Etiket: Şükrü Alpagut

Mike Davis – Eski Tanrılar, Yeni Bilmeceler (2018)

Amerikalı Marksist tarihçi Mike Davis, tarihsel sosyolojik bir bakışla Karl Marx’ın hem geçmişteki fikirlerinin izini sürüyor hem de Marx’ın dünyanın güncel sorunlarına nasıl yanıt verebileceği üzerine derinlemesine düşünüyor.

“Toplumun devrimci dönüşümüne kimler önderlik edebilir?” ve “Gezegenimizdeki çevresel krizin nedeni ve çözümü nedir?” sorularına Marx’ın fikirlerini referans alarak yanıt vermeye koyulan Davis, kitabının ilk bölümünde Marx’ın ve klasik çerçevedeki diğer sosyalist düşünürlerin paralel bir okumasını yapıyor ve bu düşünürlerin fikirlerinde sınıfsal yeteneklerin ve bilincin nasıl ortaya çıktığını irdeliyor.

Davis, kitaba adını veren ikinci bölümde, Marx’ın ‘Louis Bonaparte’ın On Sekiz Brumaire’ ve ‘Fransa’da Sınıf Mücadeleleri’ adlı eserlerine odaklanıyor ve bunların neden tümüyle devrimci eylemciliğin ivediliği üzerine kurulu bir kazanım olduğunu tartışıyor.

Kitabın üçüncü bölümü, bilim insanı kimliğiyle iklim değişikliği üzerine büyük bir uluslararası tartışmanın fitilini ateşleyen, Marx eleştiricisi Kropotkin’in iklim değişikliğini insanlık tarihinin önemli bir itici gücü olarak saptayan ilk bilim insanı olması üzerine.

Dördüncü bölüm ise, bugünün ekolojik krizi hakkında.

Mike Davis bu son bölümde, iklim değişikliğinin yaratacağı felaketin işçi sınıfı kadar yoksul ülkeleri de nasıl etkileyeceğini anlattıktan sonra, yaklaşan bu felaketi nasıl aşabileceğimizi, sosyalist ve anarşist düşüncenin bunun için sunabileceği pratik çözümleri tartışıyor.

  • Künye: Mike Davis – Eski Tanrılar, Yeni Bilmeceler: Marx’ın Kayıp Teorisi, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, inceleme, 335 sayfa

Sean Sayers – Marksizm ve İnsan Doğası (2009)

Sean Sayers ‘Marksizm ve İnsan Doğası’nda, tarihsel bir olgu olarak insan doğasını anlatıyor.

Yazar, kolay anlaşılabilir üslubuyla, Marx ve Hegel’in çalışmalarına dayanarak, Marksist hümanizmin çerçevesini oluşturuyor.

Kitabın ilk bölümünde, çalışmanın insan yaşamındaki rolüne ilişkin felsefi sorunlara odaklanılıyor.

Sayers burada, Marx’ın felsefesinin özgün niteliklerinden birisinin, insanların aslen üretken varlıklar olduklarını ve çalışmanın potansiyel olarak özgürleştirici ve insanın kendini gerçekleştirmesine yardımcı bir faaliyet olduğunu söylüyor.

Yazar, ikinci bölümde ise, özellikle insan doğası bağlamında, Marksizmin ahlaki içerimlerine odaklanıyor.

  • Künye: Sean Sayers – Marksizm ve İnsan Doğası, editör: Yıldız Silier, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, felsefe, 264 sayfa

Leo Huberman ve Paul Sweezy – Sosyalizmin Alfabesi (2018)

İlk olarak 1953’te yayınlanmış, bizde de uzun yıllar ‘Sosyalizmin ABC’si adıyla çevrilmiş ‘Sosyalizmin Alfabesi’, güçlü argümanları ve kapsamlı oluşuyla, sosyalizme giriş konusunda bugün klasik haline gelmiş durumda.

Bu Türkçe basımda, yazarların gözetiminde yayınlanan 1968 tarihli basım esas alınmış.

Kitapta, sermaye birikiminden artık değere, tekelden gelir dağılımına, bunalım ve durgunluktan emperyalizm ve savaşa pek çok konu ele alınıyor.

Kapitalizmin neden akla ve adalete aykırı olduğunu ve sosyalizmin hayatımızdaki etkilerinin neler olacağını merak edenler bu çalışmayı kaçırmasın.

Kitapta, sosyalizmin özgürlüğe nasıl baktığı ve Sovyet deneyiminden ne gibi dersler çıkarabileceğimiz gibi güncelliğini yitirmeyen konular da ele alınıyor.

  • Künye: Leo Huberman ve Paul Sweezy – Sosyalizmin Alfabesi, çeviren: Mehmet Selik ve Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, felsefe, 192 sayfa, 2018

Paul Blackledge – Marksist Tarih Kuramı Üzerine (2017)

Karl Marx, kapitalizmin kalıcı olmadığını, kendisinden önceki köleci ve feodal toplumlar gibi tarihsel bir sürecin olduğunu ve misyonunu üstlenince tarih sahnesinden çekileceğini öngörmüştü.

