Ayşe Fahriye – Ev Kadını (2018)

Ayşe Fahriye Hanım’ın ‘Ev Kadını’, barındırdığı zengin yemek tarifleri ve sofra bilgilerinin yanı sıra, bilhassa Türkiye mutfağı hakkında çok değerli bir tarihsel kaynak oluşuyla önemli.

İlk olarak 1883’te yayınlanmış bu harikulade kitapta, tamı tamına 887 yemek tarifi yer alıyor.

Kitapta bunun yanı sıra, sofra düzeninin olmazsa olmazları, hizmetçilerin yardımlarından nasıl yararlanılacağı, sofra adabının ne olduğu, yemeklerin ne şekilde sunulacağı ve kır yemeklerinde dikkat edilmesi gerekenler gibi birçok bilgilendirici konu da ele alınıyor.

Türkiye mutfağı hakkında nadide eserlerden biri olan kitap, hem aydınlatıcı ve ilgi çekici konular barındırması hem de bugünden bakıldığında mutfak kültürümüzün nasıl bir dönüşüm geçirdiğini detaylı bir şekilde ortaya koymasıyla önem arz ediyor.

  • Künye: Ayşe Fahriye – Ev Kadını, yayına hazırlayan: Turgut Kut, Çiya Yayınları, yemek, 338 sayfa, 2018

Sibel Özilgen ve Özge Samancı – Kadim Lezzetler 1 (2014)

Gastronominin sadece seçkin, rafine lezzetlerin arandığı bir alanı kapsamadığını, kültürlere göre değişkenlik gösteren tüketim alışkanlıklarına da odaklandığını ortaya koyan bir çalışma.

Kahve, lokum, sahlep, akide şekeri ve çikolata… Kitap, geçmişten günümüze miras kalan bu beş lezzetin keyifli öykülerini sunuyor.

  • Künye: Sibel Özilgen ve Özge Samancı – Kadim Lezzetler 1, Yeditepe Üniversitesi Yayınları

 

Özlen Çopuroğlu – Ev Kokusu 2 (2014)

Zengin yemek tarifleri sunan ilk kitabı ilgiyle karşılanan Çopuroğlu’ndan, ev kokusu sinmiş yepyeni tarifler.

Yazar, “Yüzünün boyası ile değil, çorbasını kendi yapabilen tüm kadınlara” ithaf ettiği, görsel zenginliğiyle de dikkat çeken kitabında, salatalardan çorbalara; sebze yemeklerinden et, balık ve tavuk yemeklerine pek çok lezzet önerisi sunuyor.

  • Künye: Özlen Çopuroğlu – Ev Kokusu 2, Alfa Yayınları

Nurşen Şenol Güllüoğlu – Mutfağın Hatıra Defteri (2017)

Nurşen Şenol Güllüoğlu bu nitelikli anlatısında, Ankara’nın güzel günlerinde geçen çocukluğuna dair hatıralarını, ailesinin ve akrabalarının birbirinden ilginç ve lezzetli yemek tarifleriyle harmanlayarak anlatıyor.

Güllüoğlu’nun çocukluğu, o zamanlar küçük bir memur semti olan Ankara’nın Yenimahalle semtinde geçti.

Kuşkusuz, pek çok yer gibi, Yenimahalle’nin de eski halinden eser yok şimdi.

Çocukluğun o büyülü dünyasını yeniden anımsamaya koyulan Güllüoğlu ise, kitabında her bir çocukluk anısı için bir yemek tarifi veriyor.

Kitap, tas kebabından kuru kayısı tatlısına, büzeydenden kâğıt helva pastasına, yaprak kereviz tatlısından mahlepli çöreğe ve yenge usulü spagettiye, tam on sekiz yemek tarifi barındırıyor.

Birbirinden lezzetli yemek tarifleri barındırması bir yana, bu toprakların özgün yemek kültürü ve okurken ziyadesiyle keyif verecek ayrıntılar eşliğinde Ankara’nın bir döneminden enstantaneler vermesiyle de ilgi çekebilecek bir kitap.

  • Künye: Nurşen Şenol Güllüoğlu – Mutfağın Hatıra Defteri, Ayizi Kitap, yemek, 144 sayfa, 2017

Priscilla Mary Işın – Gülbeşeker: Türk Tatlıları Tarihi (2008)

Priscilla Mary Işın’ın uzun bir araştırmanın ürünü olan ‘Gülbeşeker’i, Türk tatlı ve şekerleme kültürünün geleneksel ürünlerini barındırıyor.

Tatlı ve şekerleme kültürü açısından Osmanlı’nın büyük bir zenginliğe sahip olduğunu ortaya koyan Işın, zamanında Gaziantep pekmezinin, bâdemli, Şam fıstıklı tatlı sucuğunun ve pestilinin, binlerce deve yüküyle Arabistan’a, İran’a ve Hindistan’a ihraç edildiğini söylüyor.

