Etiket: Bronislaw Malinowski

Bronislaw Malinowski – Cinsellik, Kültür ve Mit (2025)

‘Cinsellik, Kültür ve Mit’ (‘Sex, Culture, and Myth’), Malinowski’nin uzun yıllar süren antropolojik araştırmalarının damıtılmış bir sonucu. Çoğunlukla Pasifik Okyanusu’ndaki Trobriand Adaları’nda yaptığı saha çalışmalarına dayanan bu metinlerde, cinselliğin sadece bireysel bir dürtü değil, toplumların kültürel yapısını şekillendiren temel bir unsur olduğu savunuluyor.

Malinowski, Freud’un psikanalitik kuramlarına meydan okuyarak Oidipus kompleksinin evrensel olmadığını ileri sürüyor. Trobriand toplumunda baba figürünün biyolojik değil, toplumsal olarak tanımlandığını örneklerle gösteriyor. Bu durum, cinselliğin nasıl kültürel olarak biçimlendiğini açıkça ortaya koyuyor.

Kitapta mitlerin, ritüellerin ve tabuların da cinselliğe dair tutumlarla iç içe geçtiği açıklanıyor. Mitlerin sadece geçmişi anlatan hikâyeler değil, mevcut toplumsal düzeni ve değerleri meşrulaştıran araçlar olduğu belirtiliyor. Bu bağlamda, mitoloji ile cinsellik arasında doğrudan bir ilişki kuruluyor.

Malinowski ayrıca antropolojide doğrudan gözlem yöntemini savunuyor. Ona göre, yalnızca içeriden gözlemle kültürel yapıların gerçek işleyişi anlaşılabilir. Bu yaklaşım, onu “modern antropolojinin kurucularından biri” yapan temel ilkelerden biri.

‘Cinsellik, Kültür ve Mit’, yalnızca akademik bir eser değil; aynı zamanda insan doğasını anlamaya çalışan herkes için provokatif ve düşünmeye zorlayan bir kaynak. Cinselliğin biyolojik bir gerçeklikten öte, her toplumda farklı anlamlara büründüğünü göstererek evrensel kabul edilen birçok varsayımı sorguluyor.

  • Künye: Bronislaw Malinowski – Cinsellik, Kültür ve Mit, çeviren: Saner Sarı, Kabalcı Yayınları, antropoloji, 520 sayfa, 2025

Bronislaw Malinowski – Özgürlük ve Uygarlık (2025)

Bronislaw Malinowski’nin ‘Özgürlük ve Uygarlık’ (‘Freedom and Civilization’) adlı kitabı, antropolojik bir bakış açısıyla özgürlük ve uygarlık arasındaki karmaşık ilişkiyi inceleyen bir eserdir. Malinowski, geleneksel düşüncenin aksine, özgürlüğün uygarlığın doğal bir sonucu olmadığını, aksine uygarlığın gelişimiyle birlikte yeni kısıtlamaların ve bağımlılıkların ortaya çıktığını savunur. Kitap, ilkel topluluklardan modern toplumlara kadar farklı kültürel bağlamlarda özgürlük kavramını ele alır ve özgürlüğün bireysel ve toplumsal boyutlarını analiz eder. Malinowski, özgürlüğün sadece siyasi veya ekonomik bir kavram olmadığını, aynı zamanda bireylerin kendi kültürel ve sosyal çevrelerinde anlamlı eylemlerde bulunabilme kapasitesiyle de yakından ilişkili olduğunu vurgular.

Malinowski, uygarlığın ilerlemesiyle birlikte iş bölümünün ve uzmanlaşmanın arttığını, bunun da bireylerin birbirlerine olan bağımlılığını ve dolayısıyla bazı özgürlüklerinin kısıtlanmasını beraberinde getirdiğini ileri sürer. Ancak, bu kısıtlamaların tamamen olumsuz olmadığını, çünkü uygarlığın aynı zamanda bireylere yeni fırsatlar, güvenlik ve refah sağladığını belirtir. Kitap, özgürlüğün ve uygarlığın diyalektik bir ilişki içinde olduğunu, yani birinin diğerini hem mümkün kıldığını hem de sınırladığını savunur. Malinowski, farklı kültürlerde özgürlük anlayışlarının nasıl şekillendiğini ve toplumsal örgütlenme biçimlerinin bireysel özgürlükleri nasıl etkilediğini çeşitli etnografik örneklerle açıklar.

