Kategori: Kültür

Zeki Tez – Lezzetin Tarihi (2012)

  • LEZZETİN TARİHİ, Zeki Tez, Hayy Kitap, kültür tarihi, 366 sayfa

Zeki Tez ‘Lezzetin Tarihi’nde, insanlığın geçmişten bugüne yiyecek, içecek ve keyif verici tatlar alanlarındaki üretimini izliyor. Eski çağlarda yiyecek kültürü ve yasak yiyecekler, Müslümanlarda yiyecek-içecek kültürü, Avrupa’da yiyecek ve beslenme, Batı’da içecek ve içki kültürü, sanayileşme çağında gıda sanayisi ve kimyanın yiyecek-içeceğe katkıları, kahve kültürünün kökleri ve yayılışı, Türkiye’de çay kültürü, çeşitli kültürlerde şeker ve farklı kültürlerde tütün keyfinin icra edilişi, kitapta yer alan konulardan birkaçı. Lezzetin kapsamlı bir tarihini sunan kitap, yiyeceklerle ilgilenen herkes hitap edecek nitelikte.

Doğan Özlem – Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi (2012)

  • KÜLTÜR BİLİMLERİ VE KÜLTÜR FELSEFESİ, Doğan Özlem, Notos Kitap, felsefe, 279 sayfa

 

Doğan Özlem’in ‘Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi’, her şeyden önce Türkiye’deki bilim felsefesi araştırmalarında ağırlığını hissettirmiş pozitivist ve neopozitivist geleneğin yarattığı tek yanlı bakış açısıyla hesaplaşmaya girişmesiyle dikkat çekiyor. Bu yaklaşımın, “bilim” kavramını “doğa bilimi” kavramıyla özdeşleştirerek, kültür bilimlerini dışladığını savunan Özlem, kültür bilimlerinin birincilliğinden yana tavır alarak bu alandaki tartışmayı genişletiyor. Özlem çalışmasında, bilgi ve bilimde olguculuk, tin bilimleri, kültürün anlamları, sistematik kültür felsefesi ve kültür kuramları gibi konuları irdeliyor.

Meri Çevik Simyonidis – İstanbulum (2012)

  • İSTANBULUM, Meri Çevik Simyonidis, Som Kitap, anı, 462 sayfa

 

İstanbullu Rumlar, günümüz lokanta, pastane, meze ve çikolata gibi alanlarda, hatırı sayılır bir mirasın sahibi. Meri Çevik Simyonidis, nitelikli çalışması ‘İstanbulum’da, Rum insanının İstanbul’da ürettiği tatlarının ve geride bıraktığı mutfak maharetlerinin izini sürüyor. Simyonidis, birçoklarını tanıdığı yeme içme sektörüyle uğraşmış, emek vermiş bu insanlarla konuşarak bu tatları nasıl yaratabildiklerini, onların İstanbul’a dair anılarıyla harmanlayarak anlatıyor. Çalışma, Rumların İstanbul’daki restaurant ve lokantaları, şarkılı meyhaneleri, pastaneleri ve adetleri konusunda önemli bir kaynak vazifesi görüyor.

Wolfgang Schivelbusch – Keyif Verici Maddelerin Tarihi (2012)

  • KEYİF VERİCİ MADDELERİN TARİHİ, Wolfgang Schivelbusch, çeviren: Zehra Aksu Yılmazer, Genesis Kitap, inceleme, 240 sayfa

 

Wolfgang Schivelbusch ‘Keyif Verici Maddelerin Tarihi’nde, bir sömürgecilik okuması ekseninde, keyif verici maddelerin tarihini Ortaçağ’dan günümüze, Avrupa’dan Çin’e uzanan geniş bir bağlamda inceliyor. Keyif verici maddelerin modern insanın tarihinde nasıl bir rol oynadığı; Ortaçağ’da Doğu’dan gelen baharatlarla çeşnilendirilmiş yemeklere karşı iştahın neden 17. yüzyılda aniden kapandığı ve afyon ile esrarın yıllar boyunca serbest bir şekilde kullanılırken 19. yüzyılın sonuna doğru neden birdenbire “uyuşturucu zehirler” diye nitelenip yasaklandığı, Schivelbusch’ın yanıtını aradığı ilginç sorulardan birkaçı.

Turgay Noyan – Meyhaneci (2012)

  • MEYHANECİ, Turgay Noyan, Naviga Yayınları, kültür, 180 sayfa

 

Yayımladığı deniz hikâyeleriyle bilinen Turgay Noyan ‘Meyhaneci’de, bu sefer kadehlerin ardındaki dünyanın izini sürüyor. 1970-80’li yıllarda, Bostancı’daki Derya tavernasının hem işletmeciliğini hem de orkestra şefliğini yürütmüş olan Noyan, bu mekândaki izlenimlerini, farklı insan hikâyelerini okurlarıyla paylaşıyor. Kitap, İstanbul’un eğlence kültürüne dair ilgiyle okunabilecek detaylar barındırdığı kadar, Demokrat Parti, öğrenci hareketleri ve 12 Eylül 1980 darbesi öncesi ve sonrasında yaşananlara dair tanıklığı aracılığıyla, dönemin siyasi ve toplumsal dokusunun eğlence kültürüne etkilerini de ele alıyor.

