Kızıl Ordu saflarında savaşıp yaralanmış bir yazardan, dünya tarihine yön vermiş bir dönemin harikulade tasviri.
Romanında ağırlıklı olarak 1918-19 yıllarında Polonya ve Ukrayna’da yaşanan olayları işleyen Nikolay Ostrovski, Andre Ptakha karakteri ekseninde, iç savaş sırasında tanıdığı ve omuz omuza savaştığı arkadaşlarının hikâyesini anlatıyor.
Özdemir İnce’den, AKP’nin 14 yıllık iktidarındaki dini, siyasi, ekonomik ve kültürel alandaki pratiklerine eleştirel bakan denemeler.
Yazar “Masa ve kasa iktidarın simgesi, silahları ve bizzat kendisidir.” diyor.
Din vesayeti, medrese yalanları, AKP döneminde tarikatlar, Müslüman Kardeşler’in Türkiye’ye etkileri, türban meselesi, Cemaat, kitabın anahtar kelimeleri.
‘Her Zaman En Başta Özgürlük’, Yunan şiirinin ve çağımızın en büyük ustalarından Yannis Ritsos’un seçme şiirlerini bir araya getiriyor.
Kitabın adından da anlaşılacağı gibi, Ritsos’un simgesi olan “özgürlük”, buradaki şiirlerin de ortak teması.
Ritsos, ‘Temel Nesneler’de şöyle diyor:
“Kocaman bir iğne ve kalın bir iplikle,
beceriksiz, dikiyor ceketinin düğmelerini.
Konuşuyor kendi kendine:
Yemeğini yedin mi? İyi uyudun mu?
Konuşabildin mi? Avuç açmak mı?
Pencereden bakmayı düşündün mü?
Kapı çalındığında gülümsedin mi?
Ölüm varsa da, her zaman, ikinci gelir.
Çünkü her zaman en başta, özgürlük.”
‘Rumluk’ ve ‘Yaşlı Kadınlar ve Deniz’, Yannis Ritsos’un iki farklı döneminden şiirlerini bir araya getiriyor.
Çevirmenlerden Özdemir İnce’nin “gerçek sevginin şiirleri” dediği kitaplardan ilki ‘Rumluk’, Ritsos’un 1945-1947 arasında kaleme aldığı şiirlerden oluşuyor.
İç savaşa, solcu Ulusal Kurtuluş saflarında katılan şair, ‘Rumluk’u, kavgaların ve hengâmenin sürdüğü bu zamanda yazdı.
‘Yaşlı Kadınlar ve Deniz’ ise, şiirlerinde kadınlara çok özel bir yer ayırmış Ritsos’un, bu tarzdaki eserlerinin en güzel örneklerinden oluşuyor.
Bir halk kadınından Helena’ya kadar neredeyse her kadın, bu şiirlerde kendine yer bulmuştur diyebiliriz.
Aloysius Bertrand’ın ‘Gaspard de la Nuit’si, düzyazı şiirinin ilk örneği olarak kabul ediliyor.
Bertrand, yeni bir düzyazı deneme niteliğinde olan kitabıyla, şiirde modern dönemin başlamasına öncülük etmiş.
Edebiyat tarihinde önemli bir yere sahip Bertrand, 1807’de dünyaya geldi ve kitabının yayımlanışını göremeden, 1847 yılında hayata veda etti.
Charles Baudelaire gibi büyük bir şairi de etkileyen Bertrand, düzyazı şiir, özgür koşuk, modern şiir gibi, o zamana kadar denenmemiş bir tarzın öncülüğünü üstlendi.
Kitabın, Özdemir İnce tarafından kaleme alınan kapsamlı önsözünde ise, düzyazı şiirin özellikleri ve tarihselliği gibi önemli konular irdeleniyor.
Özdemir İnce, devlet ile PKK arasında düşe kalka yürütülen çözüm amaçlı görüşmeleri, sırat köprüsüne benzetiyor.
İnce, “AKP ile PKK Kürtçüleri korkarım ki ülkeyi içinden çıkılmaz bir kaosa götürmektedir.” cümlesiyle kaygısını ifade ediyor.
Genel olarak yazarın 90’lardaki resmi söylemi tekrarlamak dışında Kürt sorununun çözümüne yönelik farklı bir perspektif sunduğunu söylemek mümkün değil.
N. V. Yeliseyeva başkanlığında bir kurul tarafından hazırlanan ‘Yakın Çağlar Tarihi’, Türkiye’de ilk olarak 1978 yılında yayımlanmıştı.
1648 İngiliz Burjuva devriminden 1917 Sovyet devrimine uzanan tarih kesitini kapsamlı bir biçimde ele alan ve uzun süredir baskısı tükenmiş kitabın yeniden yayımlanması, kuşkusuz büyük bir boşluğu dolduracak.
300 yıla yakın bir zaman aralığını tarihsel maddeci bir yaklaşımla inceleyen eser, otuz iki bölümde, dünyanın farklı ülkelerinde yürütülen sınıf mücadelelerini, burjuvazinin yükselişini, sanayi devrimini, emperyalizmin doğuşu ve palazlanışını ve bu süreçte emekçi sınıfların verdiği mücadeleyi açık bir dille anlatıyor.
Paul Nizan’ın ‘Fesat’ının Türkçedeki son baskısı 1996 yılında Telos Yayınları tarafından yapılmıştı. Uzun bir zamandır piyasada bulunmayan roman, nihayet yeni bir baskıyla okurun karşısına çıkıyor. Romanın çevirmeni İnce’nin, bu baskı için çeviriyi yeniden gözden geçirdiğini ve kimi dipnotlarla zenginleştirdiğini de belirtelim. Henüz 35 yaşındayken savaşta öldürülen ve cephede yazdığı bu romanında Nizan, Fransa’nın en büyük beyinlerinin gittiği Yüksek Öğretmen Okulu’ndan bir grup öğrencinin devrimcilik günlerinde yaşadıklarını hikâye ediyor. Zengin bir Yahudi ailesinden gelen Bernard Rosenthal’ın başını çektiği bu grup, İç Savaş adlı bir dergi çıkaracak, burada kapitalizmi ve iktidarı kıyasıya eleştirmektedir. Fakat 1930’ların baskı ortamında, ülkede acımasız bir komünist avı başlar. Bu süreç, gençlerin devrimci idealleri, iktidara karşı mücadele etme kararlılıkları ve en önemlisi de sınıfsal çelişkileriyle yüzleşecekleri bir sınava dönüşecektir.
Dipnotski 