Melih Cevdet Anday – Dipnotski

Melih Cevdet Anday – Balerina’nın Ölümü (2010)

‘Balerina’nın Ölümü’, Melih Cevdet Anday’ın dergilerde kendi adıyla yazdığı iki öyküsünü ve Murat Tek adıyla Akşam gazetesinde yazdığı yirmi altı öyküsünü bir araya getiriyor.

Bu kitaptaki kimi öykülerin, Anday’ın Murat Tek imzasıyla yazdığı romanlar arasında benzerlikler dikkat çekiyor.

Kitabın bir özelliği de, şiirle öykünün yakınlığını iyi gösteren örneklerden oluşmasıdır diyebiliriz.

Anday, kitaba adını veren öyküsünde, henüz on sekizinde ölen balerina Sevil’in hikâyesini anlatıyor.

Yazar, sahneye çıktığı ilk gün, belirsiz bir nedenle hayata veda eden genç kadının hikâyesi ekseninde, geleceğin belirsizliğini, sanat-insan ilişkisini ve bireyin ölüm karşısındaki tutumunu anlatıyor.

Künye: Melih Cevdet Anday – Balerina’nın Ölümü, Everest Yayınları, öykü, 138 sayfa

Nikolay Vasilyeviç Gogol – Ölü Canlar (2009)

Nikolay Vasilyeviç Gogol’ün 200. yaşının anısına yayımlanan ‘Ölü Canlar’da, romanın 1901 Rusça baskısındaki çizimler de yer alıyor.

Elimizdeki baskıda ayrıca, Melih Cevdet Anday, Andrey Belıy, Mihail M. Bahtin ve Sabri Gürses’in, romana dair kaleme aldıkları yazılar da bulunuyor.

Bilindiği gibi, Puşkin’in verdiği fikirle, romanının ilk bölümünü 1841’de bitiren Gogol, 1852’de bir sinir buhranının ertesinde ‘Ölü Canlar’ın ikinci bölümünün elyazmalarını yakmıştı.

Yazar burada, başkahramanı Çiçikov’un dolandırıcılık faaliyetleri üzerinden, 19. yüzyıl Rus toplumunun kanunlarını ve sınıfsal ilişkilerini kıyasıya eleştiriyor.

Roman temelde, Çiçikov’un, toprak sahiplerinden ölmüş olan serflerinin belgelerini satın alarak, kendisini çok sayıda “can”a sahip bir soylu olarak gösterme çabalarını hikâye ediyor.

Künye: Nikolay Vasilyeviç Gogol – Ölü Canlar, çeviren: Erol Güney ve Melih Cevdet Anday, yayına hazırlayan: Sabri Gürses, Everest Yayınları, roman, 392 sayfa

Melih Cevdet Anday – Şiir Yaşantısı (2015)

Bir yazar olarak çok sevilmesi bir yana, gönüllerde hep şair olarak kalmış Melih Cevdet Anday’dan, şiirin farklı konularını irdeleyen metinler.

Yurtsever şiir, sanatta gelenekçiliğin önemi, şiirde anlam, biçim ve imge, şiir çevirisi ve bunun gibi ilginç konular, Anday’ın kitaplaşmış denemelerinden ve dergilerde kalmış yazılarından yapılmış bu seçkide.

Künye: Melih Cevdet Anday – Şiir Yaşantısı, hazırlayan: Yalçın Armağan, Everest Yayınları, şiir eleştirisi, 535 sayfa, 2015

Nikolay Vasilyeviç Gogol – Bütün Oyunları (2015)

Dostoyevski’nin “Hepimiz Gogol’ün Palto‘sundan çıktık.” dediği, Rus edebiyatının dev ismi Gogol’ün birbirinden muhteşem üç tiyatro oyunu, bu kitapta bir araya getirilmiş.

Belinski’nin bir değerlendirme yazısı da barındıran kitapta, Gogol’ün yaşamında bir dönüm noktası olduğunu söylediği meşhur Müfettiş‘i ile Tiyatrodan Çıkış ve Bir Evlenme adlı oyunları yer alıyor.

Künye: Nikolay Vasilyeviç Gogol – Bütün Oyunları, çeviren: Melih Cevdet Anday ve Erol Güney, Everest Yayınları

Ali Galip Yener – Şairin Sabrı (2012)

ŞAİRİN SABRI, Ali Galip Yener, Mühür Kitaplığı, eleştiri, 142 sayfa

‘Şairin Sabrı’, Ali Galip Yener’in muhtelif dergilerde yayımlanmış şiir incelemelerini barındırıyor. Burada, Mehmet Akif Ersoy’dan Süreyya Berfe’ye, her biri tanınmış on altı şairin Türkiye şiirindeki yerleri saptanıyor. Nazım Hikmet şiirinin algılanış sorunu; muhafazakârlık ve şiirde yerlilik; millilik bağlamında Yahya Kemal şiiri; Anday şiirinde mitolojik detaylar; şiirde narsizm ve Necatigil şiirinde “insan”; sol melankoli bağlamında Turgut Uyar şiiri; şiirde kır-kent ikilemi; Ahmet Oktay şiirinde intihar olgusu ve 1980 sonrası Türkiye şiirinde mistik, metafizik eğilimler, kitapta yer alan konulardan birkaçı.

Melih Cevdet Anday – Gizli Emir (2007)

GİZLİ EMİR, Melih Cevdet Anday, İş Kültür Yayınları, roman, 274 sayfa

İlk baskısı 1970 yılında yapılmış ‘Gizli Emir’ için, Melih Cevdet Anday’ın metinlerinde bulunan “gelecek öngörüsü”nün doruğa ulaştığı roman demek, herhalde abartı olmaz. Çünkü bu romanın kurguladığı yarında hayat, totaliter bir sistemin egemenliğindedir. Kentte yaşamı düzenlemek için kurulan ‘Asayişi Yerleştirme Olağanüstü Teşkilatı’ (AYOT), yönetimi tümden ele geçirmiş, amaçsız sorgulamalar, birbiriyle çelişen kararlar ve sürekli baskınlarla, başta kentin sanatçıları olmak üzere halkı canından bezdirmiştir. Bu aşamada, kentin tüm sakinleri, nereden ve ne zaman geleceği belli olmayan ‘Gizli Emir’i beklemektedir. Çünkü gizli emir AYOT’un kurduğu her şeyi değiştirecektir.