Kategori: Öykü

Kolektif – Rus Öyküleri (2017)

Rus yazını özellikle 19. yüzyılın başlarından 20. yüzyıla, dünya edebiyatını derinden etkileyecek yazarlar ortaya çıkardı.

İşte bu şahane derleme de, söz konusu dönemde eser vermiş, kimisi meşhur, kimisi pek bilinmeyen 14 yazarın öykülerini sunuyor.

Kitapta öykülerine yer verilen yazarlar şöyle:

  • Nikolay Karamzin – Zavallı Liza
  • Aleksandr Bestujev-Marlinski – Korkunç Bir Fal
  • Vladimir Odoyevski – Yeni Yıl (Bir Tembelin Notları)
  • Aleksandr Puşkin – Maça Kızı
  • Nikolay Gogol – Kupa Arabası
  • Mihail Lermontov – Taman
  • İvan Turgenyev – Şçigrovsklu Hamlet
  • Fyodor Dostoyevski – Timsah
  • Aleksandr Levitov – Köye Gazete
  • Vladimir Korolenko – Garip Bir Kız
  • Vsevolod Garşin – Kırmızı Çiçek
  • Lev Tolstoy – Bir Delinin Notları
  • Anton Çehov – Tanıdıkların Evinde
  • Leonid Andreyev – Lazarus

Kitabın sonunda, öykülerine yer verilen yazarların kısa yaşamöyküleri de sunuluyor.

Rus edebiyatının en güzel örneklerinin yer aldığı sıkı bir antoloji arayanlar için kaçırılmayacak bir seçki.

  • Künye: Kolektif – Rus Öyküleri, hazırlayan: Mehmet Özgül ve Uğur Büke, Notos Kitap, öykü, 355 sayfa

Kate Chopin – Uyanış ve Seçme Öyküler (2008)

‘Uyanış ve Seçme Öyküler’ kitabının yazarı Kate Chopin, birinci dalga feminist yazının önemli isimlerinden.

Yazarın bu kitapta yer alan öykülerinin çoğunluğunun ana konusunu, on dokuzuncu yüzyıl kadınının yaşadığı sorunlar ve kadın olmanın beraberinde getirdiği güçlükler oluşturuyor.

Yayımlandıkları dönemde büyük tepkilerle karşılanan Chopin’in öyküleri, özellikle cinsiyet ayrımına dayalı kadın-erkek ilişkilerini sorgulaması, erkek egemen bir dünyada kadınların yaşadığı güçlükleri ustaca tasvir etmesiyle dikkat çekiyor.

Kitabın en uzun metni ‘Uyanış’ ise, modern kadının yaşadığı çelişkileri, kırılmaları ve ardından bilinçlenişini öykülüyor.

Künye: Kate Chopin – Uyanış ve Seçme Öyküler, çeviren: Ayşe Bilge Aknam, Otonom Yayıncılık, öykü, 217 sayfa

Philip K. Dick – Kader Ajanları (2014)

Bilimkurgu yazınının şöhretli ismi Philip K. Dick’in külliyatına önemli bir katkı.

Yazarın öykülerinin ikinci cildi, raflardaki yerini aldı.

ABD’nin McCarthyciliğin baskısı altında inlediği döneminde yazılan bu kitaptaki 27 öykü, militarizmi, yabancı düşmanlığını ve ülkeyi esir almış paranoyayı işliyor.

  • Künye: Philip K. Dick – Kader Ajanları, çeviren: Berna Kılınçer, Büyülü Fener Yayınları

Halit Ziya Uşaklıgil – İhtiyar Dost (2008)

Halit Ziya Uşaklıgil’in ‘İhtiyar Dost’unda, çoğunluğu meşrutiyet döneminde geçen yirmi iki öykü bulunuyor.

Uşaklıgil’in, bizzat yazarın konumunu da simgeleyen ihtiyar dostu ise, tecrübesiyle sorunları irdeleyip çözümler gösteren bir bilge karakter olarak okurun karşısına çıkıyor.

Burada yer alan öykülerde, birçok sosyo-kültürel meseleye değiniliyor ve özellikle müzik eğitimi ve kalkınma konularına geniş yer veriliyor.

Aynı zamanda makale özellikleri de bulunan bu öykülerde, ölüm cezası, Batı müziği ve eğitimi, devletin sorumlulukları, gençliğin üstüne düşen görevler, iç borçlanma, yabancı müdahalesi ve kuşaklar arası ilişkiler gibi konular işleniyor.

  • Künye: Halit Ziya Uşaklıgil – İhtiyar Dost, yayına hazırlayan: Muhammet Gür, Özgür Yayınları, öykü, 170 sayfa

Mahir Özkan – Hemşin Öyküleri (2014)

Mahir Özkan’dan, büyük ölçüde yakın çevresinde anlatılanlara ve kendi anılarına dayanan öyküler.

Hemşin Ermenicesi ve Batı Ermeniceyle kaleme alınmış öyküler, aynı zamanda Türkçe çevirileriyle paralel metin şeklinde sunuluyor.

Türkiye’nin yöresel hikâye geleneğinin Hemşin’e özgü örneklerini görmek isteyenlerin de kaçırmak istemeyeceği bir fırsat.

