Bilim – Sayfa 82 – Dipnotski

Ioan James – Büyük Matematikçiler (2013)

‘Büyük Matematikçiler’, 18. ve 19. yüzyıllar ile 20. yüzyılın ilk yıllarında doğmuş kimi büyük matematikçilerin hayat hikâyelerini, teknik ayrıntılara boğmadan okurlarına sunuyor.

Matematiğe düşünceleri ve eğitmenlikleri ile katkıda bulunmuş altmış ismi barındıran ve bu matematikçilerin başarılarından ziyade, ilgi çekici yaşam öykülerini merkeze alan kitap, özellikle matematiğin yıllar içinde hangi toplumsal koşullarda geliştiğini ortaya koymasıyla dikkat çekiyor.

Leonhard Euler, Pierre-Simon Laplace, Joseph Fourier, Jean Victor Poncelet, Georg Cantor ve John von Neumann, kitapta karşımıza çıkan matematikçilerden birkaçı.

Künye: Ioan James – Büyük Matematikçiler, çeviren: Cumhur Öztürk, İş Kültür Yayınları, bilim, 611 sayfa, 2013

Maria Rosa Antognazza – Leibniz (2013)

LEIBNIZ, Maria Rosa Antognazza, çeviren: Orhan Düz, İş Kültür Yayınları, biyografi, 611 sayfa

Maria Rosa Antognazza elimizdeki dikkat çekici çalışmasında, matematik, metafizik ve mantık alanlarında önemli düşünceler geliştirmiş Alman filozof Gottfried Wilhelm Leibniz’in kapsamlı bir biyografisini sunuyor. Leibniz’in çocukluk dönemi, eğitim yılları, aile çevresi, üniversite yılları ve Leipzig, Nürnberg, Frankfurt ve Mainz’deki hayatının ayrıntılı bir şekilde ele alındığı kitapta, Leibniz’in bugünkü hesap makinesinin atası sayılan Calculus’u icat etme süreci ve devamındaki gelişmeler ile düşünürün metafizik, etik, teoloji, hukuk bilimi, siyaset, mantık ve matematik alanlarındaki çalışmaları da anlatılıyor.

Richard Phillips Feynman – “Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman” (2013)

“EMİNİM ŞAKA YAPIYORSUNUZ BAY FEYNMAN”, Richard Phillips Feynman, çeviren: Tuncay İncesu, Alfa Yayınları, bilim, 346 sayfa

Nobel Ödüllü fizikçi Richard Phillips Feynman, 20. yüzyılda büyük hız kazanan bilimsel ilerlemenin en özgün karakterlerinden biri. Feynman bu kitabında, bilim dünyasındaki çalışmalarının yanı sıra, hayatının belli dönemlerinde yaşadığı sıra dışı olayları okurlarıyla paylaşıyor. Kitabın ilgi çekici tarafı, Feynman’ın yetkin mizah anlayışı. Yazar burada, iyi saklandığı söylenen nükleer sırların bulunduğu kasalara nasıl ulaştığı, kuantum fiziğinin gizemleri, bir Yunanlıyla kumar hakkındaki konuşmaları, bongo davuluyla baleye eşlik edişi ve barda kadınlara içki ısmarlamanın kendince püf noktaları gibi anekdotlar paylaşıyor.

Marcus Crown – Büyük Patlamanın Işığı (2013)

BÜYÜK PATLAMANIN IŞIĞI, Marcus Crown, çeviren: Başak Çiğdem Çevrim, Alfa Yayınları, bilim, 232 sayfa

Marcus Crown elimizdeki popüler bilim kitabında, Büyük Patlamadan arda kalan ısının izini sürüyor, bilim dünyasında bununla ilgili yapılmış çalışmalar ile NASA’nın, ateştopu ışınımı üzerine çalışmak için Dünya yakınındaki bir yörüngeye yerleştirdiği COBE uydusunun araştırmalarını anlatıyor. Kitabına, Büyük Patlamayı, onun bilim dünyasınca keşfediliş sürecini anlatarak başlayan Crown, Hubble teleskobunun evrenin ana bileşenleri olan galaksileri tanımlamayı başarmasını, ateştopu ışınımının uzun araştırmalar sonucunda bulunmasını ve COBE uydusuna göre galaksi oluşumu ve evrenin yapısı gibi ilgi çekici konuları ele alıyor.

Alan Sokal ve Jean Bricmont – Son Moda Saçmalar (2012)

SON MODA SAÇMALAR, Alan Sokal ve Jean Bricmont, çeviren: Barış Gönülşen, Alfa Yayınları, bilim, 416 sayfa

Fizik profesörü Alan Sokal ile fizikçi Jean Bricmont’un ‘Son Moda Saçmalar’ı, postmodern düşünce ve onun önemli temsilcileriyle giriştiği hesaplaşmayla, zamanında tartışma yaratmıştı. Her şey, Sokal’ın çağdaş postmodern kuramcıların anlaşılması imkânsız dilini alaya aldığı bir makaleyi, saygın kültür çalışmaları dergisi Social Text’te yayınlamasıyla başlamıştı. Sokal’ın Bricmont’la kaleme aldığı kitap ise tartışmayı daha üst boyutlara taşıyarak, Lacan, Baudrillard, Virilio, Kristeva, Deleuze ve Guattari gibi postmodern kuramcıların matematik ve fizik başta olmak üzere, bilimsel kavramları istismar ettiklerini savunuyor.

