Nurgül Yıldırım – İnsanoğlunun Ebediyet Arayışına Sumerliler’den Edebi Bir Armağan: Gılgameš Destanı (2020)

İnsanın ölümsüzlüğü arayışının ve kadim dostluğun destanı Gılgamış, yazılışının üzerinden binlerce yıl geçtiği halde bizi çarpıcı bir şekilde etkilemeye devam ediyor.

Nurgül Yıldırım’ın bu çalışması da, destan, destanın yazıldığı dönem ve destanın farklı versiyonları üzerine aydınlatıcı bir inceleme.

Yıldırım çalışmasına, Mezopotamya’da Sümerlere kadar olan uygarlık izlerini irdeleyerek başlıyor ve devamında da,

  • Sümerlerde siyasi ve sosyo-kültürel yapı,
  • Sümer coğrafyasında ilk Sami izleri,
  • Sümer dili ve dil eğitimi,
  • Sümer inanç sistemi,
  • Tarihsel bir kişilik olarak Gılgamış,
  • Destanlaşma sürecinde Gılgamış anlatıları,
  • Gılgamış, Enkidu ve yeraltı dünyası,
  • Gılgamış destanına ait Akad, Babil ve Asur versiyonlarından örnekler,
  • Gılgamış destanı ve tufan,
  • Gılgamış destanının mitolojik unsurları ve bu destanda işlenen kültürel değer motifleri,
  • Ve Gılgamış destanının yazın dünyasındaki izdüşümleri gibi ilgi çekici konuları irdeliyor.

Gılgamış destanı konusunda aydınlanmak isteyen okurların kaçırmak istemeyecekleri bir çalışma.

Bu ünlü destandan bir alıntı:

“Nereye koşuyorsun böyle Gılgamış

Eline geçmeyecek aradığın yaşam.

Tanrılar insanoğlunu yarattıklarında

Yalnız ölüm oldu ona verdikleri,

Kendi ellerinde tuttular yaşamı…”

  • Künye: Nurgül Yıldırım – İnsanoğlunun Ebediyet Arayışına Sumerliler’den Edebi Bir Armağan: Gılgameš Destanı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, mitoloji, 232 sayfa, 2020

İsmail Gezgin – Gılgamış (2009)

İsmail Gezgin ‘Gılgamış’ta, en sembolik mitolojilerden biri olan Gılgamış’ı, farklı yönleriyle ele alıyor.

Bunu, metin analizi, sembolik çözümleme ve farklı disiplinlerin metodolojileri aracılığıyla yapan Gezgin, Gılgamış destanının barındırdığı değişik mesajları ortaya çıkarmaya çalışıyor.

Gılgamış’ın, ilk bakışta ölümsüzlük arayışı içindeki bir Sümer kahramanının öyküsüne dayandığını belirten Gezgin, sembolik dizgeler aracılığıyla destanın tekrar okunması neticesinde, insanlık tarihinin önemli bir dönüm noktasının hikâyesini anlattığını söylüyor.

Yazara göre destan, önemli ölçüde yaşadığımız topraklarda gerçekleşen üretimciliğe ve yerleşik düzene geçiş dönemlerinin izlerini taşıyor.

  • Künye: İsmail Gezgin – Kültürlenme Sürecinin Mitik Kahramanı Gılgamış, Alfa Yayınları, mitoloji, 320 sayfa

Anonim – Gılgamış Destanı (2015)

Ölümsüzlüğü arayışın ve büyük dostluğun ölümsüz destanı!

Annesi Ninsun tanrıça, babası Lilla şeytan, Uruk kentinin kralı Gılgamış ile onun yol arkadaşı, kadim dostu Enkidu’nun Tanrılar, şeytanlar, canavarların konuk olduğu, ölümsüzlük arayışı.

Üzerinden bin yıllar geçtiği halde, aslında destanın bize söyleyeceği hâlâ çok şey bulunduğunu her seferinde hayranlıkla keşfediyoruz.

  • Künye: Anonim – Gılgamış Destanı, çeviren: Sait Maden, İş Kültür Yayınları