Paul Blackdale de, bu şekilde özetlenebilecek Marksist tarih anlayışına, yeni siyasal ve toplumsal gelişmelerle değerlendirerek katkıda bulunuyor.

Blackdale, tarihin incelemesini amaçlayan Marksist yaklaşımı anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda Marx ve Engels’in ölümünden sonra başta Lenin, Troçki ve Lukács olmak üzere, Marksist kuramcıların bu yaklaşıma getirdikleri özgün bakış açılarını da kapsamlı bir biçimde ortaya koyuyor.

Yazar bununla da yetinmeyerek tarihin hareketinde yapı ve öznenin etkinliği sorununa dair Sartre ve Althusser arasında geçen tartışmadan günümüzün dönemleştirilmesi konusunda Marksistlerin yürüttüğü güncel yaklaşımlara kadar uzanıyor.

Kitapta ele alınan kimi konular şöyle:

  • Marx, Engels ve tarihsel maddecilik,
  • Kautsky, Plehanov, Lenin, Troçki, Lukács ve Boris Hessen’in Marksist tarihçiliğe katkıları,
  • Üretim tarzları ve toplumsal geçişler,
  • Sartre’ın mekanik maddeciliğe karşı varoluşçu isyanı,
  • Edward Thompson’da etkin öznenin yeniden vurgulanması,
  • MacIntyre ve Callinicos’ta etkin öznenin sentezi,
  • Postmodern süreçte Marksizm…

Tarih meraklılarının yanı sıra, siyaset bilimine ilgi duyanların ve genel olarak da tüm kapitalizm karşıtlarının muhakkak okuması gereken bir eser.

  • Künye: Paul Blackledge – Marksist Tarih Kuramı Üzerine, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, tarih, 336 sayfa, 2017

Kolektif – Çağdaş Marksizm İçin Eleştirel Kılavuz (2014)

Dünya çapından bilim insanları, Marksist kuramdaki çağdaş yönelimi, beşeri bilimler ve toplumsal bilimlerin perspektifinden değerlendiriyor.

Alex Callinicos’tan Michael Löwy’ye, Alberto Toscano’dan Gérard Duménil’e önemli isimlerin katkıda bulunduğu kitap, alan hakkında nitelikli bir kılavuz.

  • Künye: Kolektif – Çağdaş Marksizm İçin Eleştirel Kılavuz, hazırlayan: Jacques Bidet ve Stathis Kouvelakis, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap

Kolektif – Açık Marksizm: Geleneklere Karşı (2017)

Karl Marx’ın kavramsallaştırdığı haliyle Marksizm, aradan geçen zaman içinde doğal olarak pek çok pratik ve uygulamayla sınanda ve güncellendi.

Bu kitapta bir araya gelen makaleler de, Marksizmi analitik bir perspektiften ziyade sınıf mücadelesinin açtığı yeni olanaklar üzerinden yeniden okumaya koyuluyor.

Kitap, değer teorisi, soyut ve somut emek, meta, meta fetişizmi, üretim ve yeniden üretim başta olmak üzere Marksizmin temel kavram ve kategorilerini, sınıf mücadelesinin tarihsel deneyiminin süzgecinden geçirmesiyle alana değerli bir katkı sunuyor.

Kitaba katılan yazarlar bununla da yetinmeyerek, yeni muhalefet imkânlarının Marksist tahayyülün içine nasıl dâhil edilebileceğini ve böylece kuramın nasıl geliştirilip gerçek anlamda ihtiyacı karşılayan bir yapıya kavuşturulabileceğini tartışıyor.

  • Künye: Kolektif – Açık Marksizm: Geleneklere Karşı, derleyen: John Holloway, Werner Bonefeld, Kosmas Psychopedis ve Richard Gunn, çeviren: Şükrü Alpagut, Otonom Yayıncılık, siyaset, 368 sayfa

Jan Rehmann – İdeoloji Kuramları (2017)

  • İDEOLOJİ KURAMLARI, Jan Rehmann, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, felsefe, 366 sayfa

Şu ana kadar pek çok tartışmaya konu olmuş ideoloji kavramını enine boyuna inceleyen ve bu alanda ortaya konmuş fikir ve yaklaşımları eleştirel bir bakışla irdeleyen, alan için eksiksiz bir başucu kitabı. Kitapta I. Napolyon’un “ideologlar” yönelttiği saldırılar; Marx ve Engels’in ideoloji kavramını farklı kullanımları; Gramsci’nin hegemonya, sağduyu ve ideoloji üzerine fikirleri; Louis Althusser’in tanımladığı şekliyle devletin ideolojik aygıtları ve boyun eğme; Ernest Laclau ve Chantal Mouffe’un ideolojiye post-Marksist yaklaşımı; Michel Foucault’nun Nietzscheci yörüngesi;  Pierre Bourdieu’nün geliştirdiği “Alan”, “Habitus” ve “Simgesel Şiddet” kavramları ve Friedrich Hayek’in neoliberalizmin ideolojik boyutuna katkıları gibi bu alandaki önemli konular tartışılıyor. Jan Rehmann, halen New York’daki Union Theological Seminary ile Berlin Özgür Üniversitesi’nde felsefe ve toplumsal kuram dersleri veriyor.