Nöbet şekeri, peynir şekeri, kudret helvası, ağız miski, bâdem şekeri, güllaç, baklava, kadayıf, pelte, lokum, aşure ve zerde, birçok yazılı kaynaktan yararlanan ve görsel malzemesiyle de dikkat çeken kitapta okurun karşısına çıkan tatlılardan birkaçı.

  • Künye: Priscilla Mary Işın – Gülbeşeker: Türk Tatlıları Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, yemek, 359 sayfa

Ersin Demirel – Gastronomi Yolu (2014)

Kızılırmak’ın 1355 kilometrelik rotasından lezzet durakları.

Ersin Demirel, tarihten bu yana bereket saçan bu nehir civarındaki yöre mutfağının özgün örneklerini paylaşıyor.

Bölgenin flora ve faunası, tarihi, el sanatları, bölgedeki yürüyüş ve bisiklet parkurları, cip safari güzergâhları, ulaşım, konaklama ve kamp alanları hakkında pratik bilgiler eşliğinde.

  • Künye: Ersin Demirel – Gastronomi Yolu, Hil Yayın

Güzin Yalın – Mutfaktan, Tabaktan, Sokaktan (2014)

Sofra sohbetlerine renk katan, yemeğe olduğu kadar yaşama da lezzet veren bir dizi yeme içme öyküsü.

Güzin Yalın bu ilgi çekici öykülerine tatların, kokuların nostaljisini, farklı kültürlerin sofralardaki yansımalarını, dinlerin yemeğe atfettiği kutsallıkları katık ediyor.

Yemek için yaşayanlara da, yaşamak için yiyenlere de öneriyoruz.

  • Künye: Güzin Yalın – Mutfaktan, Tabaktan, Sokaktan, Ruhun Gıdası Kitaplar

N. Defne Karaosmanoğlu – Yemekle Devriâlem (2017)

Yemek kültürü ile milletler, dinler, sınırlar ve kimlikler arasında nasıl bir ilişki vardır?

Yemek, kültür ve iletişim alanında çalışmaları bulunan Defne Karaosmanoğlu, tam da bu sorunun yanıtını aramak üzere yola çıkan ‘Yemekle Devriâlem’de, disiplinlerarası bir perspektifle farklı mutfak kültürlerinin ve bunların zengin yansımalarının izini sürüyor.

Uzun yıllara yayılan bilgi, deneyim ve anlayışlarla biçim alan dünya çapından yemek kültürlerine yakından bakan kitap, yemek kültürü ile

  • Küresellik/yerellik,
  • Devlet politikaları ve ulusal temsiller,
  • Kimlik ve aktivizm,
  • Batılılaşma ve Osmanlılık,
  • Ve Teknoloji arasındaki ilişkileri tartışıyor.

Yediği yemeğe, içtiği suya farklı pencerelerden bakmak isteyenlere önerilir.

  • Künye: N. Defne Karaosmanoğlu – Yemekle Devriâlem, Kitap Yayınevi, sosyoloji, 190 sayfa

Kudret Emiroğlu, A. Cemal Saydam ve Nihal K. Çevik – Hamsi: Kurban O Göze (2008)

Üç yazarlı eldeki kitap, Türkiye’nin en meşhur balıklarından Hamsi’yi, deniz, tarih ve mutfak kültürü yönleriyle değerlendiriyor.

Doğu Karadeniz kültürünün üretim, mutfak, halk edebiyatı gibi birçok öğesinde hamsinin tuttuğu yerin ne denli önemli olduğu bilinir.

Bölgenin, Türkiye’nin toplam balık ve hamsi üretiminde tuttuğu yer düşünüldüğünde, bu durum anlaşılabilir.

Bu kitap ise, hamsinin bölgede sahip olduğu ağırlığı irdelerken, aynı zamanda balığın tarihteki izini de sürüyor.

Kitapta ayrıca, hamsinin başat eleman olduğu lezzetli yemek tarifleri de yer alıyor.

  • Künye: Kudret Emiroğlu, A. Cemal Saydam ve Nihal K. Çevik – Hamsi: Kurban O Göze, Heyamola Yayınları, yemek kültürü, 198 sayfa

Andrew Dalby – Bizans’ın Damak Tadı (2014)

Bizans İmparatorluğu’nun yiyecek ve şarapları üstüne nadide bir çalışma.

Beslenmeyle ilgili görüşleri konu alan, Bizans Yunancasıyla yazılmış dört arşivlik metnin çevirilerine de yer veren kitap, baharatlar, deniz ürünleri ve yerel yiyeceklerin harikulade bir bireşimini sunan Bizans mutfağından önemli detayları tarihten güncele aktarıyor.

  • Künye: Andrew Dalby – Bizans’ın Damak Tadı, çeviren: Ali Özdamar, Alfa Yayınları