Etiket: Mustafa Şener

Kolektif – Türkiye Siyaseti (2025)

1980’lerden 2010’lara uzanan süreçte Türkiye siyasetine dair hâkim analizler, devlet-toplum, merkez-çevre, asker-sivil gibi ikiliklere dayalı bir bakış açısıyla şekilleniyor. Bu yaklaşım, muhalif bir söylem üretse de zamanla hegemonik bir konum kazanıyor. Siyasi tarih, büyük ölçüde devlet ve bürokrasi içi ilişkiler üzerinden okunuyor; burjuvazi dahil toplumsal aktörlerin devlet ve siyaset üzerindeki etkileri yok sayılıyor. Kapitalizmin sınıfsal boyutları ya da sosyo-politik güç dengeleri arka plana itilerek, liberal demokrasi nihai hedef olarak sunuluyor. Böylece, teorik ve olgusal açıdan sorunlu bir devlet-merkezci anlatı ortaya çıkıyor.

2000’lerden itibaren ise farklı kuramsal yaklaşımlarla beslenen eleştirel çalışmalar yeni bir yönelim geliştiriyor. Bu araştırmalar, Türkiye siyasetini sınıf, toplumsal cinsiyet, etnisite ve dini kimlik eksenlerinde çözümlüyor. Devletin ve siyasetin, toplumsal mücadelelerin ve güç ilişkilerinin sahnesi olduğu vurgulanıyor. Bu derleme, Türkiye siyasetini devlet-merkezli ve ikiliklere dayalı anlatılardan çıkararak sınıf, toplumsal cinsiyet, etnisite ve kimlik mücadeleleri üzerinden yeniden okuyor. Cumhuriyet’in yüz yılı aşan tarihinde işçiler, kadınlar, LGBTİ+ bireyler, Kürtler ve Aleviler gibi toplumsal kesimlerin siyasal özneliğini görünür kılıyor. Türkiye’nin hem içerideki güç dengeleri hem de küresel kapitalizmle ilişkileri bu yeni kuşak çalışmalar ışığında ele alınıyor.

Cumhuriyet’in yüz yılı aşan tarihini konu edinen derleme, dönemsel dinamiklere ve temel meselelere odaklanarak kapsamlı bir bilanço çıkarıyor. 1990’larda gelişen eleştirel birikimden faydalanmakla birlikte esas olarak son yıllarda sosyal bilimlerde ortaya çıkan bu yeni araştırma geleneğinin ışığında Türkiye’nin siyasal geçmişine ve bugününe bakıyor.

Kitaba katkıda bulunan yazarlar ise şöyle: İsmet Akça, Ahmet Demirel, Taha Baran, Y. Doğan Çetinkaya, Alexandros Lamprou, Ozan Kuyumcuoğlu, Cangül Örnek, Ayfer Genç Yılmaz, Mustafa Şener, Gencer Özcan, Ahmet Bekmen, Fulya Atacan, Evren Balta, Umut Bozkurt, Murat Somer, Özgür Sevgi Göral, Ayşegül Kars Kaynar, Özlem Kaygusuz, Yasemin Özgün, Eylem Özdemir, Levent Köker, Ulaş Bayraktar, Gülseren Adaklı.

  • Künye: Kolektif – Türkiye Siyaseti: Dönemler, Aktörler, Meseleler, derleyen: İsmet Akça, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, siyaset, 2025

 

Mustafa Şener – Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset (2010)

Mustafa Şener ‘Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset’te, 1961-1971 döneminde soldaki üç ana akımın, yani Yön Devrim Hareketi’nin (YDH), Milli Demokratik Devrim’in (MDD) ve Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) siyasal strateji konusundaki tezlerini inceliyor; aralarındaki farklılıkların nedenlerini ve sonuçlarını ortaya koyuyor.

Eser, sol hareketin en güçlü olduğu döneme odaklanması ve buradan hareketle solun günümüzde yaşadığı krizin nedenlerini anlamaya çalışmasıyla özellikle dikkat çekiyor diyebiliriz.

Şener, kuramsal ve tarihsel bir arkaplan çizdikten sonra, söz konusu hareketleri inceliyor ve ardından, üç hareketin stratejik tercihlerini, karşılaştırmalı olarak değerlendiriyor.

  • Künye: Mustafa Şener – Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset, Yordam Kitap, tarih, 384 sayfa

Kolektif – Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat (2015)

Sınıflar arasındaki çelişki ve mücadeleler ekseninde siyasal hayatın dinamiklerini tartışmaya açan, görsel açıdan da oldukça zengin bir kaynak.

Osmanlı’da üretim ilişkilerinden 1908 Meclis-i Mebusan seçimlerine, Cumhuriyet’in korumacı-devletçi sanayisinden 12 Eylül darbesine ve Özallı yıllara, siyasal tarihimiz hakkında bir başucu kitabı.

  • Künye: Kolektif – Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat, hazırlayan: Gökhan Atılgan, Mustafa Şener, Ateş Uslu, Ebru Deniz Ozan, E. Attila Aytekin ve Cenk Saraçoğlu, Yordam Kitap, siyaset, 960 sayfa, 2015