Kudret Emiroğlu – Gündelik Hayatımızın Tarihi (2012)

  • GÜNDELİK HAYATIMIZIN TARİHİ, Kudret Emiroğlu, İş Kültür Yayınları, kültür, 678 sayfa

 

Kudret Emiroğlu, ilkin 2001’de yayımlanan kültür tarihi alanındaki nitelikli çalışmasında, günlük yaşamda yer eden birçok eşya, gelenek ve âdetin, karanlık ve ilginç tarihine iniyor. Kitapta, inançlar, büyüler, gelenekler, takvim, görgü kuralları, mutfak kültürü, ev, banyo, giyim kuşam, süslenme, sağlık, yeme içme, çocukluk, cinsellik, iş kültürü, oyun, eğlence, spor, keyif ve hobi başlığı altında, çoğu zaman üzerinde fazla düşünülmeyen; bazılarının toplumsal zorunluluk kabul edildiği ve kısmen de kişisel kimliğin ifade edilmesinde birincil derecede rol oynayan, kültür ve uygarlık ürünlerinin tarihi anlatılıyor.

Kemalettin Kuzucu – Bin Yılın Çayı (2012)

  • BİN YILIN ÇAYI, Kemalettin Kuzucu, Kapı Yayınları, kültür, 602 sayfa

 

Kemalettin Kuzucu ‘Bin Yılın Çayı’nda, Osmanlı’da çay ve çayhane kültürüne odaklanıyor. Kuzucu burada, Osmanlılardan önce Türklerde çay konusundan başlayarak çayın Osmanlı Devleti’ne girişi ve yaygınlaşmasına, gündelik hayatta çayın etkisinden çay hazırlama yöntemlerine ve çayla birlikte ortaya çıkan bir toplumsal mekan olan çayhanelerden çayın edebiyattaki yansımalarına kadar birçok ilgi çekici konuyu ele alıyor. Çay tüketimini biyolojik ihtiyaçlar veya ekonomik kavramlarla açıklamaktan ziyade, çayı siyasî, toplumsal, sembolik ve kültürel yönleriyle işleyen Kuzucu’nun kitabı, iyi bir kültür tarihi araştırması.

Şule Gürbüz – Saat Kitabı (2012)

  • SAAT KİTABI, Şule Gürbüz, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Yayınları, kültür, 127 sayfa

Şair, yazar ve saat tamircisi Şule Gürbüz, elimizdeki çalışması ‘Saat Kitabı’nda, geçmişten günümüze saat olgusunun geçirdiği serüveni anlatıyor. Kitapta eski saatlerin özellikleri, mekanik saat tamirciliği, Osmanlı’da saatçilik, Osmanlı’nın meşhur saat ustası Ahmed Eflâkî Dede, 20. yüzyılda sokak saatlerinin ortaya çıkışı, ev saatleri ve saat kuleleri gibi, konuya dair birçok ayrıntı yer alıyor. Milli Saraylar’ın, başta Dolmabahçe Sarayı olmak üzere, zengin bir saat koleksiyonuna sahip olduğu biliniyor. Kaliteli bir baskıyla yayımlanan kitap, bu koleksiyondan önemli parçalara yer vermesiyle de dikkat çekiyor.

Cafer Tiryaki – İnsan ve Uygarlık (2012)

  • İNSAN VE UYGARLIK, Cafer Tiryaki, Berfin Yayınları, inceleme, 510 sayfa

Cafer Tiryaki ‘İnsan ve Uygarlık’ta, insanın uzun yıllar süren biyolojik evriminden günümüze kadar geçen dönemde yaşanan doğal ve toplumsal değişimleri, ayrıntılı bir bakışla izliyor. Yazar, uygarlık aşamalarındaki siyasal, kültürel, psikolojik dönüşümleri; genetik, kozmoloji, fizik, psikoloji gibi farklı disiplinlerin verileri ışığında değerlendirirken, aynı zamanda Charles Darwin, Karl Marks, Friedrich Engels, Gregor Mendel, Sigmund Freud ve Jean-Baptiste Lamarck gibi düşünürlere sık sık göndermelerde bulunuyor. Tiryaki’nin nitelikli çalışması, insanlığın trajik ve görkemli hayatının dönüm noktalarını saptıyor.

Emine Gürsoy Naskali (ed.) – Veda (2012)

 

  • VEDA, editör: Emine Gürsoy Naskali, Tarihçi Kitabevi, kültür, 297 sayfa

İyi bir tarih ve folklor çalışması olan ‘Veda’, Türkiye toplumunun veda şekilleri ve ritüellerini detaylıca inceliyor. Emine Gürsoy Naskali’nin editörlüğünü üstlentiği kitapta, şarkılarda veda, İzmir’deki Cumhuriyet dönemi mezar taşı sözlerinde veda, kına türkülerinde veda, Kırgız konargöçerlerinde veda törenleri, defin gelenekleri, Köroğlu’nun sonuyla ilgili anlatılar üzerinden kahraman vedası, Cumhuriyet resminde veda teması ve Türkçede veda ifadeleri gibi konular araştırılıyor. Kitap, kopuş ve ayrılık anlamına gelen ve hüzünle iç içe geçmiş vedayı geniş bir kapsamda incelemesiyle dikkat çekiyor diyebiliriz.