Nobel Yayınları – Dipnotski

Emre Küçükşahin – İklim Değişikliğinin İnsan Hakları Üzerindeki Etkisi (2023)

Emre Küçükşahin bu çalışmasında, iklim değişikliğinin bir çevre sorunu olmanın ötesine geçerek insan hakları sorununa dönüştüğü tezinden hareketle iklim değişikliğinin insan hakları üzerindeki etkisini inceliyor.

Bu bağlamda ilk olarak iklim değişikliği ile mücadelede hak temelli yaklaşımın önemi vurgulamakta ve Birleşmiş Milletler bünyesindeki uluslararası iklim değişikliği anlaşmalarının iklim değişikliği ile insan hakları arasındaki ilişkiyi kabul etmek konusunda “mesafeli” davrandığını tespit ediyor.

Ardından iklim değişikliğinin bireysel, kolektif ve usuli haklar ile toplumsal açıdan dezavantajlı gruplar üzerindeki etkisini ele alıyor.

Son bölümde ise Birleşmiş Milletler bünyesindeki insan haklarını koruma mekanizmalarının, bölgesel insan hakları mahkemelerinin ve ulusal insan hakları kurumlarının konuya yaklaşımlarını okuyucuya aktarılıyor.

Künye: Emre Küçükşahin – İklim Değişikliğinin İnsan Hakları Üzerindeki Etkisi, Nobel Yayınları, inceleme, 168 sayfa, 2023

Pelin Pınar Giritlioğlu – Kentin Hukuku (2023)

Planlamanın hukuk ve siyasetle giderek daha fazla iç içe geçtiği günlerde, ülkemiz kentleri afetlerle, kentsel dönüşümle, yasal gelişmeler ve hukuk mücadeleleriyle oldukça yoğun bir gündeme ev sahipliği yapıyor.

Bu sistemden beslenen iktidar, güç, bölüşüm ilişkilerinin alt ölçekte kenti ve kent mekânını sınır tanımaksızın şekillendirişine tanıklık ediyoruz.

Bu tanıklık, ormanlar, tarım alanları, meralar, su havzaları, tarihi kent mekânları, kimlik ve bellek gibi kente dair ne varsa tümünü içeriyor.

Kent mekânı hızla bir mücadele alanı olmaya başlıyor.

‘Kentin Hukuku’ adlı bu çalışma, teori ve pratiği hukuk zemininde bir araya getirmeyi hedefleyerek tüm bu süreci, kentlerdeki deneyimler üzerinden ele alıp okumaya, sorgulamaya ve okuyucuya aktarmaya çalışıyor.

Tek bir zaman dilimine odaklanmama ve süreci bir bütün olarak okuma ve anlama çabasıyla ele alınan tüm bu deneyim, çalışmada planlama ilke ve esasları, planlama hiyerarşisi, plan uygulamaları ve davalar, emsal yargı kararları, örnek olaylar, yasal gelişmeler ve kent mekânındaki hukuksuzluğa bir itiraz olarak yükseltilen kent mücadeleleri üzerinden ele alınarak sunuluyor.

Kent, mekân, hukuk arasındaki sorunlu ilişki, ‘Kentin Hukuku’nda; planlama, kentsel koruma, kentsel dönüşüm, kentsel yenileme, kamulaştırma ve kamusal alanlar ekseninden derinlemesine bir sorgulamayla ortaya konuyor.

Künye: Pelin Pınar Giritlioğlu – Kentin Hukuku, Nobel Yayınları, kent çalışmaları, 384, 2023

İsmail Sarp Aykurt – Bir İdeolojiler Alanı Olarak İkinci Dünya Savaşı ve Siyasal Propaganda (2023)

Propaganda ve ideoloji, gündelik yaşamda “tehlikeli” olarak kategorize edilen ve ön yargılarla yaklaşılan iki fenomen olarak öne çıkartılır.

Ancak aslında, kavramlar üzerinde bu “tehlikelilik” algısını yaratan, iktidar ilişkileri olduğu kadar buna yaslanan baskın sınıfsal söylemler ve tarihsel deneyimlerdir.

İsmail Sarp Aykurt imzalı bu kitap da; propaganda ve ideoloji arasındaki diyalektik ilişkiyi savaş düzleminde ele alıp kavramın “kirlendiği”, tahribat ve tortu ürettiği düşünülen kritik dönemlerden olan 1939-1945 momentini yani İkinci Dünya Savaşı’nı merkezine alıyor.