  • Künye: Mahir Özkan – Hemşin Öyküleri, Aras Yayıncılık

Kolektif – Kadın Öykülerinde Ankara (2008)

Efnan Dervişoğlu’nun hazırladığı ‘Kadın Öykülerinde Ankara’, Ankara’da doğan, Ankara’da yaşayan, ya da yolu bir şekilde bu kentten geçen kadın yazarların öykülerinden oluşuyor.

Yirmi iki yazardan her biri, Ankara’yı, mekânlarını ve insanlarını anlatıyor.

Tabi, bu öykülerde, şehrin yeni haliyle eski hali; kaybettikleriyle kazandıkları da yer alıyor.

Öyküler, sokaklar, ağaçlar, parklar, meydanlar gibi mekânlar ile Zafer Çarşısı, Piknik, Büyük Sinema, Mamak Cezaevi gibi, Ankara simgelerini kimi zaman yakın tarihe kimi zamansa Atatürklü yıllara uzanarak anlatıyor.

  • Künye: Kolektif – Kadın Öykülerinde Ankara, hazırlayan: Efnan Dervişoğlu, Sel Yayıncılık, öykü, 206 sayfa

Ülkü Tamer – Tarihte Yaşanmamış Olaylar (2014)

Adlarından tarihlerine, olaylarına, hatta kaynakçasına, yazarının “palavra” olarak tanımladığı, hiç yaşanmamış olaylar.

Ülkü Tamer, dördüncü piramidin varlığından koskoca gölün tıkacını elinde bulunduran Oogna Mbuti’ye, Çin Seddi’nde düzenlenen büyük koşudan savaşı uzatan bir fırtınaya kadar bir dizi keyifli, “tarihi olmayan tarihi” olayı anlatıyor.

  • Künye: Ülkü Tamer – Tarihte Yaşanmamış Olaylar, Everest Yayınları

Orhan Kemal – İstanbul’dan Çizgiler (2008)

İlk baskısı 1971 yılında Sinan yayınlarınca yapılan ‘İstanbul’dan Çizgiler’, Orhan Kemal’in öyküleri ile Ferit Öngören’in çizimlerini bir araya getiriyor.

Öngören, projeyi ilk olarak, eski İkbal Kıraathanesi’nde Orhan Kemal’le tasarladıklarını ve kitap adının da bizzat Orhan Kemal’e ait olduğunu söylüyor.

İkili bu amaçla İstanbul’u dolaşmış ve kitabın tamamlanması da, beş yıl gibi bir vakit almış.

Bu çabanın ürünü olan elimizdeki kitapta, Orhan Kemal’in sahici üslubu ve toplumcu tavrıyla ördüğü, İstanbul ve İstanbul insanını anlatan öyküleri ile Öngören’in bu öykülerden yola çıkarak şehrin gündelik hayatını tasvir ettiği çizimleri yer alıyor.

  • Künye: Orhan Kemal – İstanbul’dan Çizgiler, resimleyen: Ferit Öngören, Everest Yayınları, öykü, 216 sayfa

Sezer Ateş Ayvaz – Aynalarda Yaz (2008)

Sezer Ateş Ayvaz, en çok ‘Tamiris’in Gecekuşları’yla sesini duyurmuştu.

Zira bu kitap, 2006 Yunus Nadi Öykü Ödülü’nü kazanarak, Ayvaz’ın öykü serüvenini önemli bir durağa taşımıştı.

Yazarın 1988 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı ‘Aynalarda Yaz’da yer alan ‘Bütün Oteller İstanbul Palas’ ise Akademi Kitabevi Öykü Başarı Ödülü’nü kazanmıştı.

Aradan geçen on yıllık süre içinde yeniden basılan kitapta yer alan öyküler, genel olarak insanın hayat karşısındaki tedirginliğini, kâh hüzünlü kâh keyifli kareler eşliğinde işliyor.

Bu tedirginliğin yanı sıra, kendini dayatan değişimin baskısı ve insanı nerede bulacağı bilinmeyen yenilenme isteği de, metinlerin diğer temalarını oluşturuyor.

  • Künye: Sezer Ateş Ayvaz – Aynalarda Yaz, Can Yayınları, öykü, 108 sayfa

Nur Bilimer Arıklı – Nâmurat (2008)

Nur Bilimer Arıklı, daha önce yayınlanan ‘Semantik Akımları’ isimli kitabın ortak yazarlarından.

Arıklı bir de, çocuklara yönelik edebiyat dergisi Kırmızı Fare’deki öyküleriyle bilinir.

Yazarın ‘Nâmurat’ı ise, kendisinin on yedi kısa öyküsünü bir araya getiriyor.

Gündelik hayatın rutin akışının yanı sıra, cezaevinde geçmek bilmeyen zamanın birey üzerindeki ağırlığı; Gülhane parkındaki pavyonlarda motosikletleriyle gösteri yapanlar; zevkini hiç kaybetmeyen uzun soluklu muhabbetler; eski alaturka fasılların buruk tadı gibi, birbirinden farklı konu ve temalar yer alıyor.

Arıklı’nın öykülerinin merkezinde de, kuşkusuz her yazar için oldukça zengin malzemeler ve ilham anları barındıran İstanbul bulunuyor.

  • Künye: Nur Bilimer Arıklı – Nâmurat, Everest Yayınları, öykü, 91 sayfa