Marc David Baer  – IV. Mehmet Döneminde Osmanlı Avrupası’nda İhtida ve Fetih (2010)

Marc David Baer’in kaleme aldığı ‘IV. Mehmet Döneminde Osmanlı Avrupası’nda İhtida ve Fetih’, Osmanlı’yı en geniş sınırlarına vardıran IV. Mehmed döneminde yaşanan dönüşümleri anlatıyor.

Marc David Baer’in incelemesinin merkezini ise, erken modern olarak tabir edilen bu süreçte gözlemlenen insanların ve yerlerin dinsel dönüşümü.

Kitabın ortaya koyduğu asıl gerçek ise, gayrimüslimlerin bu süreçte kendi içinde özgür bir şekilde yaşadığı iddiasının pek de söylendiği gibi olmadığı.

Bu dönemde İslamlaştırmanın emsali görülmemiş bir biçimde gerçekleştiğini belirten Baer, Sabetay Sevi’nin önüne ölüm ve ihtida gibi iki seçenek konularak kendisinin nasıl Müslümanlaştırılmaya çalışıldığını anlatıyor.

“Avcı” IV. Mehmed’in, babası İbrahim’in tahttan indirildikten sonra, henüz yedi yaşındayken tahta çıkışıyla başlayan kitap, ardından IV. Mehmed’in reşit olup dine yönelmesini, ordu başına seferlere gidişini, eskiden Hıristiyan bir cariye olan Hatice Turhan Sultan’ın dindarlaşmasıyla birlikte ele alıyor.

Ayrıca, 1660’larda başlamak üzere, İslami yaklaşımları fazlasıyla sert olan Kadızadeliler hareketinin önlenemez yükselişi; 1660 yangınından sonra İstanbul’un Topkapı Sarayı’na yakın yerlerin Musevi mahalleler de dahil, Müslüman bir mekâna nasıl dönüştürüldüğü; bu dönemde yaşanan Sabetay Sevi hadisenin nasıl geliştiği; IV. Mehmed’in II. Viyana bozgununun gölgesi altındayken bile av tutkusunu devletin sorunlarıyla uğraşmaya tercih edişini ve nihayet, valide sultan Hatice Turhan’ın ihtidaya ikna ettiği Musevi saray hekimlerinin din değiştirmelerinin öyküsü, çalışmada karşımıza çıkan ilginç konulardan.

  • Künye: Marc David Baer  – IV. Mehmet Döneminde Osmanlı Avrupası’nda İhtida ve Fetih, çeviren: Ahmet Fethi, Hil Yayın, tarih, 431 sayfa

Ernle Bradford – Padişahın Amiralı Barbaros Hayreddin (2010)

‘Akdeniz: Bir Denizin Portresi’, ‘Turgut Reis’ ve ‘Son Sefer’, Ernle Bradford’un daha önce Türkçede yayımlanmış eserleri.

Bradford’un yetkin tarzına iyi örneklerden birini teşkil eden elimizdeki kitap ise, amiral, korsan ve savaşçı Barbaros Hayreddin Paşa’nın hikâyesini sunuyor.

Kitap, asıl adı Hızır olan Barbaros Hayreddin’in kardeşi Oruç’la yaptığı deniz savaşlarını, Osmanlı donanmasının kaptanıderyası oluşunu, Kanuni Sultan Süleyman’ın onu danışmanı olarak atamasını, Osmanlı donanmasını yeniden düzenleyerek deniz savaşlarında büyük başarılar kazanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun genişlemesine katkıda bulunuşunu anlatıyor.

Kitapta işlenen konulardan biri de, Preveze Deniz Savaşı.

Yazar, Barbaros Hayreddin Paşa’nın, kalabalık Haçlı donanmasını yenerek Osmanlı’nın Akdeniz’deki egemenliğini pekiştirmesini ayrıntılarıyla anlatıyor.

