Çernobil’de otuz altı, Fukuşima’da on bir yıldır yaşanan nükleer felaketlerden kaynaklı sağlık sorunları hakkında bizi aydınlatan bir çalışma.
Her iki bölgede kazaların oluş biçimi, kazaların kanser ve kanser dışı hastalıkların artışındaki rolünü daha iyi kavramak için iyi bir kaynak.
İthalat, dışa bağımlılık ve gıda güvencesizliği, toplumların geleceğini derinden etkileyecek.
Gıdanın ticarileşmesinin gıda güvenliğini tehdit ettiğini belirten Uwe Hoering de, şehirli tüketicileri verili tüketim alışkanlıklarını sorgulamaya ve ne olduğunu bilemedikleri ürünleri tüketmeye son vermeye davet ediyor.
‘Gıda Bağımsızlığı’, ne yediğimiz, ne içtiğimiz ve bunun yakın ve uzak gelecekteki sonuçları üzerine düşünmek için birebir.
Covid virüsü şu ana kadar milyonlarca insana bulaştı, yüz binlerce ölüme neden oldu.
Bu derleme, farklı sosyal hizmet kurumları ve sağlık bakımı organizasyonlarının hizmetlerini vaka yönetimi perspektifinden izleyerek sürecin zengin bir fotoğrafını çekiyor.
Kitaba katkıda bulunan yazarlar, Covid-19 ile mücadele pratiğini etik ve değerler, nitelikler, bilgi, kültürel ve dilbilimsel yeterlilik, değerlendirme, hizmet planlaması, uygulama ve izleme gibi farklı yönleriyle irdeleyerek bu süreçte vaka yönetiminin nasıl yürütüldüğünü kapsamlı bir şekilde gözler önüne seriyor.
Kitapta, Covid-19 salgınında vaka yönetimi çocuklar, gençler, yaşlılar, fiziksel sağlık, ruh sağlığı, eğitim, çalışma hayatı, kadınlar, engelliler ve mülteciler gibi farklı başlıklar altında tartışılıyor.
Çalışmaya katkıda bulunan isimler ise şöyle. Serdarhan Duru, Kevser Ocak, Hilal Ulutepe, Banu Kabataş, Betül Karaağaç, Vildan Topak, İrem Durmuş, Recep Özdemir, Kübra Karaman, Muhammet Islanmaz ve Ayşe Nur Turgut.
Türkiye eğitim sistemini ritüeller bağlamında ele alan ilk kapsamlı çalışma.
Başarılı bir eğitim sosyolojisi çalışması olarak tanımlayabileceğimiz kitap, hem toplumda ve kültürde ritüellerin kökenlerini araştırmakta hem de tarihsel bir perspektifle, ritüellerin neden önemli birer modernleşme pratiği olduğu sorusuna yanıt vermekte.
Birçok Batılı araştırmacı, 1990’ların başlarında eski Yugoslavya’da meydana gelen ve ani bir milliyetçilik patlaması olarak değerlendirilen olayların korkunç sonuçlarıyla yüz yüze geldikten sonra milliyetçilik hakkında etraflıca düşünmeye başladı.
Nasıl olmuştu da aynı kentlerde, kasabalarda, köylerde yan yana yaşayan birtakım insanlar “etnik temizlik” denen vahşi sürece dahil olup komşularını evlerinden atmış, öldürmüş, onlara tecavüz etmişti?
Yugoslavya’da sergilenen vahşet, Yahudi Soykırımının gölgesinde büyümüş olanlar için hem korkunç bir çaresizlik hissi uyandırmış hem de insanları bu şekilde davranmaya yönelten inançlara dair eleştirel düşünceler üretme konusunda ısrarcı bir ihtiyaç doğurmuştu.
Burada yanıtlanması gereken temel sorular şudur:
Bu durumlarda millet ve milli kimlik adına talep edilen şey tam olarak nedir?
Nedir bu kadar önemli olan?
Milliyetçiler böylesine etkili ve yıkıcı güçlerin seferber edilmesinde nasıl bir rol oynar?
İşte milliyetçilik hakkında yürütülen altı yıllık bir araştırmaya dayanan Philip Spencer ve Howard Wollman imzalı bu kitap, milliyetçiliğe eleştirel bir perspektiften bakarak bu sorulara yanıt vermesiyle dikkat çekiyor.
Kitap ilk olarak, milliyetçilik hakkında üretilmiş düşüncelerin on dokuzuncu yüzyıldaki köklerine iniyor.
Kitabın devamında ise, milli kimlik ve milliyetçilik arasındaki ilişkinin nasıl inşa edildiği, milli kimliklerin milliyetçi hayaller temelinde nasıl oluşturulup şekillendirildiği, milliyetçiliğin nereden doğup hangi yollardan geçtiği ve en önemlisi de, milliyetçiliğin modern ulus devletlerin kurulmasını nasıl sağladığı gibi konular tartışılıyor.
Yazarlar ayrıca, bugünün politik ikliminde milliyetçiliğin günümüzde neden tekrar canlanıp etki alanını genişlettiğini de irdeliyor ve ayrıca, milliyetçiliğin geleceğinin nasıl şekilleneceği konusunda da kimi öngörülerde bulunuyor.
Metin Atamer, bilindiği gibi Türkiye’de yenilenebilir enerjinin yılmaz savunucularından biri.
