Ahmet Haşim – Paris, Frankfurt… yahut Hiç! (2008)

Bir ilk olma özelliği taşıyan ‘Paris, Frankfurt… yahut Hiç!’, Ahmet Haşim’in Paris ve Frankfurt’a yapmış olduğu gezilere dair izlenimlerini bir araya getiriyor.

Şairin, bu gezilere dair izlenimleri, muhtelif kitaplarında kendilerine yer bulmalarına rağmen, yazık ki şu ana kadar, üç gezisi de tek bir kitapta toplanmamıştı.

Ahmet Haşim, 1928 ve 1929’da Paris’i, 1932 yılında da Frankfurt’u ziyaret etti.

İşte şairin, gezdiği yerlerden ufak ayrıntılar ve farklı imgeler toplayarak kaleme aldığı yazıları, bu deneyimi özgün bir üslupla tasvir ediyor.

Haşim’in, Avrupa’yı bir şairin gözü ve duygularıyla bakışı ve tasvir edişi ise, metni özgün kılan unsurların başında geliyor.

  • Künye: Ahmet Haşim – Paris, Frankfurt… yahut Hiç!, yayına hazırlayan: Serdar Soydan, Notos Kitap, gezi, 115 sayfa

Brendan Freely ve John Freely – Galata, Pera, Beyoğlu: Bir Biyografi (2014)

Bir Amerikalı baba ile oğulun gözünden Beyoğlu ve çevresi.

Bölgeyi sokak sokak adımlayan ikili, burada farklı kültürlerin bir aradalığına, gün geçtikçe güzelleşen tarihi yapılarına, caddelerine, mahallelerine, hanlarına ve geçitlerine doğru keyifli bir yolculuğa koyuluyor.

  • Künye: Brendan Freely ve John Freely – Galata, Pera, Beyoğlu: Bir Biyografi, çeviren: Yelda Türedi, Yapı Kredi Yayınları

Lawrence Durrell – Mekân Ruhu (2008)

Dünya edebiyatının usta isimlerinden, farklı yazın dallarındaki başarısıyla bilinen Lawrence Durrell’in ‘Mekânın Ruhu’ isimli bu kitabı, kendisinin mektuplarını, denemelerini, gezi yazılarını ve bazı romanlarından bölümleri bir araya getiriyor.

Durrell, 1935 yılından sonra Korfu, Yunanistan, Paris, Mısır, Rodos, Arjantin, Yugoslavya, Kıbrıs ve Güney Fransa gibi birçok yerde yaşadı.

Yazarın bu mekânları ele aldığı yazıları da, kitapta yerini alıyor.

Ayrıca, bu “yerleşik yabancı”nın kitapları dışında, dergilerde yayınlanmış ve özel baskı küçük kitaplarda toplanmış ve genellikle Ege ve Akdeniz manzaralarının betimlendiği makaleleri de, ilk kez Alain G. Thomas’nın yayına hazırladığı bu kitapta bulunuyor.

Nihayet, kitaba eklenen mektupların ise, Durrell’in eserlerinin yazıldığı ortama dair okura önemli fikirler vereceğini belirtelim.

  • Künye: Lawrence Durrell – Mekân Ruhu, yayına hazırlayan: Alain G. Thomas, çeviren: Ülker İnce, Can Yayınları, deneme, 537 sayfa

Sargun A. Tont – Nereden Geliyorsun? Kuzeyden (2008)

ODTÜ Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Sargun A. Tont, ‘Nereden Geliyorsun? Kuzeyden’ başlıklı kitabında, bisikletle dolaştığı farklı şehirleri, bu şehirlere dair gözlemlerini okurla paylaşıyor.

Tont’un gezi yazıları, özellikle Türkiye’de henüz pek gelişmemiş bisikletli gezi kültürüne dair deneyimler sunmasıyla dikkat çekiyor.

Ayrıca, Tont’un daha önce yayınlanan ve doğa tarihi ile doğa felsefesine eğilen ‘Sulak Bir Gezegenden Öyküler’ kitabındaki bakış açısının burada da okuru beklediğini söylemekte fayda var.

Dolayısıyla doğa aşığı Tont’un kitabı, gezilip görülen yerleri sunmasının yanı sıra, bu yerleri insan-doğa ilişkisi ve doğa felsefesi eksenli bir düşünüşle çerçeveleyerek anlatıyor.7

  • Künye: Sargun A. Tont – Nereden Geliyorsun? Kuzeyden, Arkadaş Yayınevi, gezi, 151 sayfa

Halide Edip Adıvar – Hindistan’a Dair (2014)

1935’te Hindistan’a giden ve burada yoğun ilgiyle karşılanıp bir dizi konferans veren Adıvar’ın, bu ülkeye dair izlenim ve değerlendirmeleri.

Türkiye’nin verdiği kurtuluş ve modernleşme mücadelesini Hint halkına anlatan Adıvar’ın kitabı, sıradan gezi izlenimlerini aşarak, toplumsal cinsiyet, sınıf ve oryantalizm gibi ilgi çekici konuları da tartışıyor.

