Tom Chivers – Yapay Zekâ Senden Nefret Etmiyor (2023)

Yapay zekâ teknolojisi şimdiden öngörülenin ötesine geçmeye başladı.

Yine de yapay zekâyla ilgili asıl korkutucu olan şey yapay zekânın öz bilinç ve özgür irade geliştirerek bize karşı isyan etmesi değil, dünyayı ve insanlığı yok etmesi.

Ne de olsa bizler yapay zekâ için yalnızca atomlardan ibaret olabiliriz!

Ödüllü yazar Tom Chivers tarafından kaleme alınan ve The Times’ın “Yılın Bilim Kitapları” arasına seçilen ‘Yapay Zekâ Senden Nefret Etmiyor’, yapay zekâ ve riskleri hakkında gerçekçi bir tablo çiziyor.

Bu konu üzerine eğilen LessWrong, “effective altruism” gibi toplulukların tarihi, üyeleri ve fikirleri hakkında önemli bilgiler aktaran Chivers, eleştirel rasyonalistlerin de önümüzdeki birkaç yıl içinde insanlığın geleceğine dair bize ne gibi içgörüler sağlayabileceklerine dair önemli bir analiz sunuyor.

  • Künye: Tom Chivers – Yapay Zekâ Senden Nefret Etmiyor: Rasyonalistler ve Dünyayı Kurtarma Arayışları, çeviren: Ayşegül Turan, Mundi Kitap, bilim, 304 sayfa, 2023

Robert Aunger ve Valerie Curtis – Kontrollü Güç (2016)

Evrimsel biyolojinin rehberliğinde, insan davranışlarının dönüşümünün sıkı bir incelemesi.

İnsanın çevresini kontrol edebilme yetisinin onu diğer türlerden nasıl ayırdığından davranışlarımızın nesiller boyunca nasıl değiştiğine pek çok soruyu yanıtlayan kitap, kendimize daha yakından bakmak için iyi bir fırsat.

  • Künye: Robert Aunger ve Valerie Curtis – Kontrollü Güç, çeviren: Ayşegül Turan, Koç Üniversitesi Yayınları

Artin Göncü – Oyunda Büyümek (2019)

Artin Göncü, Türkiye’de gelişim psikolojisi alanının önemli isimlerindendir, fakat kendisinin yazıları şu ana kadar kitaplaşmamıştı.

Göncü’nün ufuk açıcı yazılarını bir araya getiren ‘Oyunda Büyümek’ ise, bu talebe yanıt veriyor.

Kitap, oyun ve çocuk gelişimine sosyokültürel açıdan yaklaşmasıyla dikkat çekici.

Göncü, oyun ve çocuk gelişiminin sosyokültürel boyutlarını ana hatlarıyla irdeleyerek kitabına başlıyor.

Devamında da, çocuk oyunlarını ve özellikle de oyunun insanın hayatındaki önemini çok yönlü bir şekilde ortaya koyan makale ve kitap bölümleri yer alıyor.

Dünyanın farklı yerlerinde gerçekleştirilmiş ampirik çalışmalarla da zenginleşmiş çalışmada, bunların yanı sıra, erken eğitim ve çocuk yetiştirme konuları da sosyokültürel açıdan değerlendiriliyor.

Kitapta,

  • Kültürel etkinlik olarak çocuk oyunları,
  • Çocuk oyunlarında kültürel varyasyon,
  • Piaget ve Vygotsky’nin oyun anlayışlarının karşılaştırılması,
  • Bireysel, sosyokültürel ve eğitimsel yorumlama olarak simgesel oyun,
  • Ve bunun gibi önemli konular irdeleniyor.

Künye: Artin Göncü – Oyunda Büyümek: Çocuk Gelişimi ve Eğitimine Sosyokültürel Bakış, çeviren: Ayşegül Turan, Koç Üniversitesi Yayınları, psikoloji, 350 sayfa, 2019

Kolektif – Ütopya/Distopya: Tarihsel Olasılığın Koşulları (2017)

Ütopya da distopya da bugüne dair algılarımızın ve gelecekten beklentilerimizin ete kemiğe büründüğü metinler olmalarıyla büyük öneme haiz.

Bu kitapta bir araya getirilen makaleler ise, birer tasavvur olarak ütopya ve distopya tahayyüllerini tarihsel bir bakışla ve geniş bir yelpazede tartışıyor.

Kitapta,

  • Bir gelecek tasarrufu yöntemi olarak ütopya ve distopya,
  • yüzyıl Güney Afrika sınırında binyılcı hayal,
  • Hindistan’daki tarihi belgelerin ütopyacı ve gerçek yaşamları,
  • Rodezya’nın bağımsızlığı ve ırkın sömürgeci rejime son verilmesindeki yeri,
  • Tekno-ütopyacı düşlerin nitelikleri,
  • Kozmopolitlik, avangard ve Orta Avrupa’nın kaybedilmiş masumiyeti,
  • Gündelik ütopyacılık ve modernist şehircilikte sokak,
  • Ve Leningrad’ın komünist üniversitelerinde Mesihçi dönem gibi ilgi çekici konular ele alınıyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Fredric Jameson, Jennifer Wenzel, Dipesh Chakrabarty, Luise White, Timothy Mitchell, John Krige, Marci Shore, David Pinter, Igal Halfin ve Aditya Nigam.

  • Künye: Kolektif – Ütopya/Distopya: Tarihsel Olasılığın Koşulları, derleyen: Michael D. Gordin, Helen Tilley ve Gyan Prakash, çeviren: Esma Kartal, Cem Kayalıgil ve Ayşegül Turan, Koç Üniversitesi Yayınları, tarih, 316 sayfa, 2017