Yine çalışma, ideolojilerin çatışma alanı hâline gelen ve teamüller dışı bir siyasi karmaşa hâlinin de eşlik ettiği İkinci Savaş’a değinmekle birlikte psikolojik savaş unsurları, algı yönetimi ile farklı propaganda ilke ve tarzlarının toplumların düşünüşlerini şekillendirdiği bir altüst oluş dönemini “afişler üzerinden” görerek dönemin günümüzle olan tarihsel ilişkisini düşünmeyi öneriyor.

Araştırma, İkinci Savaş’ı önceleyen dönemi de inceleyerek propagandanın savaş konjonktüründe ideolojilerle birlikte kapsamlı bir güce dönüştüğü tespit ediyor, dönemin günümüze önemli bir birikim ve tarihsel miras devrettiğinin yadsınamaz olduğu sonucuna ulaşıyor.

Çalışma, savaşta kamplaşan ülke ve güç odaklarının siyasal propagandaları ve afişlerinin karşılaştırmalı analizinin güncel önemini gözler önüne seriyor.

Künye: İsmail Sarp Aykurt – Bir İdeolojiler Alanı Olarak İkinci Dünya Savaşı ve Siyasal Propaganda: 1939-1945 Savaş Dönemi Afişlerinin Karşılaştırmalı Analizi, Nobel Akademi Yayınları, siyaset, 298 sayfa, 2023

Süreyya Su ve Arif Aytekin – Kaygan Uzamda Hareketler (2022)

“Gilles Deleuze’ün düşüncesine giriş için bir kapı yoktur; birçok kapılar vardır. Üstelik bu kapılar bir başlangıç yerine açılmazlar. Aslında bir yere açılmazlar çünkü Deleuze’ün düşüncesi bir yok-yerdir, yer olmayandır (non-lieux).”

‘Kaygan Uzamda Hareketler’, çağdaş Fransız düşüncesinin iki kült ismi olan Gilles Deleuze ve Félix Guattari’nin felsefesini çok yönlü irdeleyen bir metin.

Süreyya Su ve Arif Aytekin imzalı çalışma, günümüzde postmodern olarak adlandırılan çağdaş siyasal, toplumsal, kültürel ve sanatsal durumları açıklamak için Deleuze ve Guattari’nin ürettiği fikirlerin neden hayati derecede önemli olduğunu gözler önüne sermesiyle özellikle dikkat çekiyor.

Burada, Deleuze’ün Hegel ve Nietzsche’yle ilişkisi, olay felsefesi, virtüel güçler, psikanalizin anti-ödipal eleştirisi, oluş, psikanaliz, şizoanaliz, arzu ve organsız beden gibi Deleuze’ün temel kavramlarını açıklanıyor, Deleuze’ün sinema felsefesinde Godard imgesinin kendine nasıl yer bulduğu tartışılıyor.

Kitapta ayrıca, Guattari’nin arzu üzerine metinlerine de yer verilmiş.

Düşünür bu metinlerinde arzu ve güç arasındaki ilişki, arzu sineması ve arzunun özgürleşmesi konularını ele alıyor.

‘Kaygan Uzamda Hareketler’, felsefeyle ilgilenen her okurun kitaplığında yer almalı.

Künye: Süreyya Su ve Arif Aytekin – Kaygan Uzamda Hareketler: Deleuze ve Guattari Üzerine Çalışmalar, Nobel Yayınları, felsefe, 164 sayfa, 2022

Vahap Candan – Köy Yapı Sanatı Sözlüğü (2021)

Köy mimari kültürü üzerine güzel bir çalışma.

Vahap Candan’ın beş yılı bulan çalışmalarının ürünü olan ‘Köy Yapı Sanatı Sözlüğü’, köylünün zengin mimari mirasını gözler önüne seriyor.

Köy halkının başta barınma olmak üzere çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere yaptıkları yapıları “köy yapı sanatı” olarak kavramsallaştırabiliriz.

Ev dışında; konukevi, samanlık, ahır, ayakyolu, fırın, köy mescidi, köy çeşmesi, namazgâh, ziyaret makamları, cemevi, çoban çeşmesi, sarnıç, mahzen, kahvehane, değirmen, köyodası, köprü/geçek, su bentleri, kuyu, kümes, ağıl, birken (ambar) gibi yapılar da “köy yapı sanatı” alanı içine girer.

