Metafiziksel sorunu felsefe için bir varoluş sorunu olarak gündemine alan, insanın bütünsel deneyim alanından yalıtılmış felsefeyi yeniden metafizikle buluşturmayı amaçlayan bir çalışma. Altuğ, Kant’ın ve Wittgenstein’ın yorumları paralelinde felsefeden metafiziğin elenmesinin doğurduğu güçlükleri ve bunların nasıl aşılabileceğini irdeliyor.
Malta Belgeleri, Malta’ya sürülen 150’ye yakın Osmanlı yöneticisi ve personelinin, Birinci Dünya Savaşı’ndaki eylemlerine yer veriyor. Bu belgeler, 1915 yılında İttihat ve Terakki’nin Ermenilere yaptıklarını ayrıntılarıyla vermesiyle dikkat çekici. Kitabın yazarı Vartkes Yeghiayan, Malta’ya sürgün edilen isimlerin, sürgünlüğün bitiminden itibaren Türkiye Cumhuriyeti’nde önemli görevlere getirildiğini ve İçişleri Bakanlığı’nın biyografilerini yayınladığı 50 ünlü valinin dördünün de Malta sürgünü olduğunu söylüyor. Yeghiayan bu durumdan yola çıkarak, Malta sürgünleri ile Türkiye Cumhuriyeti’nin “kuruluş harcı” arasındaki ilişkiyi inceliyor.
Bilindiği gibi Thomas Hobbes, “insan doğası” konusuna kafa yormuş, bu konuyu ‘Leviathan’ isimli ünlü kitabında da enine boyuna tartışmıştı. Hobbes’un görüşleri, her ne kadar bireyin egemene mutlak itaati gibi tartışmalı yönler barındırsa da, kendisi, fikirleriyle yüzyıllarca felsefeyi ve politikayı etkilemiş ve hâlâ etkileyen bir isim. İlk baskısı 1647 yılında yapılan ‘Yurttaşlık Felsefesinin Temel İlkeleri’ ise, filozofu ‘Leviathan’dan önce, Avrupa’da şöhretli bir isim haline getiren ilk çalışmaydı. Bu çalışma, kendisinin tüm eserlerinin ortak yönü olan realizm eleştirisi barındırıyor. Kitapta, Richard Tuck’ın, Hobbes’un eserine odaklanan bir yazısı da bulunuyor.
Emin Karaca, elimizdeki nitelikli çalışmasında, Türkiye’de geçmişten bugüne yasaklanan kitapların izini sürüyor. Çalışmasına, Türkiye’de matbaanın kuruluşu ve ilk kitaplar, Tanzimat döneminde kitap, 1. Meşrutiyet’te kitap, Abdülhamid döneminde kitap, 2. Meşrutiyet ve İttihatçılar döneminde kitap gibi konuları ele alarak başlayan Karaca, devamında da, Cumhuriyet’in ilk yıllarından başlayarak, Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel ve Abdullah Gül döneminde yasaklanan kitapları, yargılanan yazar ve yayıncıları ayrıntılı bir şekilde sunuyor.
Yves Ternon’un elimizdeki kitabı, Türkçede ilk kez 1993’te yayınlandığında, yayıncısı Ayşe Zarakolu ve Ragıp Zarakolu’nun baskı ve yargılamalarla boğuşmalarını da beraberinde getirmişti. Ragıp Zarakolu’nun kitabın yayınlanma, yargılanma sürecini ve dönemin Türkiye’sini değerlendirdiği bir giriş yazısıyla yeniden basılan kitap, Ermeni soykırımını ve bunun günümüzdeki yansımalarını ele alıyor. Türk ulusal kimliğinin oluşumunda Ermeni soykırımının ve bunun yol açtığı tabunun derin izleri olduğunu belirten Ternon, Osmanlı döneminde Ermeni devrimci hareketini, İttihat ve Terakki’nin uygulamaya koyduğu soykırımı adım adım izliyor.
Dipnotski 