Beyoğlu Kitabevi – Dipnotski

Hasan Aksakal – Huzursuz Modernite (2022)

Hasan Aksakal bu kitapta, Avrupa modernitesinin huzursuzluk, karamsarlık, anksiyete, yabancılaşma, yozlaşma, décadence ve çöküş söylemleri eşliğinde on dokuzuncu ve yirminci yüzyılın entelektüel, kültürel ve toplumsal tarihini inceliyor.

Sanayi Devrimi dönemindeki “moderniteden kaçış” arayışlarından II. Dünya Savaşı sırasında “modernitenin yıkılışı” söylemine dek Trans-Atlantik Avrupa’nın edebiyat, felsefe ve sanat Panthéon’unda gezinen Aksakal, romantizm, modernizm ve postmodernizmin muazzam birikimini değerlendiriyor.

‘Huzursuz Modernite’, Lord Byron, Heine, Dickens, Marx, Baudelaire, Schopenhauer, Nietzsche, Tönnies, Simmel, T. S. Eliot, Heidegger gibi isimlerle beraber oryantalizmden emperyalizme, Büyük Savaştan Büyük Depresyona, Nazizmden Soğuk Savaşa dek modernitenin huzursuzluğunu takip etmek isteyenler için karşı-modernite, karşı-estetik, karşı-kültür gibi kavramlardan yararlanan, zengin bir entelektüel ve kültürel tarih çalışması.

Künye: Hasan Aksakal – Huzursuz Modernite: Avrupa Entelektüel Tarihi Üzerine Makaleler, Beyoğlu Kitabevi, kültürel tarih, 264 sayfa, 2022

Georg Simmel – Schopenhauer ve Nietzsche (2022)

İki Alman yaşam felsefesi ustasını fikirleri, çelişkileri ve tezatlıklarını oyuna dahil eden enfes bir kitap.

Georg Simmel’in çalışması, hem Schopenhauer hem de Nietzsche’nin felsefeleri üzerine yapılmış çok iyi bir açıklama ve yorum.

Nietzsche genellikle Schopenhauer’un derinden etkilediği filozoflardan biri olarak görülür.

Bu kitap da, iki düşünürün felsefi konumlarını tartışması ve karşılaştırmasıyla çok önemli.

Künye: Georg Simmel – Schopenhauer ve Nietzsche, çeviren: Emre Güler, Beyoğlu Kitabevi, felsefe, 2022

Ahmet Tarık Çelenk – Türk Sağı (2022)

Türk sağı bu ülkenin başına gelmiş en büyük beladır.

Ahmet Tarık Çelenk bu kitabında, Türk sağının üç ana bileşeni olan muhafazakâr, milliyetçi ve İslamcı dünya görüşlerinin ve yaşam tarzlarının sosyo-kültürel ve politik bir analizini sunuyor.

Çelenk, bugünün Türkiye’sine dair zamanın ruhunu yansıtan birçok kritik konuda Türk sağının kriz(ler)ine dikkat çekerken, bir yandan da krizlere yol açan nedenleri sorguluyor ve onların kritiğini yapıyor.

Türkiye’nin 1960’lı yıllardan bu yana geçirdiği büyük değişime şahitlik eden yazar, eleştirel akla muhtaç olduğunu söylediği Türk sağının “mahalle” kompleksini aşamayışından bugünün gençlerinin inanç krizine, İttihatçılığın mirasından Kürt ve Ermeni meselesine, muhafazakâr burjuvazinin vizyon sorunundan tarikat ve cemaatlerin dünyevi dönüşümlerine dek birçok konuda cesur ve özgün değerlendirmelerde bulunuyor.

‘Türk Sağı: Mahalle, Kriz ve Kritik’, Osmanlı’dan günümüze Türk modernleşmesinin sosyal ve kültürel boyutlarına ilişkin pek çok ince detayı dile getiren, kapsamlı ve samimi bir eser.

Künye: Ahmet Tarık Çelenk – Türk Sağı: Mahalle, Kriz ve Kritik, Beyoğlu Kitabevi, siyaset, 312 sayfa, 2022

William F. Bristow – Aydınlanma Felsefesi (2022)

On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda Avrupa’nın gerçek bir zihin devrimi yaşamasına sebep olan Aydınlanma, özgürlük, ilerleme, hoşgörü, anayasacılık gibi, modernitenin temel prensiplerine dönüşecek bir dizi fikri savunuyordu.

Daha önceki yüzyılların bireysel ve toplumsal yaşam biçimlerini aşıp yeni bir insanlık tahayyülü sunan bu fikirler, Fransa’da, Almanya’da, Britanya’da ve Amerika’da farklı tonlamaları olan büyük bir entelektüel birikim yarattı.

Amerikalı felsefeci William F. Bristow bu kısa giriş kitabında, Aydınlanma felsefesinin temel meselelerini, Aydınlanma Çağı diye nitelenen dönemin öne çıkan eserleri ve fikirleriyle birlikte ele alıyor.