Bu çalışma da, köy yapı sanatının bütün bu zenginliğini gözler önüne sermesiyle, özellikle yerel mimari alanında çalışanlar için çok önemli bir kaynak olmaya aday.

Künye: Vahap Candan – Köy Yapı Sanatı Sözlüğü, Nobel Yayınları, mimari, 124 sayfa, 2021

Meryem Memiş Doğan – Kimlik ve Öteki (2019)

Meryem Memiş Doğan’ın bu güzel çalışması, Türkiye’de kimlik sosyolojisi alanına önemli katkıda bulunuyor.

Doğan, bizdeki seküler ve muhafazakâr kimlik aidiyetlerini; etnik, dini, sosyo-ekonomik, tarihsel, sosyolojik çerçevede İstanbul Kadıköy ve Sultanbeyli ilçeleri örneklemi çerçevesinde karşılaştırmalı olarak açıklıyor.

Türkiye’nin önemli farklılaşma eksenlerinden olan seküler ve muhafazakâr kimliklerin temel farklılaşma ve benzeşme eksenlerini, birbirlerine yönelik algılarını ve kutuplaşma eğilimlerini açıklayan çalışma, böylece tarihten bugüne önemini koruyan toplumsal problemin kökenlerine inmiş oluyor.

Böylece toplumsal yaşamda kolektif kimliklerin ve aidiyetlerin inşasında sekülerleşme ile muhafazakârlaşmanın etkisini ortaya koyan kitap, seküler ve muhafazakâr kimlikler temelindeki tartışmalara da önemli katkı sağlıyor.

Künye: Meryem Memiş Doğan – Kimlik ve Öteki: Seküler ve Muhafazakâr Kimlikler, Nobel Kitap, sosyoloji, 208 sayfa, 2019

Aysel Ekşi – Türkiye’de ve Beş Kıtada Gençler (2015)

Dünyanın beş kıtasındaki gençlerle ilgili gözlem, bilgi ve araştırma bulguları bu kitapta.

Bir psikiyatrın değerlendirme ve yorumları eşliğinde.

Gençlerin birbirine benzer ve farklı değer yargılarına, yaşama biçimlerine, aile ilişkilerine, cinsel tutum ve yaşamlarına, sorunlarına dair bilgilenmek isteyenler için sağlam bir kaynak.

Künye: Aysel Ekşi – Türkiye’de ve Beş Kıtada Gençler, Nobel Tıp Kitabevi

Nahit Motavalli Mukaddes – Otizm Spektrum Bozuklukları (2014)

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI TANI VE TAKİP, Nahit Motavalli Mukaddes, Nobel Tıp Kitabevi, tıp, 196 sayfa

Otizmle ilgili araştırmaların verileri ile Nahit Motavalli Mukaddes’in klinik deneyiminden edindiklerini aktaran çalışma, otizmin tanısı, sebepleri, seyri ve tedavisi konularında okurunu aydınlatıyor. Kitapta otizmin sebepleri, otizm tanısının nasıl konulacağı, erken yaşlarda otizm ön belirtileri, otizmin yaşam boyu nasıl seyredeceği, otizme eşlik eden davranışsal ve psikiyatrik bozukluklar, otizmin tedavisinde geleneksel ve alternatif tedavi yöntemleri ele alınıyor.

Başar Hatırnaz – Reyting Gerçeği (2007)

REYTİNG GERÇEĞİ, Başar Hatırnaz, Nobel Yayın Dağıtım, medya, 130 sayfa

Başar Hatırnaz’ın ‘Reyting Gerçeği’, televizyon izleme ölçümleri ile bu uygulamalar referans alınarak geliştirilen program planlamalarını inceliyor. Türkiye’de 1992 yılında başlayan ve on beş yıldır devam eden televizyon izleme ölçümleri konusunun bilimsel temelleri, içerdiği yöntemler ve sonuçları hakkında, yeter derecede bilgi sahibi olduğumuz söylenemez. Hatırnaz’ın çalışması, sadece medya çalışanları ile genç iletişimcileri değil, sıradan televizyon izleyicisini de bilgilendirmeyi amaçlıyor. Kitap bunun yanında, günümüzde büyük ölçüde televizyon izleme ölçümü verileri ışığında gerçekleştirilen program planlama stratejilerinin nasıl belirlendiğini, bu verilerin medya yapısını nasıl etkilediğini açıklıyor.