Malinowski, özgürlüğün korunması ve genişletilmesi için kültürel değerlerin, hukuki düzenlemelerin ve toplumsal kurumların önemini vurgular. Kitap, bireysel özgürlüklerin toplumsal düzenle nasıl dengeleneceği sorusunu ele alır ve farklı toplumlarda bu dengeyi kurmak için geliştirilen mekanizmaları inceler. Malinowski, özgürlüğün dinamik ve sürekli olarak yeniden tanımlanması gereken bir kavram olduğunu, her toplumun kendi özgün koşulları içinde özgürlüğün anlamını ve sınırlarını belirlemesi gerektiğini savunur. Sonuç olarak bu kitap, özgürlük ve uygarlık arasındaki karmaşık ilişkiyi antropolojik bir perspektifle derinlemesine inceleyen ve bu kavramlar üzerine düşünmeye teşvik eden önemli bir eserdir.

  • Künye: Bronislaw Malinowski – Özgürlük ve Uygarlık: Siyasetin İcadından Devletin Oluşumuna Medeniyet Tarihimizin Antropolojisi, çeviren: İbrahim Şener, Kanon Kitap, antropoloji, 342 sayfa, 2025

Bronislaw Malinowski, Robert Briffault – Dünden Bugüne Evlilik (2025)

Bu kitap, antropoloji alanındaki iki önemli figür olan Bronislaw Malinowski ve Robert Briffault arasındaki bir fikir ayrılığını yakalayan önemli bir antropolojik eserdir. ‘Dünden Bugüne Evlilik’ (‘Marriage: Past and Present. A Debate Between Robert Briffault and Bronislaw Malinowski’), evliliğin doğası ve kökenleri hakkında bir tartışma sunar. Anlaşmazlıkları, özellikle “ilkel” toplumlarda evliliğin evrensel bir kurum olup olmadığı sorusu üzerine odaklanır.

Bronislaw Malinowski çekirdek ailenin evrenselliğini ve babanın çocuk yetiştirmedeki önemini vurguladı. Evliliğin tüm insan toplumlarında bulunan temel bir kurum olduğunu, ebeveynliği meşrulaştırmaya ve aileyi istikrarlı bir sosyal birim olarak kurmaya hizmet ettiğini savundu. Trobriand adalarındaki saha çalışması teorilerini büyük ölçüde etkiledi. Robert Briffault ise en eski insan toplumlarının ana soylu olduğunu ve anne-çocuk bağının temel sosyal birim olduğunu savundu. Babanın rolünün başlangıçta marjinal olduğuna ve resmi bir kurum olarak evliliğin nispeten geç geliştiğine inanıyordu. “Anneler” adlı eseri teorilerinin köşe taşıdır.

Tartışma, antropolojide evliliğin kökenleri ve işlevleri hakkındaki farklı teorik bakış açılarını vurgular. Farklı kültürlerde aile, akrabalık ve sosyal organizasyonun doğası hakkında önemli soruları gündeme getirir. Eser, insan sosyal davranışı hakkında temel konuları ele aldığı için bugün hala geçerliliğini koruyor. O dönemde antropolojik alandaki düşünce değişimini gösteriyor.

Özetle, kitap, insan sosyal yaşamının temel bir yönü hakkında iki etkili bilim insanının zıt görüşler sunduğu antropolojik düşüncede çok önemli bir anı yakalar.

Kitap, Türkiye’de ilk kez yayımlanıyor.

  • Künye: Bronislaw Malinowski, Robert Briffault – Dünden Bugüne Evlilik, çeviren: Gökhan Aydın, Kabalcı Yayınları, antropoloji, 96 sayfa, 2025

Bronislaw Malinowski – Yabanıl Psikolojisinde Baba (2024)

Ünlü antropolog ve kuramcı Bronislaw Malinowski, Trobriand Adasında yaşayan yerli halk arasında geçirdiği iki yılın ardından, bu anaerkil toplumdaki yaşam düzenini, erkeksiz köyleri, üremeye dair o güne kadar hiç bilinmeyen birçok farklı ve dikkat çekici ritüeli, kültürel anlatıyı ve mitolojiyi analiz ettiği bu çalışması ile bilim camiasında oldukça ses getirmişti.