  • Künye: Ernle Bradford – Padişahın Amiralı Barbaros Hayreddin, çeviren: Ahmet Fethi, Doğan Kitap, biyografi, 190 sayfa

Norman Stone – Birinci Dünya Savaşı (2010)

Bilkent Üniversitesi’nde görev yapan Norman Stone ‘Birinci Dünya Savaşı’nda, Osmanlı İmparatorluğu’nu da ortadan kaldıran ilk dünya savaşını kapsamlı bir şekilde ele alıyor.

Savaşın başladığı dönemde dünyada olup bitenleri irdeleyerek çalışmasına başlayan Stone, savaşa giren hükumetlerin hepsinin vatan savunmasıyla hareket ettiklerini açıklamalarına karşın, gerçek hedefin Osmanlı İmparatorluğu ve daha o tarihte önem kazanmaya başlayan petrol olduğunu belirtiyor.

Bu imparatorluk da, Afrika’nın Atlas Okyanusu kıyısındaki Fas’tan Mısır ve Arabistan’a, oradan Kafkasya’ya kadar uzanan devasa sınırlarıyla iştah kabartan Osmanlı’dan başkası değildi.

  • Künye: Norman Stone – Birinci Dünya Savaşı, çeviren: Ahmet Fethi Yıldırım, Doğan Kitap, tarih, 166 sayfa

Eric Jones – Avrupa Mucizesi (2010)

Eric Jones, ‘Avrupa ve Asya’nın Tarihinde Çevre, Ekonomi ve Jeopolitik’ alt başlığını taşıyan ‘Avrupa Mucizesi’nde, Avrupa deneyimiyle ilgili genellemelerin esasına iniyor; Avrupa’nın ekonomik deneyiminde doğal çevrenin nasıl bir rol oynadığını irdeliyor ve ulus-devlet biçimindeki siyasal düzenlemelerin, daha önemlisi bu devletler arasındaki işlevsel ilişkilerin, Avrupa’nın ekonomik büyümesini ne ölçüde etkilediğini araştırıyor.

“Ekonomik büyüme ve kalkınma neden Avrupa’da başladı?” sorusundan hareketle çalışmayı kaleme alan Jones, modern Avrupa’yı öncelleyen koşulları, öteki büyük Avrasya uygarlıklarıyla yaptığı karşılaştırmalar ekseninde değerlendiriyor.

Jones’un ayrıntılı karşılaştırmalarında ayrıca, Çin ve Hindistan ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu’nun da yer alması, çalışmanın Türkiye’yi ilgilendiren önemli bir yönüdür diyebiliriz.

  • Künye: Eric Jones – Avrupa Mucizesi, çeviren: Ahmet Fethi, Hil Yayın, tarih, 405 sayfa

David Motadel – İslam ve Naziler (2015)

Batılı sömürgecilerin cihatçı söylemi nasıl harekete geçirdiğini gözler önüne seren bir inceleme.

Üç kıtada sürdürdüğü araştırmalarıyla, Nazi Almanya’sının İslamla bağlarının kapsamlı bir dökümünü sunan David Motadel, dinsel politika kullanımının varabileceği tehlikeli durakları gösteriyor.

Kitapta,

İkinci Dünya Savaşı’nda Almanların İslam ile ilişkisinin tarihsel gelişimi,

Nazilerin işgal ettikleri bölgelerde Müslümanlara yönelik politikaları,

Ve Alman ordusundaki Müslümanların devşirilmesinde dinin oynadığı rol gibi birçok önemli konu ele alınıyor.

Kitap bilhassa, İslam’ın politik çıkarlar için nasıl ustaca kullanılabileceğini ayrıntılı bir şekilde ortaya koymasıyla çok önemli.

  • Künye: David Motadel – İslam ve Naziler, çeviren: Ahmet Fethi Yıldırım, Alfa Yayınları

Stefan Ihrig – Naziler ve Atatürk (2015)

Hitler zamanında, Atatürk’ün kendisi ve Mussolini’nin ustası olduğunu söylemişti.

