Etiket: Ayhan Işık

Kolektif – Kürtler ve Cumhuriyet (2023)

Türkiye’nin bir ulus-devlet formunda süregelen yüz-yıllık oluşum serüvenine yönelik yürütülen her tartışmada, katmanlı yapılara sahip iki pozisyonun esaslı roller üstlendikleri söylenebilir: Kürtlerin Cumhuriyeti ve Cumhuriyetin Kürtleri.

Altı çizilen bu pozisyonlar, birbiriyle iç içe geçen farklı düzeylerde birçok karşılaşmanın başlangıç zeminleri olarak da görülebilir.

Bir yanıyla şiddet, inkâr ve asimilasyon gibi varlığı nesne kategorisine indirgeyen stratejilerin öne çıktığı gözlemlenirken; diğer yanıyla direniş, kolektif hafıza ve özerklik\bağımsızlık gibi özne olmaya çağrı yapan kurucu pratikler göze çarpıyor.

Peki, bu pozisyonların özgünlüklerini ve aralarındaki etkileşimlerin yan-sımalarını sorgulayabilmek nasıl mümkün olabilir?

‘Kürtler ve Cumhuriyet’, farklı akademik disiplinlerden ve araştırma metotlarından faydalanarak bahse konu olan bu pozisyonları bütünlüklü bir şekilde ele alarak, özellikle Kürt Çalışmaları alanı ile diyalog halinde olan ve başarılı araştırmalara imza atmış 100 farklı sesi bir araya getiren kapsamlı bir derleme kitap çalışması.

Bu çalışma, okuruna Kürtler ve Cumhuriyet arasındaki ilişkisellikleri belirli temalar ya da olgular üzerinden analiz edebilmeyi sağlarken, olası en geniş perspektifle resmin bütününe dair bir kanaatin oluşmasına katkı sunuyor.

  • Künye: Kolektif – Kürtler ve Cumhuriyet, derleyen: Ayhan Işık, Gülay Kılıçaslan, Behzat Hiroğlu, Kübra Sağır, Çağrı Kurt, Dipnot Yayınları, siyaset, 1016 sayfa, 2023

Kolektif – Kürt Tarihi ve Siyasetinden Portreler (2018)

İdris-i Bitlisi’den Şeyh Ubeydullah’a, Barzanilerden Cemilpaşazadelere, Abdullah Cevdet’ten Şerif Paşa’ya, Ziya Gökalp’ten Koçgirili Alişer Efendi’ye, Sait Kırmızıtoprak’tan Abdurrahman Qasımlo’ya, Celal Talabani’den Abdullah Öcalan’a ve Gültan Kışanak’tan Selahattin Demirtaş’a, Kürt tarihi ve siyasetinde iz bırakmış pek çok isim, bu kapsamlı derlemenin konusu.

Tarihçi Hamit Bozarslan’ın yetkin önsözüyle açılan kitap, her şeyden önce okurun, bir makro-kimlik oluşturan ama oldukça heterojen bir nitelik arz eden “Kürtlük” olgusunu kavramasını mümkün kılıyor.

Kitapta yer alan yazılar bunun yanı sıra, “Kürtlük” olgusu ele alınmadan Türkiye’de Batıcılığın, İslâmcılığın, solun, hatta Türk milliyetçiliğinin tarihinin yazılabilmesinin imkânsız olduğunu da gösteriyor.

Bu gözlem, kuşkusuz İran, Irak ve Suriye için de geçerli.

Netice itibariyle bu kitap, Kürtlerin entelektüel ve siyasi tarihlerini daha yakından izlemek için çok iyi bir fırsat.

Kitapta, sırasıyla hayatları ve çalışmaları ele alınan Kürt şahsiyetler şöyle:

İdris-i Bitlisi, Bedirhaniler, Barzaniler, Şeyh Ubeydullah, Cemilpaşazadeler, Abdullah Cevdet, Şerif Paşa, Ziya Gökalp, Seyit Rıza, Baytar Nuri, Koçgirili Alişer Efendi, Said Nursi, Cegerxwîn, Sait Kırmızıtoprak (Dr. Şivan), Mehmet Emin Bozarslan, Kemal Burkay, Abdurrahman Qasımlo, Celal Talabani, Abdullah Öcalan, Ahmet Türk, Selahattin Demirtaş, Feqiyê Teyran, Gültan Kışanak, Tarık Ziya Ekinci, Mehmed Uzun, Ehmedê Xanî ve Musa Anter.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle:

Hamit Bozarslan, İsa Doğan, Vural Genç, Mesut Yeğen, Alişan Akpınar, Ercan Çağlayan, Ayhan Işık, Metin Atmaca, Fuat Dündar, Clemence Scalbert-Yücel, Mehmet Yıldırım, Erdal Gezik, Dilek Kızıldağ Soileau, Mücahit Bilici, Metin Yüksel, Tuncay Şur, Burcu Ballıktaş Bingöllü, Servet Gün, Hamit Bozarslan, Burak Bilgehan Özpek, Çetin Gürer, Kıvanç Köseoğlu, İmra Gürtaş, Mesûd Serfıraz, Fatma Sönmez, Murat Cem Demir, Şeyhmus Diken, Ayhan Tek ve Tahir Baykuşak.

  • Künye: Kolektif – Kürt Tarihi ve Siyasetinden Portreler, derleyen: Yalçın Çakmak ve Tuncay Şur, İletişim Yayınları, siyaset, 447 sayfa, 2018

Kolektif – 1990’larda Kürtler ve Kürdistan (2015)

Bir konferansa sunulan bildirileri bir araya getiren bu kitapta, başta Türkiye başta olmak üzere Irak, Suriye ve İran’da, 1990’lar boyunca Kürtlerin dünyasında yaşanan önemli gelişme ve dönüşümleri, sosyal, siyasal ve kültürel boyutlarıyla analiz ediliyor.

Kürtçe ve Türkçe yazılmış makalelerden oluşan kitapta,

  • Kürtlerin, dünyanın farklı coğrafyalarındaki deneyimleri,
  • Devletin Kürtlere yönelik 1990’larda değişen savaş stratejileri,
  • Serhildanlar aracılığıyla kitleselleşen Kürt direnişi,
  • Kürt hareketinde önemli bir dinamik olarak gençler,
  • Kürtlerin siyasal ayaklanmasının kültürel direnişe dönüşümü,
  • Özgürleşme mücadelesinde Kürt kadın hareketi,
  • Kürt legal siyasal hareketinde 1990’lar boyunca yaşanan dönüşümler,
  • Ve bunun gibi pek çok önemli konu irdeleniyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Martin van Bruinessen, Nazan Üstündağ, Hamit Bozarslan, İsmail Shems, Ziwar Alomar, Naif Bezwan, Adnan Çelik, Cengiz Güneş, Ahmet Yıldırım, Engin Sustam, Ruken Alp, Sibel Öz ve Cuma Çiçek.

  • Künye: Kolektif – 1990’larda Kürtler ve Kürdistan, derleyen: Ayhan Işık, Bülent Bilmez, Ronayi Önen ve Tahir Baykuşak, Bilgi Üniversitesi Yayınları