Robert J. Shiller – İrrasyonel Coşku (2023)

Bizleri zamanında hem emlak balonu hem de borsadaki teknoloji hisseleri konusunda uyarmış olan Nobel Ödüllü ekonomist Robert Shiller, ilk yayımlandığından bu yana davranışsal ekonomi ve piyasa oynaklığı üzerine bir klasik haline gelen yapıtı ‘İrrasyonel Coşku’nun bu genişletilmiş edisyonunda, 2008-2009’daki finans krizinden bu yana yatırımcılar arasında irrasyonel coşkunun azalmadığı, aksine arttığı yolunda uyarıda bulunuyor.

Yüksek fiyatlı hisse ve tahvillerin yanı sıra artan emlak fiyatları da düşünülünce, 2008’deki krizin ardından kendini göstermeye başlayan ekonomik canlılığın aslında Shiller’ın, “psikolojik faktörlere dayalı oynaklık, varlıklar piyasasının asli özelliğidir” şeklindeki argümanının bir diğer dışavurumu olması işten bile değil.

Borsa ve emlak piyasalarını inceleyen –ve bu piyasalardaki çöküşleri önceden tahmin etmesiyle üne kavuşan– ‘İrrasyonel Coşku’nun elimizdeki son edisyonunda bu ikisine ek olarak tahvil piyasaları da masaya yatırılıyor, böylece büyük yatırım piyasalarının hemen hepsi kitabın kapsamına girmiş oluyor.

Sunulan verilerin de tamamen güncellendiği bu edisyonda, Shiller’ın 2013’teki Nobel Ödül Töreni’nde verdiği seminer de yer alıyor.

Shiller yatırımcıların dikkate alması gereken bir mesaj veriyor: Portföyünüzün yeterince çeşitlendirildiğinden emin olun.

Daha fazla tasarruf edin ve geçmiş on yılların çift haneli kazançlarının emekliliğinizi garantiye alacağına güvenmeyin.

Geleceğini emeklilik fonlarına, ev ve arsaya ya da diğer yatırım türlerine bağlayan herkes bu kitabı okumalı.

2008 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Paul Krugman, Shiller hakkında şöyle diyor:

“Robert Shiller, mali piyasaların daha az rasyonel yönlerini belgelemek için kendi kuşağının diğer tüm iktisatçılarından daha fazlasını yaptı.”

  • Künye: Robert J. Shiller – İrrasyonel Coşku, çeviren: Emre Ergin, Nova Kitap, ekonomi, 520 sayfa, 2023

Robert Shiller – Anlatı İktisadı (2021)

Bir açıklamanın dövizi zıplatmaya yettiği bir dönemde yaşıyoruz.

Nobel Ödüllü ekonomist Robert Shiller, ekonomiyi etkileyen popüler hikâyeleri araştırmanın krizler söz konusu olduğunda, önceden tahmin etme, hazırlık yapma ve muhtemel zararı minimuma çekme yeteneğimizi katkıda bulunacağını savunuyor.

İnternetin artık seçim kampanyaları vasıtasıyla ülkelerin geleceklerini dahi etkisi altına almaya başladığı bir dünyada, viral hikâyelerin ekonomileri etkileme gücünü görmezden gelebilir miyiz?

Shiller, bu çığır açan kitabında ekonomi ve ekonomik değişim hakkında bize yeni bir düşünme yöntemi öneriyor.

Zengin bir dizi tarihsel örnek ve veriyi kullanan Shiller, bireysel ve kolektif ekonomik davranışı etkileyen popüler hikâyeler hakkında yapılacak araştırmaların, krizler söz konusu olduğunda, önceden tahmin etme, hazırlık yapma ve muhtemel zararı minimuma çekme yeteneğimizi büyük ölçüde geliştireceğini savunuyor.

  • Künye: Robert J. Shiller – Anlatı İktisadı: Hikâyeler Nasıl Yayılır ve Büyük İktisadi Olayları Yönlendirir, çeviren: Gülnihal Kafa, Albaraka Yayınları, iktisat, 372 sayfa, 2021

George A. Akerlof ve Robert J. Shiller – Hayvansal Güdüler (2010)

İki yazarlı ‘Hayvansal Güdüler’, davranış bilimlerinden haberdar bir Keynesçiliği inşa etmeye çalışarak, insan psikolojisinin ekonomiyi nasıl yönlendirdiğini ve bunun küresel kapitalizm için neden önemli olduğunu araştırıyor.

“Hayvansal güdüler” kavramının mucidi, John Maynard Keynes.

Keynes kavramı, Büyük Bunalım’a yol açan psikolojik etkenleri tanımlamak için kullanmıştı.

Güven, korku, sahtekârlık, yolsuzluk, adalet kaygısı ve servet gibi ekonomiyi etkileyen faktörleri “Hayvansal güdüler” olarak tanımlayan yazarlar, ekonomik karmaşayı aşmanın, devletin aktif rol üstlenmesiyle mümkün olabileceğini savunuyor.

  • Künye: George A. Akerlof ve Robert J. Shiller – Hayvansal Güdüler, çeviren: Neşenur Domaniç ve Levent Konyar, Scala Yayıncılık, psikoloji, 248 sayfa