Bu fikrin tarihsel bağlamı nedir?

Nazilerin, yeni siyasal dünyayı Kemalist rejimin temsil ettiğini düşündüklerini belirten Stefan Ihrig bu çalışmasında, Atatürk’ün baskıya dayalı yönetiminin, Nazi ideolojisi ve stratejisine büyük etkide bulunduğunu iddia ediyor.

  • Künye: Stefan Ihrig – Naziler ve Atatürk, çeviren: Ahmet Fethi Yıldırım, Alfa Yayınları

Tom Standage – Altı Bardakta Dünya Tarihi (2015)

Dünya tarihini savaşlar ve göçler yerine, içki kültürünün gelişimi ekseninde izleyen ilgi çekici bir inceleme.

Mezopotamya ve Mısır’da bira, Yunanistan ve Roma’da şarap, sömürge döneminde damıtık içkiler, Batı ve Doğu toplumlarında kahve, Amerikan kültürünün alametifarikası Coca Cola ve daha fazlası…

  • Künye: Tom Standage – Altı Bardakta Dünya Tarihi, çeviren: Ahmet Fethi, Kırmızı Kedi Yayınevi

Michael Clark – Paradokslar Kitabı (2009)

Mark Sainsbury paradoksu, “görünüşte kabul edilebilir öncüllerden görünüşte kabul edilebilir akıl yürütmeyle türetilen görünüşte kabul edilemez sonuç” olarak tanımlıyor.

İşte Michael Clark ‘Paradokslar Kitabı’ adlı elimizdeki nitelikli eserinde, felsefeye meraklı okurlara, ünlü felsefi paradokslar kadar, daha az bilinenler ya da daha yakın zamanda ortaya atılanlar da dâhil olmak üzere, toplam seksen üç paradoks sunuyor.

Tavuk ve Yumurta, Akhilleus ve Kaplumbağa, Galileo, Kurmaca, Köprü, Ok, Güneş Tutulması, Ahlaki Şans, Yalancı İlaç, Kendini Kandırma, Herakleitos, Bertrand’ın Kutusu ve Hovarda, Clark’ın çözüm önerileri sunduğu paradokslardan birkaçı.

  • Künye: Michael Clark – Paradokslar Kitabı, çeviren: Ahmet Fethi, Hil Yayın, felsefe, 239 sayfa

Julia M. H. Smith – Roma’dan Sonra Avrupa (2015)

Bilindiği gibi egemen paradigma, Ortaçağ Avrupa’sını ağırlıklı olarak “karanlık çağ” şeklinde tanımlamakta.

Bu teze karşı çıkan Julia Smith ise, 500-1000 arası Avrupa kültürel tarihini dinamik ve kimi zaman oldukça renkli dönüşümlerin yaşandığı, kendi başına temel öneme sahip bir süreç olarak ediyor.

Smith’in iyi bir kültür tarihi çalışması olarak niteleyebileceğimiz kitabı, bu sürecin iş ve gündelik hayat, siyaset, toplum, din ve kültür gibi pek çok alanı kapsayan zengin bir tasvirini yapıyor.

  • Künye: Julia M. H. Smith – Roma’dan Sonra Avrupa, çeviren: Ahmet Fethi, Alfa Yayınları

Kolektif – Bilim Kitabı (2015)

Bilimin gelişiminden günümüze kat ettiği uzun yolu, zengin çizim ve fotoğraflarla ortaya koyan bir çalışma.

Bilimin M. Ö. 600’lerde başlayan gelişiminden bilimsel devrim çağına, 19. ve 20. yüzyılda kaydedilen ilerlemelerden bilimde 20. yüzyıldaki paradigma değişikliğine, alana dair pek çok konuyu kapsayan bir rehber.

  • Künye: Kolektif – Bilim Kitabı, editör: Katie Cavanagh, çeviren: Ahmet Fethi Yıldırım, Alfa Yayınları