Haluk Bingöl (yay. haz.) – Bilgisayar ve Beyin (2012)

BİLGİSAYAR VE BEYİN, yayına hazırlayan: Haluk Bingöl, Pan Yayıncılık, bilim, 540 sayfa

Genişletilmiş ikinci baskısıyla yayınlanan elimizdeki kitap, ilki 1995’te gerçekleştirilen ve daha sonraki yıllarda devamı gelen ‘Bilgi İşleyen Makine Olarak Beyin’ başlıklı toplantılardaki konuşmalardan derlenmiş. Toplantıların amacı, bilgisayar, nöroloji, elektrik, psikoloji, felsefe, beyin cerrahisi, biyomedikal ve radyoloji gibi farklı dalların beyin, bilgisayar, zihinsel gelişim, zihin ve beden arasındaki ilişki, yapay zekâ, bilgi, bilinç, dil ve duygulara yaklaşımlarını ortaya koymak. Popüler üslubuyla da öne çıkan kitap, “bilgi işleyen makine olarak beyin” konusunda aydınlanmak isteyenler için iyi bir kaynak.

Kolektif – Bilimsel Devrimin Başyapıtları (2012)

Uzun soluklu bir çalışmanın neticesi olan elimizdeki nitelikli çalışma, bilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuş ve önemini günümüze kadar sürdürmüş eserleri okurlarına sunuyor.

İki bölüme ayrılan kitapta ilkin, Thomas Kuhn, Eric Lerner ve Friedrich Engels imzalı yazılarda, bilimsel devrimi hazırlayan toplumsal koşullar, devrimin içeriği ve tarihsel önemi değerlendiriliyor.

Kitabın omurgasını oluşturan ikinci bölümde de, bilimsel devrimin simgesi olan eserler ile onların Nikola Kopernik, Galileo Galilei, Johannes Kepler, Christiaan Huygens, Isaac Newton ve Charles Darwin gibi yazarları ayrıntılı makalelerle tanıtılıyor.

Künye: Kolektif – Bilimsel Devrimin Başyapıtları, yayına hazırlayan: Ender Helvacıoğlu, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, bilim tarihi, 294 sayfa

Ramazan Karakale – Nasıl Başladı? (2012)

NASIL BAŞLADI?, Ramazan Karakale, Grifin Yayınları, bilim, 383 sayfa

Kimya öğretmeni ve yazar Ramazan Karakale ‘Nasıl Başladı?’da, atom ve evren konusunda merak edilen pek çok konuyu aydınlatıyor. Her seviyeden okura hitap eden rehber çalışmada, atomun yapısının nasıl aydınlatıldığı, kuantum kuramının özellikleri, parçacıkların davranışı, eski evren modelleri, İslam Rönesansı döneminde evren anlayışı, Kopernik’le birlikte çığır açan gökyüzü çalışmaları, ışığın bilim dünyasınca anlamlandırılışı, genel görelilik teorisinin doğuş ve gelişimi, evrenin genişlemesinin ne anlama geldiği, Büyük Patlama kuramı ve evrendeki kütle ve enerji durumunun analizi gibi ilgi çekici konular ele alınıyor.

Gemma Edwin Harris (der.) – Küçük İnsanlardan Büyük Sorular… (2012)

KÜÇÜK İNSANLARDAN BÜYÜK SORULAR…, derleyen: Gemma Edwin Harris, çeviren: Şiirsel Taş, Domingo Yayıncılık, bilim, 297 sayfa

Emma Elwin Harris elimizdeki çalışması için, on ilkokulda, yaşları dört ila on iki arasında değişen çok sayıda çocuktan, yanıtını en fazla merak ettikleri soruları sormalarını istemiş. Çalışma, çocukların gönderdikleri sorulara, alanında uzman isimlerin verdikleri yanıtları bir araya getiriyor. Çalışmanın mizah boyutu, uzmanların yanıtlarından ziyade, çocukların sorduğu “Uzay neden pırıl pırıldır?”, “İlk evcil hayvan sahibi kimdi?”, “Arı arıyı sokar mı?”, “elektrik neden yapılmıştır”, “Rüyalar nasıl yapılır?” ve “Neden yetki hep yetişkinlerdedir?” gibi, onların özgün dünyalarından gelen soruların oluşturduğunu söyleyebiliriz.

Marc Giraud – Darwin ve Evrim Teorisi (2012)

DARWIN VE EVRİM TEORİSİ, Marc Giraud, çeviren: Özgü Berksoy, Alfa Yayınları, bilim, 303 sayfa

Marc Giraud ‘Darwin ve Evrim Teorisi’nde, Charles Darwin’in bir hayvanbilimci, bir etolog ve bir çevreci olarak portresini sunuyor. Darwin’in çevresinde her zaman köpeklerin, atların ve çocukların bulunduğunu söyleyen Giraud, çalışmasına, Darwin’in yaşamındaki dönüm noktalarını adım adım izleyerek başlıyor. Darwin’in gözlemlerinden hareketle hayvanların evrimi, güvercinlerde yapay seçilim, organların evrimi, atın ve balinanın ataları, ornitorenk bilmecesi, timsahların cinsiyeti, hayvanlarda cinsel seçilim, aile seçilimi, komik memeliler ve hayvanlarda davranışların evrimi, kitapta yer alan ilgi çekici konulardan birkaçı.