Aydınlanmanın “hakikat” arayışını bilim, epistemoloji ve metafizik üzerinden; “iyi” arayışını siyaset, ahlak ve din teorileri üzerinden; “güzel” arayışını ise Aydınlanma estetiği üzerinden ele alan ‘Aydınlanma Felsefesi’ bu devasa birikime dair kolay okunan, her seviyeden okur için anlaşılır bir zihin haritası sunuyor.

Künye: William F. Bristow – Aydınlanma Felsefesi, çeviren: İrem Şalvarcı, Beyoğlu Kitabevi, felsefe, 84 sayfa, 2022

R. Lanier Anderson – Nietzsche’nin Felsefesi (2022)

Nietzsche felsefesinin fazlasıyla dolambaçlı ve merkezsiz olduğu düşünülür.

Lanier Anderson da bu kısa ama etkileyici kitabında, aslında Nietzsche’nin zannedilenden çok daha tutarlı ve odaklı bir filozof olduğunu ortaya koyuyor.

Modern Batı düşüncesinin enigması olan Friedrich Wilhelm Nietzsche bireycidir, perspektivisttir, elitisttir, anarşisttir, varoluşçudur, yaşamsalcıdır, nasyonalisttir, enternasyonalisttir, insanın ahlâken yükselişinin filozofudur, insanın ahlâken çöküşünün filozofudur, romantizmle postmodernizm arasında bir köprüdür; bazen de on dokuzuncu yüzyılla günümüz düşüncesi arasında köprüsüz bir uçurumdur.

Nietzsche aynı zamanda bir şairdir, denemecidir, filologdur.

Nietzsche, her hâlükârda, entelektüel radikalizmin en önemli simalarındandır.

Nietzsche ve dağınık bir görünüm arz eden eserlerinin en önemlisinin hangisi olduğu konusunda da, onun neyin filozofu olduğu konusundaki kadar renkli ve sonuçsuz bir tartışma süregidiyor.

‘Böyle Buyurdu Zerdüşt’, ‘Ahlâkın Soykütüğü’ ya da ‘İnsanca, Pek İnsanca’…

Hakikaten Nietzsche’nin fikirlerinde de, eserlerinde de gerçek anlamda bir merkez bulmak hiç de kolay değildir.

Bu nedenle, yazılarının ağırlık noktasının tespit edilemeyişi ile “Nietzsche enigması” adem-i merkeziyet kavramıyla da incelenmeyi hak ediyor.

Bu çalışmada Amerikalı felsefeci Anderson, Nietzsche’yi ve ona dair süregiden tartışmaları bütüncül bir yaklaşımla ele alarak, aslında Nietzsche’nin zannedilenden çok daha tutarlı ve odaklı bir filozof olduğunu ortaya koyuyor.

‘Nietzsche’nin Felsefesi’, felsefeyle ilgilenen her seviyeden okurlar için önemli ve güncel bir kaynak.

Künye: R. Lanier Anderson – Nietzsche’nin Felsefesi, çeviren: Selin Dilmaç, Beyoğlu Kitabevi, felsefe, 112 sayfa, 2022

Özgür Öğütcen – Lacancı Başlangıçlar (2021)

Lacancı psikanalizi daha iyi kavramak için çok iyi bir başlangıç.

Özgür Öğütcen, sinemadan sanata, politikadan popüler kültüre pek çok güncel konuya Lacan’ın penceresinden bakıyor.

Yirminci yüzyılın en etkili ve en tartışmalı psikanalistlerinden olan Lacan’ın çalışmalarına gösterilen ilgi son yıllarda büyük artış gösterdi.

Lacan’ın tartışmaya açtığı konular etrafında yazılan tezler, makaleler, kitaplar farklı disiplinleri bir araya getirerek yaşadığımız çağı anlamlandırmaya çalışıyor.

Lacancı psikanalizin Türkiye’deki en saygın uzmanlarından Öğütcen de bu kitabıyla Lacan’ı ve Lacancı psikanalize dair tartışmaları daha anlaşılır kılacak bir okuma öneriyor.

Nuri Bilge Ceylan sinemasından resim sanatına, politikadan seans odasının gizemine, popüler kültürden toplumsal değişime kadar pek çok alana değinen ‘Lacancı Başlangıçlar’, hem psikanalize ilgi duyanlar hem kendine ve dünyaya farklı gözle bakmak isteyenler için nitelikli bir başvuru kaynağı.

Künye: Özgür Öğütcen – Lacancı Başlangıçlar: Klinikten Politikaya Lacancı Psikanaliz, Beyoğlu Kitabevi, psikanaliz, 320 sayfa, 2021

Hakan Şahin – Türkiye’de Asker Toplum ve Siyaset (2021)

Türkiye’de askerin kendisine, topluma ve siyasete nasıl baktığı hakkında çok iyi bir çalışma.

Burada 132 askerin kaleme aldığı hatırat, günlük, defter ve otobiyografiyi inceleyen Hakan Şahin, kapsamlı bir zihniyet analizi yapıyor.

Tanzimat döneminden başlayıp 2010’lara uzanan ve erden mareşale her rütbeden kişinin değerlendirmelerini çözümleyen çalışma, modern Türk ordusunun son 150 yıldaki geçmişine ayna tutuyor.