  • Künye: Halide Edip Adıvar – Hindistan’a Dair, Can Yayınları

Haldun Hürel – İstanbul Nasıl Gezilir? (2014)

Sıradan değil, bilinçli bir İstanbul gezisi yapmak isteyenler için öneriler, güzergâhlar ve birçok pratik bilgi…

İstanbul aşığı Hürel tarihi yarımadadan başlayarak Beyoğlu, Karaköy, Beşiktaş, İstinye, Kadıköy, Üsküdar, Hasköy, Adalar ve suriçi bölgesi gibi, İstanbul’un muhakkak görülmesi gereken pek çok yerini adım adım dolaşıyor.

  • Künye: Haldun Hürel – İstanbul Nasıl Gezilir?, Kapı Yayınları

Bilge Umar – Phrygia (2008)

Bilge Umar’ın ‘Bir Tarihsel Coğrafya Araştırması ve Gezi Rehberi’ alt başlığıyla yayınlanan rehber niteliğindeki ‘Phrygia’sı, bölgeyi tarihi, turistik ve arkeolojik yönleriyle kapsamlı bir biçimde anlatıyor.

Kitabın ilk bölümü, Phrygia üzerine genel bilgilerden oluşuyor.

Bu bölümde, bölgenin çok sayıda tarihi kaynakta ne şekilde yer aldığının izi sürülüyor.

Çalışmada ikinci ve son bölüm, Phrygia’nın kentlerine ve kalıntılarına odaklanıyor.

Phrygia’nın güneyi, kuzeyi, batısı ve doğusunun sınırlarının nerede bitip nerede başladığı ve Denizli, Gölhisar, Çivril, Dinar, Uşak, Afyon ve Kütahya gibi, bölgenin kalıntılarının yer aldığı alanlar, bu bölümde ayrıntılı olarak ele alınıyor.

  • Künye: Bilge Umar – Phrygia, İnkılap Kitabevi, arkeoloji, 350 sayfa

Murat Belge – Başka Kentler, Başka Denizler 4 (2014)

Murat Belge’nin kendine has üslubunun en çok hissedildiği gezi yazıları, kendi okurunu çoktan yaratmış durumda.

Yazar şimdi de, yine başka kentlere, başka denizlere, başka hayatlara açılarak Brezilya, Tanzanya, Sudan, Fransa, Londra, Siena, Slovenya, Polonya, Yunanistan ve Erbil’i kapsayan izlenim ve yorumlarını paylaşıyor.

  • Künye: Murat Belge – Başka Kentler, Başka Denizler 4, İletişim Yayınları, gezi, 519 sayfa

 

James Wyllie, Johnny Acton ve David Goldblatt – Zaman Yolcusunun El Kitabı (2017)

Zaman makinenize binecekseniz, bu kitabı yanınıza aldığınıza emin olun.

Şaka bir yana, üç yazarlı elimizdeki kitap, tarihte yaşanmış on sekiz olayı okurlarıyla paylaşıyor, fakat daha da önemlisi bu olayların yaşandığı yerleri kapsayan keyifli bir gezi planı sunuyor.

  • 1969 yazında, New York Bethel kasabasında ilki düzenlenen Woodstock Festivali…
  • Birinci Dünya Savaşı’na bahane olan Arşidük Ferdinand suikastı…
  • Marco Polo’nun efsanevi Çin yolculuğu…
  • Kaptan Cook’un Pasifik Okyanusu’ndaki maceraları…
  • Vezüv yanardağının patlaması…
  • Ve daha fazlası…

Ele alınan dönemin gelenekleri ve kültürü hakkında da okura aydınlatıcı bilgiler veren kitabın en ilginç yanlarından biri de, ele alınan çağda nerede kalınacağı, ne yenip ne içileceği ve nerelerin ziyaret edileceği konusunda bir gezi rehberi şeklinde tasarlanması.

Tarihe ve gezmeye meraklı okurların bakmak isteyeceği bir kitap.

  • Künye: James Wyllie, Johnny Acton ve David Goldblatt – Zaman Yolcusunun El Kitabı, çeviren: Hazal Ceren Deniz, Maya Kitap, tarih, 339 sayfa

Ahmet Yorulmaz – Ayvalık’ı Gezerken (2008)

Ahmet Yorulmaz’ın ‘Ayvalık’ı Gezerken’i, güncellenen baskısıyla, iyi bir gezi rehberi olmasının yanı sıra, Ayvalık için bir ansiklopedi niteliğinde.

Yorulmaz, Cunda Adası, Şeytan Sofrası, Sarmısak Taşı, Ayışığı Manastırı, Saatli Cami ve Ayvalık evleri gibi, bölgenin kendine has yapılarını anlatırken, aynı zamanda doğal güzelliklerini, taşıdığı tarihsel ve kültürel mirası da inceliyor.

Yorulmaz’ın çalışması, bir gezi kitabı olmasının ötesinde, bölgenin İlkçağdan Osmanlı’ya kadar uzanan tarihini verirken, buranın önde gelen isimlerinden gündelik hayatına, yemeklerinden mübadillerdeki lehçe farklılıklarına ve adının nereden geldiğine kadar birçok ilgi çekici konuyu barındırıyor.

  • Künye: Ahmet Yorulmaz – Ayvalık’ı Gezerken, Remzi Kitabevi, gezi, 223 sayfa