşananları ayrıntılı bir şekilde anlatıyor.

Doğan ardından, yine öğretmen mücadelesinin önemli süreçlerinden biri olan ve Fakir Baykurt, Mahmut Makal, Talip Apaydın, Mehmet Başaran ve Dursun Akçam gibi isimlerin öncülüğünde başlayan 1969 Öğretim Boykotu’nu ve sonuçlarını irdeliyor.

  • Künye: Ahmet Doğan – 1968 Devrimci Eğitim Şûrası ve 1969 Öğretim Boykotu, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, inceleme, 144 sayfa

Talip Apaydın – Köy Enstitüsü Yılları (2009)

2009, Köy Enstitülerinin kuruluşunun 69. yıldönümü.

17 Nisan 1940 yılında bir yasayla kurulan Köy Enstitüleri, Türkiye’ye özgü eğitim kurumlarıydı. Üretime dayalı bir anlayışla kurulan enstitülerde, okuma yazmanın yanı sıra, iş eğitimi de veriliyordu.

Türkiye edebiyatının önemli kalemlerinden olan ve Köy Enstitüleri’nde yetişmiş Talip Apaydın ‘Köy Enstitüsü Yılları’ isimli elimizdeki eserinde, bu eğitim kurumunda geçen öğrencilik yıllarını anlatıyor.

Köy Enstitüleri’nin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç’un “Enstitüye nasıl girdiniz, nasıl okudunuz, bu duruma nasıl geldiniz biriniz bunu anlatın” sözü üzerine kitabını kaleme alan Apaydın, sıcak bir dille, köyünden üstü başı yırtık, ne yapacağını bilemez halde ayrılan çocuklardan, disiplinli, çalışkan, üretken, müzikle ilgilenen, kitap okuyan, yazmaya merak saran Türkiye’nin aydınlık gençlerinin nasıl yaratıldığını anlatıyor.

  • Künye: Talip Apaydın – Köy Enstitüsü Yılları, Literatür Yayıncılık, anı, 202 sayfa

Talip Apaydın – Yoz Davar (2008)

  • YOZ DAVAR, Talip Apaydın, Literatür Yayıncılık, roman, 229 sayfa

Talip Apaydın’ın ‘Yoz Davar’ı, köyünden kalkıp Anadolu bozkırlarında çobanlık yapmaya gelen Musa’nın hikâyesini anlatıyor. İşine sadık ve çalışkan Musa, yeni geldiği köyün otlaklarının kıt, otunun yetersiz olduğunu görecek, aynı zamanda da kendisini, köyün iki ağası arasında yaşanan rekabetin ortasında bulacaktır. İki ağa arasındaki savaştan uzak durmaya çalışan Musa, karşı tarafın çobanlarının tacizleri yüzünden, ister istemez bu çatışmanın içine sürüklenecektir. Türkiye gerçekçi köy edebiyatının önemli isimlerinden Apaydın’ın, Musa’nın işini hakkıyla yapabilmek için doğa karşısında gösterdiği insanüstü çabayı yetkin bir şekilde tasvir edişi, romanın asıl ilgi çeken yanı.

Talip Apaydın – Sarı Traktör (2007)

  • SARI TRAKTÖR, Talip Apaydın, Literatür Yayıncılık, roman, 189 sayfa

sari-traktor

‘Sarı Traktör’, Türkiye gerçekçi köy edebiyatının önemli isimlerinden olan Talip Apaydın’ın yeniden yayına hazırlanan tüm eserlerinin ilk kitabını oluşturuyor. Türkiye edebiyatının önemli isimlerinden Apaydın’ın eserlerinin yeniden yayınlanması, kuşkusuz sevinç duyulacak bir durum. Roman, Anadolu’nun sıradan bir köyü olan Özeler’de, İzzet Ağa’nın oğlu Arif’in traktör sevdasını hikâye ediyor. Sakinlerinin çoğunluğunun tarımla geçindiği bu köyde, herkes köye bir traktörün gelmesiyle işlerin çok kolaylaşacağını düşünür. Arif de, inatçı babasını bunun için ikna etmeye çalışacaktır. Roman, tarımda makineleşme sürecini hikâye ederken, zengin doğa tasvirleriyle de dikkat çekiyor.

Pakize Türkoğlu – Kısa Süren Hasat (2012)

  • KISA SÜREN HASAT, Pakize Türkoğlu, İş Kültür Yayınları, anı, 638 sayfa

 

Pakize Türkoğlu ‘Kısa Süren Hasat’ta, Köy enstitüsündeki öğrencilik yıllarını anlatıyor. Türkoğlu, 1944’te Aksu Köy Enstitüsü’nü, 1947’de de Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nün yüksek bölümünü bitirdi. İşte elimizdeki kitap, Türkoğlu’nun bu iki okula dair anılarından oluşuyor. Yazar burada, okullarda aldığı eğitimi, burada görev almış öğretmenleri ve enstitülerde eğitim almanın öğrencilerde yarattığı muazzam dönüşümü anlatıyor. Dönemin Türkiye’sinin de bir panoramasını çizen Türkoğlu’nun anılarında, Mehmet Başaran, Talip Apaydın, Sabahattin Eyüboğlu, Ruhi Su, Bella Eskenazi, Malik Aksel, Karl Ebert gibi simalar da yer alıyor.