Etiket: Gregory Jusdanis

Gregory Jusdanis – Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür (2018)

Gazete ve dergiler, şiir yarışmaları, üniversiteler, dil çalışmaları ulus-devlet fikrini nasıl yeniden ve yeniden üretir?

Bu kitap, hem siyasi tarih hem de edebiyat teorisi perspektifiyle, ulus-devletin imgesel kuruluşunu Yunan modernleşmesi ekseninde irdelenmesi.

Modernleşmenin dil, edebiyat ve kültür aracılığıyla nasıl inşa edildiğini tartışan kitap, benzer süreçlerden geçmiş Türkiye modernleşmesi bağlamında da okunabilir.

Edebiyatın milletlerin kuruluşundaki rolünü, kurumsallaşmasını ve sonra da telafi edici bir biçim olarak estetikleştirilmesini araştıran Jusdanis, bir zamanlar kolektif kimliklerin yaratımında temel bir yeri olmuş olan anlatıların sonuçta nasıl ideolojik bir mutabakatın sağlanmasında bir araç haline geldiğini gözler önüne seriyor.

Jusdanis ilk olarak, Batı Avrupa ülkelerinde sanat ve edebiyatın ortaya çıkışını ele alıyor, sonra da bunların akılcılık, Aydınlanma ve sekülerliğe karşı genelde düşmanca bir tutum takınan, katmanlaşmış, toprağa bağlı ve kapitalist olmayan bir topluma nasıl girdiklerini izliyor.

Yazar bunu yaparken de, kültürel alandaki iradi modernleşmenin içerimlerini ve modernleştirme projesinin ona hazır olmayan bir toplumdaki yazgısının ne olduğunu tartışıyor.

Başka bir deyişle çalışma, egemen ile azınlık, çevre ile merkez, prototip ile kopya arasındaki gerilimleri içselleştirdikten sonra, taklit eden ama aynı zamanda da yaratan, takip eden ama aynı zamanda da direnen bir başka modernliği, uçlarda sürdürülen bir deneyi açığa çıkarıyor.

‘Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür’, bir toplumun kendini nasıl ve niçin modern ve Batılı olarak tanımladığı üzerine düşünmek için harika bir fırsat.

  • Künye: Gregory Jusdanis – Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür, çeviren: Tuncay Birkan, Metis Yayınları, inceleme, 248 sayfa, 2018 (İlk baskı, 1998)

Gregory Jusdanis – Kurgu Hedef Tahtasında: Edebiyatın Savunusu (2012)

  • KURGU HEDEF TAHTASINDA: EDEBİYATIN SAVUNUSU, Gregory Jusdanis, çeviren: Çiçek Öztek, Koç Üniversitesi Yayınları, eleştiri, 203 sayfa

 

Gregory Jusdanis bu kitabında, edebiyatın kaybolduğu, kültürün toplumsal özerkliğinin çöktüğü ve sanatın sıradanlaştığı günümüzde, edebiyatın neden vazgeçilmez olduğuna dair bir savunuya girişiyor. Jusdanis’e göre edebiyat, haz vermenin yanı sıra, toplumsal bir amaca da hizmet ettiğinden çok önemli bir işlev üstleniyor. Yazar, uzun bir tarihi olan, toplum içinde kök salmış ve siyasî mücadelelere, ekonomik düzenlemelere maruz kalmış toplumsal bir kurum olan edebiyatın, kendi içinde bütünlüklü bir kozmos yarattığını ve böylece dünyayı tekrar inşa edebilecek bir hareket alanına sahip olmasının önemine dikkat çekiyor.