Atamer, daha önce yayımlanan ‘Hem Nalına Hem Mıhına’ başlıklı eserinde, bu konudaki deneyimlerini ve görüşlerini okurlarıyla paylaşmıştı.
‘Memleketim Üzerine’ başlıklı kitap ise, Atamer’in söz konusu çalışmasının devamı niteliğinde.
Yazar burada, Türkiye mozaiğinin kendine has yönlerini, eleştirel ve eğlenceli bir üslupla kaleme getiriyor.
Atamer, yenilenebilir enerji konusundaki mücadelelerinin verdiği deneyimle, Türkiye’de ilkleri yapmanın zorluklarını, pek çok kimseyi karşısına almak zorunda kalışını ve önüne çıkarılan akla hayale gelmeyecek engelleri anlatıyor.
Ele aldığı konuyla olduğu kadar kapsamıyla da dikkat çeken ‘Tarih Nasıl Öğretilir?’, tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri barındırıyor.
Türkiye’nin geçmişle, dolayısıyla tarihle kurduğu sıkıntılı ilişki, bilindiği gibi, en çok tarih eğitiminde kendini gösteriyor.
Tarih alanında birçok ismin katkılarıyla oluşan elimizdeki kitap, tarihin ne olduğundan, tarih öğretiminin amaçlarına kadar geniş bir yelpazede teorik tartışmaları ele alırken, aynı zamanda tarihin nasıl öğretileceği, öğretmenin kurduğu mikro iktidarın etkisinin azaltılarak doğrudan demokrasinin sınıf ortamında nasıl yaratılacağı gibi uygulamaya yönelik bakış açıları da geliştiriyor.
‘Kadınlar Ekolojik Dönüşümde…’, feminist değerleriyle kültürel ve ekolojik dönüşüme katkıda bulunan Türkiyeli ve yabancı ülkelerden kadınların metinlerini bir araya getiriyor.
Mücadelelerini, görüşlerini ve deneyimlerini okurlarıyla paylaşan kadınların yazılarında, nükleer tehdit, kadın ve toprak ilişkisi, köylü kadın, Andlar’ın yerli kadınları, genetik olarak değiştirilmiş tohumlar ve Kars’ın Boğatepe Köyü’nde tıbbi aromatik yaşam bahçelerine kadar birçok konu irdeleniyor.
Kitapta ayrıca, kadınların, gıda egemenliğine dair görüşlerini ortaya koyan bir deklarasyon da yer alıyor.
Çalışmaya metinleriyle katılan isimler ise şöyle: Ayşen Eren, Nidia Bustillos, Fatmagül Berktay, Filiz Telek, Gamze Göker, Canan Kızılaltun, Arun Shrivastava, Latife Ebru Talum, Pervin Erbil, Serpil Odabaşı, Susan Hawthorne, Zeynep Kadirbeyoğlu ve Zübeyde Seven Turan.
Türkiye’de vatandaşlık, genelde sürekli toplumsal mühendislikle yaratılmaya çalışıldı.
Doğal olarak bu da büyük bir gerilimi beraberinde getirdi.
Örneğin 200 yıldır Doğulu mu Batılı mı olduğuna tam karar verilemeyen vatandaşlık profili, bunun asıl sonuçlarından biri.
Peki, bizde makbul vatandaşın inşa sürecinde eğitim sistemi bir araç olarak nasıl kullanıldı?
Birol Çaymaz’ın elimizdeki kitabı tam da bununla ilgili.
Yazar, ülkenin eğitim mekanizmasının tarihsel dönüşümünü merkeze alarak eğitim bağlamında farklı yaklaşımların vatandaşlığa nasıl yaklaştığını kapsamlı şekilde ortaya koyuyor.
Konuyla ilgili rehber nitelikte bir kitap olarak okunabilecek çalışma, yalnızca vatandaşlık konusunda yaşadığımız ikilemleri ve bu konudaki farklı görüşleri ele almakla yetinmiyor.
Aynı zamanda iklim krizi, enerji, tarım ve ekolojik yurttaşlık gibi, aslında medeni bir vatandaşlığın olmazsa olmazı diyebileceğimiz olguları da tartışıyor.
Tarih teorisinin temel meseleleri üzerine, bilhassa alana sağlam bir giriş yapmak isteyenlerin kaçırmaması gereken bir kitap.
Herman Paul, tematik bir şekilde bölümlendirdiği kitabında, tarihin tam olarak ne anlama geldiğinden insanların geçmişle nasıl bağ kurduğuna ve geçmiş tarafından nasıl şekillendirildiklerine kadar pek çok konuyu tartışıyor.
Kitabın asıl katkılarından biri de, tarih teorisinin profesyonel tarih çalışmalarıyla sınırlı olmayıp otobiyografi yazımından kültürel miras ve geçmişle ilgili siyasi anlaşmazlıklara kadar pek çok önemli konuyu kavramak için ne denli değerli araçlar sunduğunu gözler önüne sermesi.
Kitapta,
Sonuç olarak bu çalışmayı, tarih yazımı, tarih teorisi ve tarih felsefesi konularında anlaşılabilir kaynak arayanların ziyadesiyle aydınlanarak okuyacakları bir kitap olarak öneririz.
Dipnotski 