Ali Özuyar – Dipnotski

Ali Özuyar – Sessiz Dönem Türk Sinema Tarihi (1895-1922) (2017)

Sinemanın Türkiye’deki hikâyesi II. Abdülhamit’in İstibdat döneminde başladı ve saltanatın kaldırılmasına kadar geçen süreçte dönemin siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel koşullarına paralel bir seyir izledi.

İşte, Ali Özuyar’ın bu uzun soluklu çalışması, sinemanın bu topraklardaki ilk yirmi yedi yıllık macerasının kapsamlı bir dökümünü yapıyor.

Kitapta,

Sinemanın Osmanlı’ya gelişi ve ilk yıllar,
Osmanlı’da ilk sinematograf gösterimleri,
İstibdat döneminin sinema üzerindeki etkileri,
Osmanlı İmparatorluğu’nda erken dönem film yapımı,
Meşrutiyet döneminin sinema üzerindeki etkileri,
1908-1914 arasında İstanbul’da açılan yeni sinema salonları,
Donanma, Müdafaa-i Milliye ve Hilâl-i Ahmer gibi Osmanlı yardım cemiyetlerinin sinema faaliyetleri,
Birinci Dünya Savaşı zamanlarında sinema,
Osmanlı cephelerinin filme alınması,
Mütareke ve işgal döneminde film yapımı,
Ve Kurtuluş Savaşı’nın filme alınması gibi pek çok ilgi çekici konu yer alıyor.

Sinemanın Türkiye’deki ilk yılları ve gelişimi hakkında iyi bir kaynak.

Künye: Ali Özuyar – Sessiz Dönem Türk Sinema Tarihi (1895-1922), Yapı Kredi Yayınları, sinema, 408 sayfa

Ali Özuyar – Knockaloe ve Meçhul Türkler: Modern Tarihin İlk Sivil Esir Kampı (2008)

Ali Özuyar ‘Knockaloe ve Meçhul Türkler’de, 1. Dünya Savaşı esnasında İngiltere’de kurulan ve içinde yedi Türkün de bulunduğu sivil esir kampının hikâyesini anlatıyor.

İngiltere’nin İrlanda Denizi’ndeki Man Adası’nda kurduğu, dünyanın ilk ve en büyük sivil esir kampı olan Knockaloe’un izini süren kitap, bu kamptaki Türklerin kimler olduğu ve akıbetlerinin ne olduğunu anlatırken, ilk dünya savaşının uluslararası ilişkilere getirdiği yeni anlayışlara dair önemli bilgiler barındırıyor.

Çalışmasını, kampta bulunmuş esirlerin tahliye edildikten sonraki anılarıyla da destekleyen Özuyar, ayrıca, Osmanlı-İngiliz arşivleri ve iki ülke arasında yapılan yazışmalardan da yararlanmış.

Künye: Ali Özuyar – Knockaloe ve Meçhul Türkler: Modern Tarihin İlk Sivil Esir Kampı, İş Kültür Yayınları, tarih, 182 sayfa

Ali Özuyar – Devlet-i Aliyye’de Sinema (2007)

DEVLET-İ ALİYYE’DE SİNEMA, Ali Özuyar, De Ki Yayınları, tarih, 147 sayfa

Ali Özuyar, ‘Devlet-i Aliyye’de Sinema’ isimli bu çalışmasıyla, Osmanlı’nın sinema tarihiyle ilgili ilginç ayrıntılar sunuyor. II. Abdülhamit’in sinemaya bakışı; onun vehimli, hiç kimseye güvenmez yapısıyla, öldürülme korkusunun sinema ve sinemacılar üzerindeki etkileri; sinema tarihimizde oldukça önemli bir yere sahip Sigmund Weinberg’in Osmanlı’daki sinema faaliyetleri; Babıali’nin 1. Dünya Savaşı sırasında, casus olabilecekleri ihtimalinden hareketle davranışlarıyla şüphe uyandıran sinemacılara karşı uyguladığı politika; yabancı sinemacıların taşrada yaşadığı zorluklar ve Osmanlı’nın sinemayı propaganda aracı olarak nasıl kullandığı, kitapta karşımıza çıkan birkaç konu.

Ali Özuyar – Türk Sinema Tarihinden İlk Fragmanlar (2013)

TÜRK SİNEMA TARİHİNDEN İLK FRAGMANLAR, Ali Özuyar, Phoenix Yayınları, sinema, 287 sayfa

Ali Özuyar ‘Türk Sinema Tarihinden İlk Fragmanlar’da, Türkiye toplumunda siyasi ve toplumsal olayların baskın olduğu, bunun yanı sıra sinema alanında ilk gelişmelerin yaşandığı 1896-1945 dönemine odaklanıyor. Kitapta, Türkiye’de gösterilen ilk filmler, II. Meşrutiyet’in modernleşmenin bir göstergesi olan sinema üzerindeki etkileri, Enver Paşa’nın emriyle propaganda amaçlı kurulan Merkez Ordu Sinema Dairesi (MOSD), bir muallimin kamerasından Çanakkale Cephesi, Hilâl-i Ahmer’de gelir amaçlı sinema gösterileri, Adana Rum sineması, işgal yıllarında sinema ve Türkiye’de kurulan ilk sinema şirketleri gibi konular yer alıyor.

Ali Özuyar – Faşizmin Etkisinde Türkiye’de Sinema (2011)

FAŞİZMİN ETKİSİNDE TÜRKİYE’DE SİNEMA, Ali Özuyar, Doruk Yayınları, sinema, 359 sayfa

Ali Özuyar, uzun araştırmaların ürünü olan ‘Faşizmin Etkisinde Türkiye’de Sinema’da, 1939-1945 aralığında Almanların Türkiye sinema sektörü üzerinde baskı kurmalarının ve sinemacıların buna karşı verdikleri mücadelenin hikâyesini anlatıyor. Özuyar, Türk sinemacıların o dönemde, teknolojik olarak Almanya’ya bağımlı olmalarına rağmen Berlin karşıtı tutum sergilemeye başlayarak Alman filmlerine yer vermediklerini; sinema filmi ihtiyacının da, Mısır ve Basra üzerinden getirtilen ve çoğunluğu Amerikan yapımlarından oluşan filmlerle karşılandığını belirtiyor. Kitap, savaşın Türk sineması üzerindeki etkileri konusunda nitelikli bir çalışma.