‘Türkiye’de Asker, Toplum, Siyaset’in incelediği kaynakların en eski tarihlisi 1839 doğumlu Gazi Ahmet Muhtar Paşa’ya, en yenisi ise 1974 doğumlu asteğmen Selahattin Yusuf’a ait.

50 bin sayfayı aşan bir malzemenin çözümlenip ilk defa yorumlandığı bu çalışma, yazarlarının yaşamöykülerini ve dönemlerinin siyasi-toplumsal atmosferini de dikkate alarak askerî sosyoloji alanına devasa bir panoramik bakış sunuyor.

Künye: Hakan Şahin – Türkiye’de Asker, Toplum ve Siyaset, Beyoğlu Kitabevi, siyaset, 436 sayfa, 2021

Paul Redding – Hegel’in Felsefesi (2021)

Hegel’in fikir dünyası üzerine kısa ve öz bir metin.

Paul Redding, usta düşünürün temel fikirlerini ustaca açıklıyor.

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) on dokuzuncu yüzyılın en önemli filozoflarındandır.

Alman İdealizminin bu büyük ismi aynı zamanda anlaşılması en zor fikirlerin sahibi olarak da tanınır.

Sydney Üniversitesi Felsefe bölümünden Redding’in bu kısa ve dinamik metni ise, Hegel’in sıkça yanlış anlaşılan, bazen de hiç anlaşılmayan fikir dünyasını lisans ve lisansüstü öğrencileri için ele alıyor ve Hegel’e dair sonraki okumalar için sağlam bir başlangıç noktası sunuyor.

Künye: Paul Redding – Hegel’in Felsefesi, çeviren: Ahmet Fethi Yıldırım, Beyoğlu Kitabevi, felsefe, 80 sayfa, 2021

Marjorie Braymer – Rüzgârlı Truva’nın Duvarları (2021)

Heinrich Schliemann, Truva ve Miken’in keşfedilmesi yönündeki öncü çabalarıyla bilindiği kadar, Troya’dan önemli miktarda tarihî eseri yağmalayarak Almanya’ya kaçırmasıyla da bilinir.

Marjorie Braymer da, bu tartışmalı isim üzerine güzel bir biyografiyle karşımızda.

On dokuzuncu yüzyıl Avrupa’sı olağanüstü hayat hikâyeleriyle doludur.

“Truva’nın kâşifi” olarak da tanınan Schliemann da bu sıra dışı isimlerdendir.

Braymer, akıcı bir dille kaleme aldığı bu kitapta arkeoloji biliminin en ikonik figürlerinden biri olan Schliemann’ın büyük bir sabır ve inatla Homeros’un eserlerinin peşinde ülkeler, kıtalar gezmesini anlatıyor.

Onu, adını tarihe mal edecek büyük keşfinin öncesinde bazen sorunlu bir işadamı, bazen tipik bir Oryantalist, bazen tutkulu bir âşık, bazen de profesyonel arkeologlarca ciddiye alınmayan umutsuz bir heveskâr olarak resmediyor.

Kitap, Truva’nın keşfinin büyüleyici hikâyesini Schliemann’ın hayatının aynı derecede büyüleyici hikâyesiyle ustaca harmanlamasıyla dikkat çekiyor.

Künye: Marjorie Braymer – Rüzgârlı Truva’nın Duvarları: Bir Heinrich Schliemann Biyografisi, çeviren: Onur Yıldırım ve Levent Soyal, Beyoğlu Kitabevi, biyografi, 232 sayfa, 2021

Hasan Aksakal – Dünyayı Yeniden Büyülemek (2021)

Alman, İngiliz, Fransız, İskoç, İtalyan, Polonya ve Rus romantiklerini buluşturan özenli bir çalışma.

Hasan Aksakal, büyüsü bozulmuş bir dünyayı yeniden büyülemeye çalışmış romantikleri ve Batı tarihinde çarpıcı izler bırakmış Romantik Devrimi derinlemesine inceliyor.

Çalışma, Novalis, Friedrich Schlegel, Caspar David Friedrich, Friedrich Hölderlin gibi Alman Romantizminin temsilcileriyle William Blake, William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge, Lord Byron, Percy Shelley gibi İngiliz; Chateaubriand, Eugéne Delacroix, Victor Hugo ve Gérard de Nerval gibi Fransız Romantikleri bir araya getiriyor. Bir yandan da Walter Scott üzerinden İskoç Romantizmine, Ugo Foscolo aracılığıyla İtalyan Romantizmine, Adam Mickiewicz etrafında Polonya Romantizmine ve Aleksandr Puşkin’in şekillendirdiği Rus Romantizmine yeni kapılar aralıyor.

‘Dünyayı Yeniden Büyülemek’, 1789-1848 arası Avrupa entelektüel tarihine dair hem kültürlerarası, hem disiplinlerarası yaklaşımlar sunmasıyla dikkat çeken, aynı zamanda konu hakkında ilginç bilgiler barındıran sağlam bir çalışma.

Künye: Hasan Aksakal – Dünyayı Yeniden Büyülemek: Avrupa Romantizminden Portreler, Beyoğlu Kitabevi, inceleme, 236 sayfa, 2021