Üremek için erkeklere gereksinim olmadığına inanan insanların, bekâreti önemsemeyen, küçük yaşlarda evlilik dışı cinsel birleşmeleri makul gören ama evlilikten önce çocuk sahibi olmayı tabu sayan düşünce dünyasında, toplumsal dinamiklerin nasıl kökten farklı geliştiğine tanık olmamızı sağlayan yazar, bizi aynı zamanda çok başka bir “baba”, neredeyse “tanrı-baba” kavramıyla tanıştırıyor.

Mitoloji, folklor ve toplumsal psikolojinin zengin bir kolajını yapan yazar, bizi “biyolojik babalık” kavramının olmadığı, “koruyucu” anlamında bir “babalık” düzenin hüküm sürdüğü bâkir bir coğrafyaya, dünyadaki farklılıklardan bazılarını tanımaya götürüyor.

  • Künye: Bronislaw Malinowski – Yabanıl Psikolojisinde Baba: Anaerkil Toplumlarda “Babalık” Düşüncesi Üzerine Bir Tez, çeviren: İbrahim Şener, Kanon Kitap, antrpoloji, 80 sayfa, 2024

Bronislaw Malinowski – Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek (2019)

Trobriand adası yerlilerini inceleyerek, ilkel kabilelerdeki toplumsal işleyişi ayrıntılı bir şekilde ortaya koyan bir düşünce klasiği.

Yerlilerde geleneklere uyma, ekonomik yükümlülükler, dinsel yasalar ve yasal baskı aracı olarak büyücülük, kitabın dikkat çekici konuları arasında.

‘Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek’, yayımlandıktan sonra ve bugün pek çok tartışmaya konu olsa da, sosyal bilimlerde halen olanca etkisiyle kendine yer bulabilen, temel metinlerden biridir.

  • Künye: Bronislaw Malinowski – Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek, çeviren: Şemsa Yeğin, İthaki Yayınları, antropoloji, 128 sayfa, 2019

Kolektif – Yöntembilim Üzerine Antropolojik Okumalar (2015)

Boas’tan Malinowski’ye, Geertz’den Spiro’ya, 1980 sonrası antropoloji kuşağının önemli isimlerinin makalelerine yer veren bir derleme.

Kitapta,

  • Bilimde tarihsel yöntem-fiziksel yöntem tartışması,
  • Argonautlar araştırmasının konusu, yöntemi ve kapsamı
  • Antropoloji ve sömürgecilik,
  • Ötekinin antropolojideki temsilleri,
  • Kültürel görececilik ve antropolojinin geleceği,
  • Kültürel antropolojide pozitivizmin tehlikeleri,
  • Etnografik bütüncülük retoriği,
  • Postmodern etnografyayı kuramsallaştırmak,
  • Ve çok mevkili etnografyanın ortaya çıkışı gibi konular ele alınıyor.

Kitapta makaleleri bulunan isimler ise şöyle: Franz Boas, Bronislaw Malinowski, Diane Lewis, Johannes Fabian, Clifford Geertz, Melford E. Spiro, Paul B. Roscoe, Robert Aunger, Rober Thornton, Roger A. Berger ve George E. Marcus

Son dönemlerde Türkiye’deki üniversitelerde antropoloji bölümlerinin yavaş yavaş belirdiği görülüyor.

İşte bu derleme de, özellikle bu bölümlerde okuyan öğrenciler için bir başvuru kaynağı olarak hazırlanmasıyla önemli bir boşluğu dolduruyor.

  • Künye: Kolektif – Yöntembilim Üzerine Antropolojik Okumalar, hazırlayan: N. Serpil Altuntek, çeviren: Erdoğan Boz, Dipnot Yayınları, antropoloji, 414 sayfa, 2015