Zafer Aydın – ’68’in İşçileri (2021)

Toplumsal ve siyasi belleğimizde silinmez izler bırakmış ’68’in işçileri üzerine harika bir çalışma.

Zafer Aydın, rüzgârlar tersten estiği zamanlarda dahi bayrağı elinden bırakmamış işçilerin olağanüstü öyküleri üzerinden dönemi, dönemin ruhunu aktarıyor.

Etki ve sonuçlarıyla bir dönemi ve kuşağı ifade eden 1968, dünyadaki örneklerinden farklı olarak Türkiye’de öğrenci gençlik, öğrenci gençliğin eylemleri, önderleri, militanlarıyla anılıyor.

Oysa aynı dönemde öğrenci gençlikle benzer biçimde uyanış, aydınlanma ve politikleşme sürecini yaşamış, hak arama, dünyayı değiştirme mücadelesine girişmiş, bir de işçi kuşağı var.

Bu kitap, anti-emperyalist gösterilerden, fabrika işgallerine, grevlere, direnişlerle, 15-16 Haziran’a, DGM Direnişine, kitlesel 1 Mayıs kutlamalarına kadar yüzlerce eyleme, etkinliğe imza atmış, parçası olmuş ve bedel ödemiş ’68’in işçilerini görünür, bilinir hale getirmesiyle çok önemli.

Aydın, Ayrıntı Yayınları’ndan çıkan ‘İşçilerin Haziranı – 15-16 Haziran 1970’ kitabı için görüşme yaptıklarının bir kısmının yaşam öyküsü üzerinden dönemi, dönemin ruhunu, ’68’in işçilerinin çıktıkları yolculuğa nasıl devam ettiklerini, neler yaptıklarını, dünyanın ve Türkiye’nin yaşadığı değişim ve dönüşümlerde nasıl tutum aldıklarını aktarıyor.

İtiraz etmekten vazgeçmemiş, yıkılmış duvarların enkazı altında kalmadan, bildikleri yoldan yürümeye devam etmiş, yorgun bedenlerine aldırmadan, her eylemin, grevin, direnişin parçası olan insanların hayat hikâyelerinden hâlâ öğreneceğimiz çok şey var.

  • Künye: Zafer Aydın – ’68’in İşçileri, Ayrıntı Yayınları, siyaset, 271 sayfa, 2021

Zafer Aydın – İşçilerin Haziranı (2020)

15-16 Haziran direnişi, Türkiye işçi sınıfı tarihinin en büyük işçi direnişlerinden biri olarak tarihe geçti.

Eşi benzeri görülmemiş bu direnişin üzerinden tam 50 yıl geçti ve şimdi o zamanlardaki karanlığı daha da zifiri kılan kötü bir dönemden geçmekteyiz.

Zafer Aydın’ın bu muazzam çalışması ise, Türkiye’nin toplumsal ve siyasal tarihine yön vermiş 15-16 Haziran direnişi üzerine bir başvuru kaynağı.

Yaklaşık bin sayfayı bulan çalışma, 15-16 Haziran direnişini, öncesi ve sonrasıyla kapsamlı bir şekilde ele alıyor.

Çalışma, doğrudan eylemde yer alan tanıklarla çoğunluğu birincil kaynaklardan oluşan devasa belgelerin ışığında hazırlanmış.

Kitapta eylemi ortaya çıkaran faktörler, olgunlaşma ve karar süreçleri, örgütlenme dinamikleri, eylemlere katılan işçilerin yaklaşımları, yaşadıkları sorunlar, eylemin yarattığı etki ve sonuçlar ayrıntılı bir biçimde ele alınıyor.

Kitabın bir diğer önemli katkısı ise, 15-16 Haziran üzerine yeni tartışmalar, yeni bakış açıları, yeni araştırmalar için de önemli bir zemin sunması.

‘İşçilerin Haziranı’, tarihsel bir örnek üzerinden, bugün sendikal harekette ve toplumsal siyasette cevabı aranan çeşitli sorular için de temel bir referans niteliğinde.

  • Künye: Zafer Aydın – İşçilerin Haziranı: 15-16 Haziran 1970, Ayrıntı Yayınları, tarih, 992 sayfa, 2020

Zafer Aydın – Kavel 1963 (2010)

Zafer Aydın ‘Kavel 1963’te, Türkiye işçi sınıfı tarihinde önemli grevlerden biri olan ve 36 gün süren Kavel Kablo Fabrikası grevini anlatıyor.

Türkiye Maden-İş Sendikası’na üye 220 işçinin başlattığı grevi önemli kılan başlıca husus, 1961 Anayasası’nın işçilere tanıdığı grev hakkının nasıl kullanılacağına dair yasal düzenleme olmadan yapılmış olmasıydı.

Bunun yanında İş Yasası’nda grev yasağı sürerken hayata geçirilmiş olması da, onu “kanunsuz” bir grev haline getirmişti.

Aydın, işçi sınıfı geleneğinin ve değerlerinin önemli aşamalarından biri olan Kavel Grevi’nin başlama ve sonlanma süreçlerini kapsamlı bir şekilde anlatırken, emek hareketinin tarihi açısından önemli bir çalışmaya imza atıyor.

  • Künye: Zafer Aydın – Kavel 1963, Sosyal Tarih Yayınları, tarih, 207 sayfa

Zafer Aydın – Forum mu Yapsak Yoksa Devrim mi? (2008)

Zafer Aydın, ilgi çeken Sollamalar dizisine, ‘Forum mu Yapsak Yoksa Devrim mi?’ isimli bu kitabıyla kaldığı yerden devam ediyor.

Aydın’ın bir önceki kitabını okuyanların da bildiği gibi, bu dizi, solcuların başından geçen komik, hatta trajikomik gerçek olaylara dayanıyor.

Aydın’ın kendine has mizahi anlatımıyla da dikkat çeken kitap, sıkıntılı bir dönemi güldürü yönlerini merkeze alarak kayıt altına alıyor.

Kahkaha devrimci bir eylemdir…

  • Künye: Zafer Aydın – Forum mu Yapsak Yoksa Devrim mi?, Versus Kitap, mizah, 228 sayfa

Zafer Aydın – Geleceğe Yazılmış Mektup: 1968 Derby İşgali (2012)

  • GELECEĞE YAZILMIŞ MEKTUP: 1968 DERBY İŞGALİ, Zafer Aydın, Sosyal Tarih Yayınları, tarih, 296 sayfa

 

Zafer Aydın ‘Geleceğe Yazılmış Mektup’ta, Türkiye işçi sınıfı tarihinin simgesel eylemlerinden biri olan ve 1968 yılının 4-10 Temmuz’u arasında gerçekleştirilen İstanbul’daki Derby Lastik Fabrikası işgalini anlatıyor. İşgalin amacı, Lastik-İş üyesi işçilerin, sendika seçme özgürlüğünü kullanmak için referandum yapılması taleplerinin yerine getirilmesiydi. Eyleme katılan işçilerin, sendikacıların ve eylemle dolaylı bir şekilde ilişkilenmiş gençlik hareketinden isimlerin tanıklıklarına başvuran Aydın, işgalin öncesi ve sonrasını kapsamlı bir şekilde anlatıyor; işgalin işçi hareketine kazandırdıklarını analiz ediyor.